خبرگزاری مهر - گروه سیاست-هادی رضایی: شب گذشته فیلم کامل سخنرانی سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جمع کارکنان موشکی نیروی هوافضای سپاه در یک شهر موشکی سپاه که برای اولین بار به تازگی رسانه‌ای شده است، منتشر شد. وی در این سخنان با اشاره به توانمندی‌های نیروهای مسلح کشورمان به دشمنان اخطار داد و گفت: دشمن باید به این واقعیت آگاه باشد که اراده سیاسی در نظام ما برای مواجهه با زیاده طلبی‌ها و سلطه‌خواهی‌ها و تجاوزات دشمن، اراده‌ای است قاطع، جاری و بی‌نقص و در کنار آن، اراده فرماندهان و رزمندگان قدرت بازدارنده و دفاعی برای تحقق آن اراده سیاسی هم کامل است. نقصی وجود ندارد.

سردار سلامی با بیان اینکه ما از سال‌های دور برای نبردهای بزرگ و پیکارهای پر حجم و مواجهه‌های سنگین و حتی طولانی مدت با آرایه‌های به هم پیوسته قدرت‌های به ظاهر بزرگ در سطح جهان و پیوست‌های منطقه‌ای آنان آماده شده‌ایم تاکید کرد: قدرتی که در اینجا شکل گرفته است مربوط به دهه‌ها مجاهدت است. مجاهدتی که از درون کارخانه‌های تولید موشک تا شهرهای بزرگ نگهداری و آماده‌سازی آن شکل گرفته است. ما در درجه اول به قدرت خداوند و نصرت‌های او اعتماد داریم و در طول این اعتماد به قدرت دفاعی و بازدارنده خود ایمان داریم.

نرخ رشد قدرت موشکی ما به روز است

فرمانده کل سپاه در این سخنان به جنگ رسانه‌ای که رژیم صهیونیستی و رسانه‌های حامی آنها راه انداخته‌اند که توانسته‌اند در تهاجم موشکی به ایران مراکز موشکی ایران را منهدم کنند نیز پاسخ داد و گفت: شاید دشمن فکر می‌کرد قدرت تولید ما منتفع شده است. اما نرخ رشد قدرت موشکی ما به روز است. همه اجزا قدرت ما. اما موشک‌ها هر روز در کیفیت و کمیت و مهارت و طراحی افزایش قابلیت می‌دهد. امروز می‌توانید صدها فروند را همزمان در امواج متوالی شلیک کنید. دقت‌ها بالا، سرعت‌ها و سبقت‌ها و انجام و اجرام و قدرت تخریب و مهم‌تر از همه اراده شما و دست‌هایی که مستمرا روی ماشه هستند.

وی با بیان اینکه ملت ایران با دست پر و تکیه گاه قوی‌مقابل دشمن ایستاده است تاکید کرد: ما هرگز برای دفاع از استقلال هویت اعتبار و اقتدارمان به هیچ قدرتی بیرون از مرزهای نظام متکی نبودیم و دفاع از کشور را بر اساس عمل دیگران تنظیم نکردیم. خوداتکایی اصل دکترینی است. هم در سطح راهبرد و عملیات و تاکتیک. می‌خواهیم به دشمنانمان بگوییم محاسباتتان را تنظیم کنید و اشتباه نکنید. مراقب باشید. ما اهل عملیم و از هیچ چیز اغماض نمی‌کنیم. حرکت شما در رصد ماست. ما منتظر و آماده هستیم و به فرماندهانمان هم می‌گوئیم آماده و منتظر برای لحظه‌ای که فرمان می‌رسد به فضل الهی جلوه‌های بزرگ این قدرت را نشان دهید کما اینکه در گذشته نشان داده‌اید. به خدا تکیه کنید و همواره آماده باشید. شرایط تعیین کننده است.

شهرهای موشکی و تأثیر آن‌ها بر بازدارندگی دفاعی کشور

اما شاید این سوال پیش بیاید که شهرهای موشکی از چه اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند که دارا بودن آن برای کشورها به عنوان یک مزیت و عامل قدت محسوب شده و از سوی دیگر کشورهای محدودی نیز این توانمندی را دارند.

در پاسخ می‌توان گفت؛ شهرهای موشکی به مجموعه‌ای از تأسیسات نظامی اطلاق می‌شود که شامل انبارهای موشکی، سیستم‌های پرتاب و زیرساخت‌های پشتیبانی هستند. این شهرها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند به صورت مخفی عمل کنند و در برابر حملات هوایی و سایبری محافظت شوند.

شهرهای موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یکی از ارکان اصلی توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نقش مهمی در استراتژی بازدارندگی کشور ایفا می‌کنند. این شهرها به عنوان مراکز تولید، نگهداری و شلیک موشک‌های بالستیک و کروز طراحی شده‌اند و می‌توانند به سرعت واکنش نشان دهند.

ساختار و ویژگی‌ها

مکان‌یابی: این تأسیسات معمولاً در نقاط دورافتاده و با دسترسی محدود قرار دارند تا از دید دشمن پنهان بمانند.

تنوع موشکی: این شهرها شامل انواع موشک‌های بالستیک و کروز با بردهای مختلف هستند که قابلیت هدف‌گیری اهداف استراتژیک را فراهم می‌آورند.

پشتیبانی فنی: وجود تیم‌های فنی متخصص برای نگهداری و تعمیرات سریع، از دیگر ویژگی‌های این تأسیسات است.

تأثیر شهرهای موشکی بر بازدارندگی دفاعی

توان بازدارندگی: وجود این شهرها به جمهوری اسلامی ایران این امکان را می‌دهد که در صورت بروز بحران یا حمله نظامی، به سرعت واکنش نشان دهد و توانایی ضربه زدن به دشمن را داشته باشد.

افزایش هزینه‌های نظامی دشمن: وجود تهدیدات موشکی باعث می‌شود که دشمنان مجبور به سرمایه‌گذاری بیشتر در زمینه‌های دفاعی و سیستم‌های ضد موشکی شوند.

توازن قوا: این تأسیسات به ایران کمک می‌کند تا در برابر قدرت‌های بزرگ و همسایگان خود، توازن قوا را حفظ کند.

شهرهای موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یکی از ارکان اصلی استراتژی دفاعی ایران، نقش کلیدی در بازدارندگی کشور دارند. این تأسیسات نه تنها توانایی نظامی ایران را تقویت می‌کنند بلکه باعث ایجاد توازن قوا در برابر تهدیدات خارجی می‌شوند. با این حال، چالش‌هایی نظیر تحریم‌ها و تهدیدات سایبری نیازمند توجه و مدیریت دقیق هستند تا بتوانند به هدف‌های خود ادامه دهند.

در ادامه به بهانه رونمایی از شهر موشکی سپاه مروری داریم به روند ساخت و رونمایی این شهرها در سال‌های گذشته:

برای نخستین‌بار در مهر ۱۳۹۴ سپاه پاسداران یک شهر موشکی را در عمق ۵۰۰ متری زمین رونمایی و اعلام کرد که پایگاه‌های موشکی در تمام استان‌ها پخش شده است. پس از رونمایی از آن شهر موشکی سپاه، رئیس وقت مجلس از یکی دیگر از شهرهای موشکی نیروی هوافضای سپاه بازدید و آن را رونمایی کرد که در فیلم منتشره از این بازدید، موشک‌های مختلفی ازجمله موشک بالستیک عماد با برد ۱۷۰۰ کیلومتر به‌عنوان جدیدترین موشک بالستیک ایران دیده می‌شد.

این شهرها شامل تونل‌ها و بخش‌های متعدد و وسیعی بود که تعداد بسیار زیادی از پرتابگرهای موشکی در آن مستقر بوده و در شرایط آماده برای شلیک، به‌سر می‌بردند. عمق بالا، به همراه خروجی‌های متعدد که در این مراکز استراتژیک تعبیه شده، امکان شلیک موشک‌های سپاه از راه‌های مختلف و در نقاط گوناگون را فراهم می‌کند؛ البته بنا بر مسائل حفاظتی تنها بخش کوچکی از این شهر زیرزمینی، رسانه‌ای شد و بخش‌های زیادی برای زندگی پرسنل و همچنین آماده سازی، بازبینی و نگهداری محموله‌های موشکی در این شهرها وجود دارد.

با توجه به سیاست‌های نیروهای مسلح کشورمان برای ارتقای توان دفاعی و رزمی خود، هم سپاه پاسداران و هم ارتش انقلابی از شهرهای موشکی هم یک‌به‌یک رونمایی می‌کردند و هم‌راستا با هم در تقویت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران ظاهر می‌شوند.

اگرچه موشک‌های بالستیک و دوربرد کشورمان در اختیار سپاه قرار دارند اما موشک‌های ارتش می‌توانند اهداف موجود همانند پایگاه‌های هر متجاوز در منطقه را نابود کنند و به همین خاطر، نیاز به طراحی و ساخت شهرهای موشکی، در این نیرو نیز احساس می‌شد.

در صورت لزوم پرتابگرهای انواع موشک‌ها و حتی راکت‌های دوربرد، با خروج از پایگاه زیرزمینی موردنظر، موشک‌های خود را به‌سمت اهداف موردنظر شلیک کرده و می‌توانند به‌سرعت موقعیت موردنظر را ترک کنند.
نکته بسیار مهم درباره این شهر موشکی و شهرهای مشابه آنکه به گفته فرماندهان، در مناطق مختلف کشور و به تعداد زیاد وجود دارد این است که عمقی که برای این تأسیسات در نظر گرفته شده احتمال شناسایی شدن آنها از سوی ماهواره‌های دشمن را اگر نگوییم ناممکن، بسیار مشکل می‌کند.

رونمایی از قایق‌های زیرزمینی

طی هفته‌های پایانی سال ۱۳۹۴ که موضوع رونمایی نیروهای مسلح کشورمان از شهرهای زیرزمینی، به یکی از مهم‌ترین رویدادها تبدیل شده و بازتاب‌های فراوان داخلی و بین‌المللی داشت، نیروی دریایی سپاه نیز بخشی از دستاوردهای پنهانی خود را علنی کرد و سردار فدوی، فرمانده وقت نیروی دریایی سپاه اعلام کرد که علاوه‌بر موشک‌های ساحل به دریا که در تونل‌های طولانی قرار دارند، شناورهای تندروی‌مان -که کابوس آمریکایی‌هاست- را هم در شهرهای زیرزمینی شناوری داریم.

کار به اینجا ختم نشد و زمستان سال ۱۳۹۹ بود که سرلشکر سلامی از شهر موشکی سپاه پاسداران در خلیج‌فارس رونمایی کرد. در این پایگاه زیرزمینی، انواع موشک‌های کروز دریایی نیروی دریایی سپاه در بردهای مختلف به همراه خودروهای پرتابگر آنها به نمایش درآمده بود.

پس از آن نیز سردار تنگسیری، فرمانده فعلی نیروی دریایی سپاه، اعلام کرد که این شهرها در طول ساحل خلیج فارس و دریای عمان، بیش از ۷۰ کیلومتر عمق دارد. تماماً مسلح هستند و موشک‌های ایرانی هم قادرند از همان شهرها شلیک شوند.

بهمن سال ۱۳۹۷ بود که در مراسمی با حضور فرمانده سابق کل سپاه، موشک بالستیک «دزفول» و کارخانه زیرزمینی تولید موشک‌های بالستیک سپاه رونمایی شد.

سردار حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه در این مراسم، کارخانجات ساخت موشک را امکانی گران‌بها برشمرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران شروع‌کننده هیچ جنگی نیست اما قرار هم نیست در برابر دشمنان غافلگیر شویم؛ از این رو هم امکانات عملیاتی و هم کارخانه‌های تولیدی خود را در اعماق زمین و به‌صورت محرمانه تعبیه کرده‌ایم تا از دسترسی دشمنان دور بماند.

در تصاویر منتشرشده از سوی سپاه پاسداران از این مراسم، ده‌ها سر جنگی در سوله‌ها و راهروهایی تودرتو که صدها متر زیر زمین قرار دارند، در حال تبدیل به موشک بودند و همین موضوع، تا هفته‌های متمادی موردبررسی و تحلیل کارشناسان و رسانه‌های منطقه و جهان قرار داشت.

استقرار رگبار موشکی در شهرهای زیرزمینی

جدیدترین نسل شهرهای زیرزمینی و موشکی سپاه، پاییز سال ۱۳۹۹ با حضور سرلشکر سلامی رونمایی شد و شامل نوعی سیستم حامل برای موشک‌های بالستیک در شهرهای موشکی بود که زمان لازم برای آماده‌سازی و پرتاب موشک‌ها را شدیداً کاهش می‌داد.

این دستاورد جدید نشان داد موشک‌های متنوع و فراوانی در شهرهای زیرزمینی سپاه مستقر بوده و عملاً تمامی موشک‌های بالستیک ایرانی در شهرهای موشکی مستقر و آماده عملیات شده‌اند.

آماده‌کردن موشک در فضای مستحکم شهرهای زیرزمینی و درعین‌حال افزایش سرعت بارگذاری با دستاورد جدید، دو مورد از مصائب سنتی موشک‌های بالستیک یعنی در معرض خطر بودن در زمان سوخت‌گیری در فضای باز یا سالن‌های با حفاظت کم در برابر حملات هوایی و البته زمان بیشتر برای آمادگی برای پرتاب را حل می‌کند.

سال ۱۴۰۳ و رونمایی از شهر جدید موشکی ایران

اقتدار دفاعی ایران به اندازه‌ای افزایش یافته است که در مقاطع مختلف از شهرهای موشکی خود رونمایی می‌کند و این رونمایی‌ها، پالس مهمی را به دشمنان ما مخابره خواهد کرد.

۱۷ دی سردار علی‌محمد نائینی، سخنگوی سپاه در نشست خبری با بیان اینکه در کنار رزمایش اقتدار پیامبر اعظم (ص) رونمایی از بخش‌های جدیدی از شهرهای موشکی و پهپادی نیروی هوافضای سپاه از سوی فرمانده کل سپاه را خواهیم داشت، خبر داده بود که در رزمایش اقتدار پیامبر اعظم (ص) نیروی دریایی از دو شهر زیرزمینی موشکی و شناوری در جنوب کشور رونمایی خواهد شد.

سرانجام در ۲۱ دی شهر جدید موشکی ایران با حضور سرلشکر پاسدار حسین سلامی، فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه رونمایی شد. این اقدام سپاه با بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان روبه‌رو شد. شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان در گزارشی به این موضوع پرداخته و نوشت: ایران از تأسیسات ذخیره‌سازی زیرزمینی رونمایی کرد و می‌گوید «موشک‌های ویژه جدید» ساخته است.

خبرگزاری فرانسه با اشاره به این موضوع نوشت که تلویزیون ایران پس از برگزاری رزمایش، پایگاه‌های موشکی را به نمایش گذاشت.

پایگاه «نیو عرب»، با اشاره به رزمایش ۱۱۰ هزار نفری راهیان قدس، نوشت که تلویزیون ایران پس از رزمایش در تهران، پایگاه‌های موشکی را نشان داد. پایگاه صهیونیستی «تایمز آو اسرائیل» نیز با اشاره به رزمایش ۱۱۰ هزار نفری در تهران نوشت که بعد از این رزمایش، تلویزیون ایران پایگاه موشکی را به نمایش گذاشت.

به‌هرحال شهرهای موشکی سپاه پاسداران یک بازوی قدرتمند برای جمهوری اسلامی ایران است که البته سایر نیروهای مسلح همانند ارتش هم همین مسیر را ادامه می‌دهند و با این مانوری که صورت گرفت، هم قدرت موشکی به‌روز شد و هم اینکه این شهرها در تمامی مناطق مهم کشور گسترده شده‌اند، چنین گسترش مهمی، می‌تواند عنصری مهم در بازدارندگی نیروهای مسلح ما به حماقت‌های دشمن باشد.

شهرهای زیر زمینی ارتش

اما ساخت شهرهای زیرزمینی منحصر به یگان‌های موشکی سپاه نماند، امیر احمدرضا پوردستان، فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش در روز ۲۹ دی ماه ۱۳۹۴ اعلام کرد که شهرهای زیرزمینی موشکی فقط در انحصار سپاه پاسداران نیستند و ارتش بسیاری از آنها را در اختیار دارد.

۷ خرداد ۱۴۰۱، ارتش از «پایگاه ۳۱۳» پهپادهای با کاربری مختلف در صدها متر زیر زمین که در رشته کوه زاگرس در غرب کشور قرار دارد و در داخل آن بیش از ۱۰۰ پهپاد رزمی، شناسایی و کنترلی وجود دارد، رونمایی کرد.

روز گشته ۱۹ بهمن ماه پازل شهرهای موشکی، پهپادی و پایگاه هوایی ایران تکمیل و ارتش از پایگاه هوایی راهکنشی «عقاب ۴۴» رونمایی کرد، احداث چنین پایگاه‌هایی علاوه بر آنکه نقش بسزایی در حفاظت از جنگنده‌های ارتش خواهد داشت هزینه‌های حفاظت از چنین پایگاه‌هایی را هم بسیار کاهش می‌دهد.

بنا بر این گزارش؛ مجموعه اقدامات نیروهای مسلح چه در حوزه تولید تسلیحات بومی پیشرفته و چه در حوزه طراحی زیرساخت‌های استراتژیک آفند و پدافند سبب شده تا مفهوم بازدارندگی نظامی در کشور به حد قابل قبولی ارتقا پیدا کند و رونمایی از پایگاه راهکنشی ارتش که با در نظر گرفتن اصول پدافند غیرعامل برای حفاظت از زیرساخت‌ها و تجهیزات طراحی و ساخته شده است، یک اقدام راهبردی است که می‌تواند معادلات جنگ‌های آینده را تغییر دهد.