به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، از فردا (دوشنبه اول بهمن ۱۴۰۳)، بازار ارز تجاری به طور رسمی جایگزین سامانه نیما خواهد شد و کلیه نیازهای ارزی، اعم از رفع تعهدات صادرکنندگان و تأمین ارز ثبت سفارش‌ها، از طریق این بازار در مرکز مبادله ارز و طلای ایران انجام می‌شود.

بازار ارز تجاری، به‌عنوان تحولی کلیدی در ساختار ارزی کشور، از فردا به‌طور رسمی جایگزین سامانه نیما می‌شود. این تغییر، در راستای شفاف‌سازی نرخ ارز و کاهش نقش بازارهای غیررسمی، با هدف پاسخگویی به تمامی نیازهای ارزی کشور از جمله تأمین ارز تجاری و خدماتی، عملیاتی شده است. با رویکرد جدید، بانک مرکزی تلاش می‌کند نرخ ارز را بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین کند و از انتفاع واسطه‌ها و رانت‌خواران جلوگیری نماید. از زمان راه‌اندازی این سامانه، حجم معاملات این بازار به ۱.۱ میلیارد دلار رسیده است و هدف‌گذاری سالانه آن ۷۰ تا ۸۰ میلیارد دلار است.

رفع تعهد ارزی صادرکنندگان؛ مشروط به عرضه در بازار ارز تجاری

‌یکی از تغییرات کلیدی، الزام صادرکنندگان به عرضه ارز در بازار ارز تجاری برای رفع تعهدات ارزی است. این اقدام با هدف شفافیت بیشتر و جلوگیری از فعالیت‌های غیررسمی در بازار ارز انجام می‌شود. به گفته مسئولان بانک مرکزی، این سیاست به شکل‌گیری نرخ ارز بر مبنای عرضه و تقاضا کمک می‌کند و زمینه‌ساز کاهش رانت و فساد در معاملات ارزی خواهد بود.

تغییرات ساختاری در سیاست‌های ارزی
سامانه نیما که در سال‌های گذشته نقش مهمی در تأمین ارز ایفا می‌کرد، حالا جای خود را به بازار ارز تجاری داده است. این بازار، با استفاده از مدل‌های مبتنی بر عرضه و تقاضا، نرخ‌های واقعی و شفاف‌تری ارائه می‌دهد و می‌تواند به پیش‌بینی‌پذیری نرخ ارز کمک کند. همچنین، بانک مرکزی با راه‌اندازی بازار فوروارد ارزی و انتشار اوراق ارزی در تلاش است تا ابزارهای جدیدی برای کاهش ریسک‌های نوسانات ارزی فراهم کند.

نقش کلیدی پتروشیمی‌ها در موفقیت بازار ارز تجاری

هلدینگ‌های پتروشیمی، به‌عنوان بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان ارز در کشور، نقش کلیدی در موفقیت این بازار دارند. بر اساس آمارهای ارائه‌شده، پتروشیمی‌ها در سال جاری، ۷.۱ میلیارد دلار ارز در سامانه نیما به فروش رسانده‌اند و از آمادگی کامل برای عرضه ارز در بازار تجاری برخوردارند.

حجم معاملات در بازار ارز تجاری
مرکز مبادله ارز و طلای ایران، میزبان معاملات روزانه ۲۰ همت (هزار میلیارد تومان) در بازار ارز تجاری است و پیش‌بینی می‌شود که حجم معاملات سالانه این بازار به ۷۰ تا ۸۰ میلیارد دلار برسد. این حجم معاملات می‌تواند تأثیر مستقیمی بر ثبات نرخ ارز در کشور داشته باشد.

چشم‌انداز بانک مرکزی از بازار ارز تجاری

بانک مرکزی امیدوار است که با انتقال تمامی معاملات ارزی رسمی به بازار ارز تجاری، نه‌تنها شوک‌های ارزی ناشی از تکانه‌های سیاسی و امنیتی کاهش یابد، بلکه علامت‌دهی نرخ ارز به سایر بازارها، از جمله بازار دارایی‌ها و کالاها، تقویت شود. به گفته رئیس کل بانک مرکزی، این اقدامات در نهایت به ثبات اقتصادی و کاهش انتظارات تورمی کمک خواهد کرد.

راه‌اندازی بازار ارز تجاری و جایگزینی آن با سامانه نیما گامی بزرگ در راستای شفافیت اقتصادی و ایجاد ثبات در بازار ارز کشور است. موفقیت این طرح به همکاری فعالان اقتصادی، به‌ویژه صادرکنندگان و هلدینگ‌های پتروشیمی، و همچنین مدیریت صحیح سیاست‌های پولی و ارزی بستگی دارد.