به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری هفدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد صبح امروز یکشنبه ۳۰ دی‌ در سرای کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران آغاز شد.

در این‌نشست ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، مسعود کوثری دبیر علمی هفدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد و حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران حضور دارند.

ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات در ابتدای این نشست گفت: جایگاه جلال‌آل احمد و ادبیات در کشور ما جایگاه خاصی است. در خون هر ایرانی داستان و ادبیات نهفته است، بنابراین برگزاری چنین جشنواره‌هایی پویایی ادبیات ماست.  هر بخشی از ادبیات دارای اقلیم خاصی است و باید به هر اقلیم توجه داشته باشیم.

وی افزود: در این دوره استقبال شرکت‌کنندگان از نظر کمی و کیفی خوب بوده است. هر چند تغییر، تحول و تاخیر ناخواسته‌ای را داشتیم اما تلاش می‌کنیم در سال‌های بعد طبق جدول زمان‌بندی کار را جلو ببریم.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات گفت: برگزیده جایزه جلال آل احمد در این دوره مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان را به عنوان جایزه دریافت می‌کند و به این ترتیب از نظر ریالی این جایزه با افزایش ۲۵ تا ۳۰ درصدی روبه رو بوده است. همچنین شایستگان تقدیر نیز مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان را دریافت خواهند کرد. پیش از این جوایز به صورت سکه‌ای بود و مصوبه‌ای وجود دارد که بر اساس آن می‌تواند جایزه هم اندازه با جایزه کتاب سال و به شکل ریالی پرداخت شود.

حیدری گفت: در این دوره در استان‌ها ۱۰۰ کارگاه و در تهران ۳۰ کارگاه و دو دوره تخصصی برگزارشد. در حال حاضر جوایز و رویدادها با یکدیگر همپوشانی دارند و باید نحوه برگزاری جوایز از نظر جهانی و استانی بازنگری شود. بنابراین باید همگام با تحولات روز باشیم.

وی درباره ترجمه آثار برگزیده ادامه داد: بخشی از برنامه ها پس از گرفتن جایزه در قالب بازاریابی، نشست و نقد  است. در بحث ترجمه هم باید فکر شود که کدام اثر قابلیت این کار را دارد. قطعا یکی از وظایف ما این است و رویکرد اصلی ما رویکرد پس از گرفتن جایزه است.

هزار و ۲۶۵ رمان و داستان کوتاه به دبیرخانه رسیده است

 مسعود کوثری دبیر علمی هفدهمین جایزه جلال آل احمد نیز در ادامه این نشست گفت: پیش از این قرار بود که هفدهمین دوره جایزه جلال آل احمد در سالروز تولد جلال برگزار شود اما به دلایل مختلف و اتفاق هایی که همه از آن خبر دارند، امکان برگزاری جایزه در این زمان مهیا نشد.

وی افزود: در این دوره بخش داستان کوتاه نسبت به سال قبل گسترش پیدا کرد و بنابراین هزار و ۲۶۵ رمان و داستان کوتاه که در سال ۱۴۰۲ منتشر شده‌اند، به دبیرخانه رسید، این نشان می‌دهد به تولید کمی قابل توجهی در رمان و داستان بلند رسیدیم بنابراین باید گامی برداریم و از کمی‌سازی به سمت کیفی سازی برویم.

دبیر علمی جایزه جلال آل احمد ادامه داد: جایزه جلال باید به شکلی باشد تا آثار بتوانند به جوایز ادبی جهانی راه پیدا کنند. در هر اقلیم سنت داستان‌نویسی متفاوت است. تنوع اقلیمی کمک می‌کند جایگاه داستان‌ها، آپارتمان‌های تهران نباشد، در اطراف این کشور داستان‌های متعددی وجود دارد. دو نکته در آیین نامه جایزه ادبی جلال آل احمد باید اصلاح شود، یکی مسئله پژوهش ادب فارسی، به این دلیل که بخش نقد ادبی را در جوایز جلال داریم و آثاری که پژوهش هستند کنار می روند و نادیده گرفته می شوند، اما بخش پژوهش باید در جایزه جلال یا کتاب سال جایی داشته باشد.

کوثری با اشاره به بخش مستندنگاری و اهمیت آن گفت: آثاری برای این بخش به دبیرخانه ارسال شده است. در این دوره مستندهای تاریخ جنگ و مستند اجتماعی داریم که یک دست نیستند و با شاخصه‌های این جایزه توانستیم آن را با جایزه مرتبط کنیم. این حوزه متنوع است و می‌توان فکری برای آن کرد، امیدوارم بتوانیم راه تغییر آیین نامه‌ها را ایجاد کنیم. اثر ادبی با کمک گرنت دولتی به جهان معرفی نمی‌شود و باید کیفیت آثار افزایش پیدا کند. رمان ایرانی می‌تواند در این حوزه گام بردارد، با گرنت کار به جایی نمی‌رسد سال‌های قبل درباره کارهای آثار هوشنگ مرادی کرمانی اقداماتی انجام شد، اما بازخورد جهانی نداشت.

وی ادامه داد: بازار را به رمان خارجی می‌بازیم و این خطری است که ممکن است رمان فارسی با آن مواجهه شود و به همین دلیل از سبد خانوار حذف شود، اگرچه رمان ترجمه شده محترم است اما در حال حاضر بازار را به رمان خارجی واگذار کردیم و این زنگ خطری برای ادبیات ماست.

دبیر علمی هفدهمین جایزه ادبی جلال درباره ترجمه آثار برگزیده و برگزاری جایزه جهانی جلال در افغانستان و تاجیکستان گفت: چون ادبیات متنوعی در افغانستان و تاجیکستان منتشر می شود بسیار خوب است که جایزه جلال و زبان فارسی را گسترش دهیم. اما شاید فعلا موقع این مسئله نباشد چون ادبیات ما هنوز به بازار جهانی راه نیافته است. ولی در قسمت جلال پژوهی می توانیم بین المللی باشیم، همچنین در بحث گسترش زبان فارسی می توان به منطقه گسترش داشته باشیم.

جوان‌ترین نامزد جایزه جلال ۳۵ سال سن دارد

حامد محقق معاون شعر و ادبیات خانه کتاب و ادبیات نیز در بخش پایانی این‌نشست گفت: در هفدهمین دوره جایزه جلال دو هزار و ۵۲۶ اثر به دبیرخانه ارسال شده‌است، گفت: هزار و ۲۶۵ اثر مربوط به حوزه داستان بلند رمان می‌شود. از این‌تعداد در حوزه مستندنگاری ۷۴۹ اثر، در حوزه مجموعه داستان کوتاه ۳۹۶ اثر، در بخش نقد ادبی ۱۱۶ اثر داوری شد.

وی افزود: در این‌دوره ۸۷۹ ناشر کتاب‌ به دبیرخانه فرستادند و آثار مورد داوری قرار گرفت و ۲۲ نامزد اعلام شد. در این میان نشر چشمه و نشر خط مقدم بیشترین نامزد را دارند. دو نامزد غیرتهرانی و پنج نویسنده غیرتهرانی هم در میان نامزدها هستند. هشت نفر نامزدهایی هستند که در دوره‌های پیش تکرار شدند. جوان‌ترین نامزد ۳۵ ساله و مسن‌ترین ۶۷ ساله است، سه خانم در میان نامزدها وجود دارند. در بین ۱۲ داور بخش اصلی ۵ نفر غیرتهرانی و ۶ نفر از داورها مدرسان دانشگاه هستند.

معاون شعر و ادبیات خانه کتاب و ادبیات درباره کاهش تعداد آثار در هفدهمین دوره جایزه جلال نسبت به سال گذشته گفت: جایزه جلال وظیفه بررسی کتاب های منتشره در سال را دارد و یکی از جوایز ادبی شفاف است. این رویدادچهار بخش اصلی دارد که طبق آیین نامه هیئت علمی اجازه دارند برای دقت بیشتر یک بخش جانبی نیز درنظر بگیرند. بنباراین برای توجه ویژه به بخش ویراستاری این بخش از جمله بخش های جانبی است. تعداد ارسال آثار ۳۶۳ اثر نسبت به سال گذشته پایین تر است و خب باید شرایط جامعه و دلایل چاپ و عدم چاپ کتاب توسط ناشران را در این باره بررسی کنیم.