گجت نیوز: جنگنده اف ۲۲ رپتور به قدری پیشرفته شده که آمریکا از فروش آن به دیگر کشورها هراس دارد. این جنگنده با قابلیت‌های پنهان‌کاری و تسلیحاتی پیشرفته، به عنوان یک دارایی استراتژیک حیاتی برای ایالات متحده محسوب می‌شود.

آمریکا به عنوان بزرگترین قدرت نظامی جهان، سهم قابل توجهی از بودجه خود را به بخش دفاعی اختصاص می‌دهد. هزینه‌های نظامی این کشور به حدی بالاست که از مجموع هزینه‌های نه کشور بعدی نیز فراتر می‌رود. با این حال، این بودجه عظیم صرف شش شاخه نظامی مختلف می‌شود.

خارج از ایالات متحده، پیمانکاران دفاعی با مجوز دولت، طیف گسترده‌ای از تجهیزات نظامی از جمله تانک‌های پیشرفته M۱ آبرامز، جنگنده‌های F-۱۶ فالکن و حتی نسل پنجم جنگنده‌های F-۳۵ لایتنینگ II را به کشورهای مختلف صادر می‌کنند. در واقع، سهم ایالات متحده از بازار جهانی دفاعی بیش از ۴۰ درصد است که نشان‌دهنده سلطه این کشور بر تجارت جهانی تسلیحات است.

با وجود این صادرات گسترده، یک استثنا قابل توجه وجود دارد: جنگنده اف ۲۲ رپتور. این جنگنده نسل پنجم، به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین جنگنده‌های جهان شناخته می‌شود و قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای در زمینه سرعت، مانورپذیری و پنهانکاری دارد. به دلیل ماهیت فوق‌محرمانه فناوری‌های به کار رفته در اف ۲۲ رپتور، آمریکا به طور کامل از صادرات این جنگنده به هر کشوری، صرف نظر از سطح روابط سیاسی، خودداری می‌کند.

کنگره آمریکا فروش جنگنده اف ۲۲ رپتور را ممنوع کرد

قانون منع صادرات اف 22 رپتور که در سال 1998 به تصویب رسید، دلایل متعددی داشت. یکی از مهم‌ترین دلایل این ممنوعیت، حفظ برتری نظامی ایالات متحده نسبت به سایر کشورها و جلوگیری از انتشار فناوری‌های حساس به رقبا است. همچنین، قابلیت‌های پنهانکاری F-22 که آن را به یک ابزار استراتژیک ارزشمند تبدیل کرده است، از دیگر دلایل این ممنوعیت محسوب می‌شود.

در سال ۱۹۹۸، کنگره آمریکا با تصویب اصلاحیه‌ای بر قانون H.R. 2266، بند 8117 را به آن افزود. این بند به صراحت هرگونه فروش جنگنده پیشرفته F-22 به کشورهای خارجی را ممنوع کرد. این تصمیم قانونی، تضمینی محکم برای حفظ انحصاری این جنگنده در اختیار نیروی هوایی ایالات متحده بود. با این حال، دلایل دقیق کنگره برای اتخاذ چنین تصمیمی در متن این قانون ذکر نشده است.

در سال 2009، سنای آمریکا تلاش کرد تا با توسعه یک نسخه قابل فروش از اف 22 رپتور، این محدودیت را دور بزند. اما قانون H.R. 2266 مانع از پیشرفت این طرح شد.

با وجود این ممنوعیت قانونی، ایده فروش اف 22 رپتور به کشورهای خارجی همچنان مطرح بود. وب‌سایت The War Zone به یک نسخه از مطالعه امکان‌سنجی نیروی هوایی آمریکا دست یافت که هزینه توسعه چنین جنگنده‌ای را برآورد کرده بود. براساس این مطالعه، توسعه یک نسخه قابل صادرات از F-22 حدود 13 میلیارد دلار هزینه در بر می‌داشت. البته، میزان درآمدی که ایالات متحده از فروش این جنگنده به دست می‌آورد، در این مطالعه مشخص نشده است.

جنگنده پیشنهادی برای صادرات نیاز به تغییرات گسترده‌ای داشت، به ویژه در بخش سیستم‌های پیشرفته که اکثراً طبقه‌بندی شده و اطلاعات دقیقی در مورد آنها در دسترس نیست.

اگرچه متحدان آمریکا خواهان خرید این جنگنده بودند، تولید اف ۲۲ متوقف شد. این برنامه در سال ۲۰۱۱ به نفع اف ۳۵ که هزینه تولید کمتری داشت و انعطاف‌پذیری بیشتری ارائه می‌داد، لغو شد. در مجموع، از ۷۵۰ فروند برنامه‌ریزی شده، تنها ۱۹۵ فروند اف ۲۲ ساخته شد، اما علاقه به دسترسی احتمالی به این جنگنده هرگز به طور کامل از بین نرفت. با وجود مشکلات و هزینه‌های بسیار زیاد، اف-۲۲ همچنان یک هواپیمای قدرتمند با قابلیت‌های بی‌نظیر در میان جنگنده‌های نسل پنجم باقی مانده است.

چرا جنگنده اف ۲۲ رپتور تا این حد موردتوجه است؟

اف ۲۲ رپتور برای جایگزینی اف ۱۵ ایگل به عنوان جدیدترین جنگنده برتری هوایی آمریکا طراحی شد. این جنگنده مجهز به حسگرهایی است که آگاهی موقعیتی گسترده‌ای را در یک هواپیمای بسیار مانورپذیر و با سرعت بسیار بالا فراهم می‌کند. حداکثر سرعت آن بالاتر از ماخ ۲.۰ (۱۵۳۵ مایل در ساعت) است، اما همچنین قابلیت سوپرکروز دارد و بدون پس‌سوز می‌تواند با سرعتی بیش از ماخ ۱.۵ (۱۱۵۱ مایل در ساعت) پرواز کند. این ویژگی باعث می‌شود که اف-۲۲ تقریباً در نبردهای هوایی غیرقابل تعقیب باشد.

این جنگنده به لطف قابلیت جهت‌دهی رانش، توانایی تولید نیروی رانشی معادل 35000 پوند را در هر یک از دو موتور توربوفن Pratt & Whitney F119-PW-100 خود داراست. از نظر تسلیحات، F-22 به قدرتی بی‌نظیر مجهز شده است؛ این جنگنده با دارا بودن سه محفظه داخلی سلاح، قادر به حمل دو موشک هوا به هوای AIM-9 Sidewinder و شش موشک هدایت‌شونده راداری AIM-120 AMRAAM است. علاوه بر این، امکان حمل دو بمب 1000 پوندی GBU-32 JDAM یا هشت بمب کوچک‌تر نیز برای این جنگنده فراهم شده است. همچنین، یک توپ 20 میلیمتری M61A2 به عنوان سلاح ثانویه بر روی این جنگنده نصب شده است.

از طرفی، حمل داخلی تمامی تسلیحات، تأثیری بر قابلیت پنهان‌کاری این هواپیما نخواهد گذاشت و این امر، F-22 را به یک جنگنده برتری هوایی بسیار کارآمد تبدیل کرده است. با این حال، به رغم توانایی‌های فوق‌العاده در نبردهای هوایی و انهدام اهداف زمینی، احتمال فروش این جنگنده بسیار اندک است. دلیل این امر، انحصاری بودن استفاده از این هواپیما توسط نیروی هوایی ایالات متحده است. فروش این جنگنده طبق قانون کنگره مصوب سال 1998 ممنوع می‌باشد، مگر اینکه این قانون در آینده تغییر کند.