خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- صنعت شیلات در استان گلستان به عنوان یکی از ارکان حیاتی توسعه اقتصادی این منطقه، در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. به‌ویژه در زمینه پرورش آبزیان با استفاده از منابع آبی دریای خزر، استان گلستان توانسته است جایگاه ویژه‌ای در سطح کشور پیدا کند. پروژه‌های متعدد در این حوزه از جمله پرورش میگو، پرورش ماهی قزل‌آلا در قفس، و پرورش ماهیان خاویاری در سواحل دریای خزر در دست اجرا است. این پروژه‌ها نه تنها تأثیرات اقتصادی بزرگی دارند بلکه به توسعه پایدار و حفظ محیط‌زیست دریایی نیز کمک می‌کنند. با این حال، چالش‌ها و مشکلاتی از جمله کمبود اعتبار و شرایط زیست‌محیطی وجود دارد که باید با آن‌ها مقابله شود.

پرورش میگو در دریای خزر: پروژه‌ای موفق در راستای توسعه پایدار

پرورش میگو یکی از مهم‌ترین پروژه‌های شیلات استان گلستان است که در سال‌های اخیر موفقیت‌های بزرگی به دست آورده است. این پروژه که در فاز اول به چهار هزار هکتار از اراضی استان اختصاص داده شده است، تاکنون توانسته است به تولید سه هزار و ۷۲۰ تن میگو دست یابد. میگوی تولیدی در استان گلستان از نظر سلامت عاری از بیماری بوده و به همین دلیل توانسته است توجه بازارهای خارجی را جلب کند. یکی از نکات مثبت این پروژه این است که استان گلستان به عنوان یکی از تنها استان‌های غیر جنوبی کشور، از آب دریای خزر برای پرورش میگو استفاده می‌کند. این آب به دلیل شوری کم و کیفیت مناسب، محیط ایده‌آلی برای پرورش میگو به‌ویژه در نواحی شمالی استان فراهم کرده است.

در همین خصوص اسماعیل جباری، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: یکی از بزرگترین دستاوردهای ما در سال گذشته این بود که توانستیم ۱۸ میلیارد دلار ارزآوری از صادرات میگو به کشورهای مختلف داشته باشیم. همچنین این پروژه توانسته است برای دو هزار و ۷۰۰ نفر شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کند و زمینه‌ساز توسعه صنعتی در استان شود.

به گفته وی، در حال حاضر هفت مرکز عمل آوری میگو در استان فعال است و دو مرکز جدید هرکدام با ظرفیت هزار تن نیز به این تعداد افزوده شده است.

مدیرکل شیلات گلستان با اشاره به اینکه تولید ۱۸ هزار تن میگو جز برنامه‌های استان است، گفت: اکنون با همکاری اقتصاد و دارای سعی داریم ۶ هزار هکتار در فاز دوم راه اندازی کنیم که برای راه اندازی فاز دوم این پروژه نیاز به دو سال زمان است.

وی یادآور شد: با کمک شرکت‌های دانش بنیان به سمت روش‌های نوین آبزی پروی حرکت می‌کنیم که این روش‌های تولید را چند برابر افزایش می‌دهد.

جباری اظهار کرد: با این حال، این پروژه با چالش‌هایی همچون کاهش سطح آب دریای خزر و تغییرات زیست‌محیطی مواجه است. در حال حاضر، سطح آب به سمت غرب کاهش یافته و این مسئله می‌تواند تولید میگو را تحت تأثیر قرار دهد. اما با این وجود، مسئولان استان در تلاش هستند تا از طریق لایروبی و بهبود زیرساخت‌ها این مشکل را برطرف کنند.

وی راه اندازی تکثیر در استان را از برنامه‌های اداره کل شیلات اعلام کرد و افزود: در حال حاضر بچه میگو از جنوب وارد استان می‌شود که هزینه بسیاری برای پرورش دهنده به همراه دارد.

وی یادآور شد: اکنون در گلستان کارخانه غذا مختص میگو نداریم اما این آمادگی وجود دارد در شهرک صنعتی گمیشان زمینی واگذار کنیم و سرمایه گذار با دریافت تسهیلات بانکی این کار را انجام دهد.

پرورش ماهی قزل‌آلا در قفس‌های دریایی؛ گام‌های نوین در شیلات گلستان

وی با اشاره به اینکه استان گلستان در زمینه پرورش ماهی قزل‌آلا در قفس‌های دریایی نیز دستاوردهای چشمگیری داشته است، افزود: این پروژه که به عنوان یکی از اقدامات نوآورانه در صنعت شیلات مطرح است، ما سه پهنه در دریای خزر شناسایی و مطالعه و واگذار کریم.

جباری اظهار کرد: یکی از کارهای مهمی که شیلات در سال‌های گذشته انجام داده توانسته برای ۱۰ هزار تن مجوز صادر کردیم.

وی از استقرار ۸۰ قفس در آب‌های دریای خزر خبر داد و افزود: این قفس‌ها با هدف پرورش ماهی قزل‌آلا و بهره‌برداری از منابع آبی کم‌عمق برای تولید ماهی، به بهره‌برداری رسیده‌اند. پیش‌بینی می‌شود که در پایان سال، استان گلستان تولید ۵۰۰ تن ماهی قزل‌آلا در این قفس‌ها را تجربه کند.

مدیرکل شیلات استان گلستان گفت: تا به امروز ۲۰ هزار قطعه ماهی در قفس‌ها ذخیره سازی شده است که امید است تا پایان دوره رها سازی بتوانیم حداقل ۱۸۰ هزار ماهی به قفس‌های دریا منتقل کنیم.

جباری اظهار کرد: این پروژه در کنار تأمین نیازهای داخلی، به توسعه گردشگری دریایی نیز کمک خواهد کرد. گردشگرانی که به این منطقه سفر می‌کنند، می‌توانند از نزدیک با فرآیند پرورش ماهی آشنا شوند و از امکانات تفریحی نظیر صید ماهی و بازدید از قفس‌ها بهره‌مند شوند.

وی ادامه داد: توسعه آبزی پروری در استان گلستان علاوه بر تأمین امنیت غذایی، می‌تواند فرصت‌های شغلی مناسبی را نیز در این استان ایجاد کند. این پروژه علاوه بر ایجاد اشتغال و تأمین مواد اولیه برای صنعت شیلات، به گردشگری و توسعه زیرساخت‌های مرتبط با آن نیز کمک خواهد کرد.

جباری افزود: اقتصاد دریا محور یکی از ظرفیت‌های مهم رشد اقتصادی منطقه محسوب می‌شود که در صورت توجه به آن می‌تواند از مهمترین مصداق‌های اقتصاد مقاومتی در دریا باشد.

پرورش خاویاری؛ برنامه‌ای بلندمدت برای حفظ ذخایر دریای خزر

وی یکی دیگر از پروژه‌های مهم شیلات استان گلستان را پرورش ماهیان خاویاری در سواحل دریای خزر اعلام کرد و افزود: پرورش ماهیان خاویاری یکی از اولویت‌های استان است که به منظور حفظ ذخایر طبیعی این ماهیان در دریای خزر و همچنین ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در سواحل این دریا راه‌اندازی شده است.

به گفته جباری، این پروژه که شامل واگذاری ۵۰ هکتار زمین به بخش خصوصی برای احداث مزرعه‌های پرورش خاویار است، به‌ویژه در سواحل قره‌سو در شهرستان ترکمن در حال پیگیری است.

مدیرکل شیلات گلستان گفت: بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، هدف این پروژه تولید دو هزار تن گوشت ماهی خاویاری و ۱۰۰ تن خاویار در سال است. این پروژه همچنین برای اولین بار در تاریخ استان گلستان امکان تولید خاویار از ماهی‌های پرورشی را فراهم خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: در کنار این پروژه، شیلات استان در حال برنامه‌ریزی برای توسعه زیرساخت‌های مرتبط با تولید خاویار و حفظ ذخایر طبیعی خاویاری در دریای خزر است.

چالش‌ها و مشکلات در مسیر توسعه صنعت شیلات

جباری اظهار کرد: با وجود موفقیت‌های بسیاری که در پروژه‌های شیلاتی استان گلستان به دست آمده است، اما مشکلاتی نیز وجود دارند که باید با آن‌ها مواجه شد.

وی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های استان را مشکلات اعتباری دانست که در مسیر اجرایی پروژه‌ها وجود دارد.

مدیرکل شیلات گلستان گفت: در حالی که شیلات استان گلستان نیازمند منابع مالی برای توسعه زیرساخت‌ها و ارتقای کیفیت تولیدات است، تخصیص کم اعتبار از سوی بانک‌ها و سازمان‌های دولتی یکی از موانع جدی این توسعه است.

جباری در این رابطه اظهار کرد: ما برای پیشبرد پروژه‌ها به اعتبارات بیشتری نیاز داریم. به‌ویژه در بخش لایروبی و بهبود زیرساخت‌های پرورش میگو، که در صورت تأمین اعتبار می‌توانیم تولید را افزایش دهیم.

وی ادامه داد: برای ایجاد زیرساخت‌های جدید در بخش پرورش ماهیان خاویاری و ماهی قزل‌آلا در قفس نیز به سرمایه‌گذاران و حمایت‌های مالی نیاز داریم.

آینده روشن برای شیلات استان گلستان

با این حال، مدیرکل شیلات استان گلستان معتقد است که با برنامه‌ریزی‌های صحیح و تخصیص منابع کافی، آینده صنعت شیلات در استان روشن است.

وی افزود: ما به دنبال آن هستیم که با تکمیل زنجیره تولید از تکثیر، پرورش، فرآوری تا صادرات، استان گلستان را به یکی از قطب‌های شیلاتی کشور تبدیل کنیم. این پروژه‌ها می‌توانند ضمن ایجاد اشتغال، به رشد اقتصادی استان کمک کنند و از سوی دیگر، حفظ منابع طبیعی دریای خزر را تضمین کنند.

به نظر می‌رسد که صنعت شیلات استان گلستان در مسیر توسعه قرار دارد و با حمایت‌های مالی، فنی و دولتی، می‌تواند به یکی از منابع مهم اقتصادی و گردشگری در منطقه تبدیل شود. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک، این پروژه‌ها به نتایج مثبت بیشتری برسند و استان گلستان به یکی از پیشتازان صنعت شیلات در کشور تبدیل شود.