خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: اعتکاف یکی از اعمال عبادی مهم در اسلام و فرصتی بی‌نظیر برای تقویت ارتباط معنوی با خداوند و بازسازی روحی است که این برنامه عبادی و معنوی با نیت خالصانه و در محیطی دور از مشغله‌های دنیوی، به فرد کمک می‌کند تا با تعمق در امور معنوی و عبادت، به تطهیر نفس و تقویت ایمان خود بپردازد.

فضائل دینی و فواید روحانی و روانی فراوانی برای اعتکاف بیان کرده‌اند که با توجه به تمامی این موارد، شرکت در مراسم اعتکاف به تمامی مسلمانان توصیه می‌شود و این فرصت معنوی نه تنها به تقویت ایمان و روحیه فردی کمک می‌کند، بلکه جمعی از مسلمانان را در کنار یکدیگر به عبادت و تعمق در امور دینی می‌کشاند و از برکات و فضائل این مراسم بهره‌مند می‌سازد.

باتوجه به در پیش بودن ایام البیض و آغاز مراسم معنوی اعتکاف، با این پرسش به سراغ کارشناسان دینی رفتیم که مراسم معنوی اعتکاف چرا باید در مسجد برگزار شود.

مسجد مطهرترین جایگاه عبادت است

حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رئیسی، رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه مراسم معنوی اعتکاف یکی از برنامه‌های عبادی توصیه شده در دین برای کسب معنویت و دوری از رذائل است، اظهار کرد: اعتکاف از حیث لغوی به معنی درنگ در چیزی و ادامه دادن یا روی آوردن و ملازمت با چیزی همراه با تعظیم آن است و فلسفه اعتکاف این است که انسان از امور دنیوی فاصله بگیرد و همراهی و ملازمت با ذات حق تعالی را تجربه کند.

رئیسی یکی از مهم‌ترین پایه‌ها و اصول اعتکاف را برگزاری آن در مسجد دانست و ادامه داد: اصل اعتکاف این است که در مسجد باشد و دیگر آنکه فرد معتکف باید سه ایام اعتکاف را روزه بگیرد و نوافل و ادعیه و اذکار خاص این ایام را به جا آورد؛ فقه شیعه قائل است که اعتکماف خداقل سه روز است و معتکمف باید دست کم سه روز در مسجد وقوف داشته باشد و ورزه بگیرد و اعمال عبادی را انجام دهد.

وی با تصریح اینکه مسجد خانه خدا و بهترین و مطهرترین جایگاه عبادت است، افزود: ما اگر بخواهیم کسی را تکریم کنیم یا احترام ویژه برایش قائل باشیم او را به منزل خود دعوت می‌کنیم و بهترین پذیرایی و امکانات را برای او فراهم می‌کنیم، اماکن مختلفی ممکن است این شرایط را برای میزبانی داشته باشند اما منزل خودمان را بهترین مکان برای تکریم و پذیرایی از میهمان می‌دانیم.

رئیسی ادامه داد: بر همین اساس، معتکفین هم که میهمانان خداوند متعال هستند در ایام اعتکاف در خانه خدا جمع می‌شوند و با زبان روزه به اعمال عبادی همچون نماز، قرائت قرآن، نوافل و ادعیه و مناجات و … می‌پردازند. انسان در تمام طول سال می‌تواند معتکف شود اما برخی برهه‌ها به عنوان فرصت‌های طلایی اعتکاف توصیه شدند که اعتکاف رجبیه در ایام البیض از جمله این ایام است و به برکت جمهوری اسلامی ایران این ایام در ماه رجب با برنامه‌ریزی قوی و خوبی با حضور پرشور اقشار مختلف مردم برگزار می‌شود.

۲۰۰ مسجد استان میزبان معتکفین هستند

دبیر قرارگاه راهبری مساجد چهارمحال و بختیاری در ادامه به بیان جزئیات برپایی اعتکاف در استان پرداخت و با ذکر اینکه امسال بالغ بر ۲۰۰ مسجد استان آماده میزبانی از معتکفین هستند، ادامه داد: این مساجد مشغول فراهم ساختن سازوکار میزبانی از معتکفان هستند که در مرکز استان، مسجد جامع شهرکرد میزبان آقایان و مصلی امام خمینی (ره) شهرکرد میزبان بانوان هستند.

رئیسی با تصریح اینکه تعدادی از مساجد استان میزبان معتکفان مادر و کودک و تعدادی دیگر برگزارکننده اعتکاف مادران و دختران هستند، توضیح داد: دست اندرکاران اعتکاف در این مساجد تمهیدات لازم را برای برپایی برنامه‌های متناسب با این فضا پیش‌بینی می‌کنند؛ همچنین مساجد دانشگاه‌های شهرکرد و علوم پزشکی استان میزبان دانشگاهیان معتکف خواهند بود. چندین مسجد در شهرکرد و سراسر استان نیز زیرساخت‌ها و شرایط لازم را برای پذیرش دانش‌آموزان فراهم کردند که میزبانی شایسته‌ای از نوجوانان و جوانان داشته باشیم.

امام جماعت مسجد امام هادی (ع) منظریه شهرکرد با تصریح اینکه مراسم معنوی اعتکاف امسال در استان به‌صورت محله‌محور برگزار می‌شود، افزود: بسیاری از محلات حتی محلات آسیب‌پذیر اعلام آمادگی داشتند که میزبان این برنامه عبادی در محله باشند، اصل اعتکاف به محله‌محور و مسجدمحور بودن است یعنی نمی‌توان در هیچ مکان دیگری جز مسجد اعتکاف را برپا کرد و حتماً باید وقوف در مسجد داشته باشیم.

مبنای قرآنی برگزاری اعتکاف در مسجد

در ادامه، حجت‌الاسلام والمسلمین غفار رئیسی، مدرس حوزه و دانشگاه در استان چهارمحال و بختیاری با استناد به آیه شریفه ۱۶ سوره مبارکه کهف و تعبیر «فَأْوُوا إِلَی الْکَهْفِ»، اظهار کرد: در این آیه می‌فرماید که اصحاب کهف در غاری مأوا گرفتند و در آنجا با خدای خودشان خلوت کردند، آنان از نفوس و خلایق جدا شده و از دنیا و ما فیها دل کندند و در دل کوه پناه جستند؛ برنامه معنوی اعتکاف چیزی شبیه همین پناه‌جویی اصحاب کهف در غار است.

وی با ذکر اینکه رفتن به سمت دنیا و گسترش زندگی مستحب است اما دنیاپرستی باعث دل‌مردگی می‌شود، ادامه داد: اعتکاف فرصتی را فراهم می‌کند تا از دنیا و تعلقات آن چند روزی دل بکنیم و به مسجد پناه ببریم که تجلی‌گاه خاص نور خدا و محل سجده است.

امام جماعت محله مهدیه شهرکرد با یادآوری اینکه واژه مسجد برگرفته از سجده به عنوان یکی از اعمال نماز است، افزود: نماز مظهر اتم ارتباط با خدا و سجده مظهر اتم نماز است لذا چه خوب است که در مسجد یعنی محل سجده و با زبان روزه از تمام دلبستگی‌ها دل بکنیم و با اعتکاف و نماز و عبادت مورد رحمت خاص خداوند متعال قرار بگیریم.

رئیسی با استناد به آیه «وَعَهِدْنَا إِلَیٰ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَنْ طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ» (بقره/۱۲۵)، بیان کرد: خدا در این آیه به پیامبرانش امر می‌کند و عهد می‌بندد خانه خدا را از بت‌ها مطهر کنند تا اهل ایمان که برای طواف و اعتکاف به حرم می‌آیند در آن مکان مقدس نماز و طاعت خدا به جا آورند.

این روحانی فعال فرهنگی استان تأکید کرد: به فرموده امام خمینی (ره)، مساجد سنگر است و نباید این سنگرها را خالی کنیم؛ یاران امام زمان (عج) از مساجد بر می‌خیزند و زمینه‌ساز ظهور می‌شوند لذا اعتکاف در مساجد به معنی اهتمام برای زمینه‌سازی ظهور است.

وی در پایان گفت: بر اساس این دستور قرآنی ما نیز در ایام اعتکاف مساجد را برای حضور معتکفین آماده و مهیا می‌کنیم تا پذیرای کودکان و نوجوانان، بانوان، دانش‌آموزان و دانشجویان و اقشار مختلف جامعه باشند که به نوجوانان و جوانان معتکف توصیه می‌شود گوشی را در این ایام کنار بگذارند و با خدای خود خلوت کنند و یک دفتر برای ثبت درد دل با خدا داشته باشند و برای عاقبت بخیری همه و ظهور امام زمان (عج) دعا کنند.

پیوند اعتکاف با مسجد

حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعباس مولوی، مدرس حوزه ودانشگاه با اشاره به پیوند اعتکاف با مسجد، اظهار کرد: نص صریح قرآن است که این مراسم معنوی باید در مسجد باشد و مراجع تقلید نیز اذعان دارند اعتکاف باید در مسجدی باشد که مردم بیشتر درآنجا جمع می‌شوند که به تعبیر امروز، مساجد جامع هستند.

وی ادامه داد: مساجد جامع در بین مردم شهرت بیشتری دارند و مردم مراجعه مستمر به این امکان مقدس دارند و به عنوان محل تجمع خود می‌دانند.

مولوی با تأکید بر اینکه امروزه بسیاری از محلات با محوریت مسجد کارهای فرهنگی و اجتماعی فراوانی را طراحی و اجرا کرده و همواره محل آمد و رفت اهالی محله هستند، افزود: بنابراین این اماکن بهترین فضا را برای برپایی برنامه معنوی اعتکاف فراهم می‌کنند.

این مدرس حوزه و دانشگاه گفت: اعتکاف یک برنامه عبادی مستحب است اما باید به آئین و اصول آن دقت داشت و زمینه‌های ارتباط با خدا را در این مکان مقدس فراهم ساخت که خوشبختانه این مهم با همت ارکان مسجد و ائمه جماعات و فعالان مسجد در محلات و شهرها و روستاها اتفاق می‌افتد.