به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، طاعون نشخوارکنندگان کوچک یا PPR (Peste des Petits Ruminants) یک بیماری ویروسی بسیار واگیردار است که نشخوارکنندگان کوچک، مانند بز و گوسفند، و همچنین برخی گونه‌های حیات وحش مانند بز کوهی، آهو و قوچ و میش را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری از طریق تماس مستقیم، ترشحات بدن حیوان آلوده و مصرف آب یا غذای آلوده منتقل می‌شود.

تأثیر بر حیات وحش

طاعون نشخوارکنندگان باعث تضعیف سیستم ایمنی حیوانات، مشکلات شدید تنفسی، تب، زخم‌های دهانی و در نهایت مرگ می‌شود. گونه‌های حیات وحش به دلیل شرایط زیستگاه مشترک با دام‌های اهلی در معرض این بیماری قرار دارند و انتقال ویروس از دام‌های واکسینه‌نشده یا آلوده، تهدید جدی برای تنوع زیستی و بقای گونه‌های در حال انقراض است.

آمار تلفات حیات وحش ایران در سال‌های اخیر

ایران طی سال‌های اخیر شاهد شیوع گسترده طاعون نشخوارکنندگان در زیستگاه‌های مختلف بوده است. برخی آمارهای قابل توجه عبارتند از:

در سال 1397، بیش از 220 رأس بز کوهی در پارک ملی گلستان به دلیل ابتلا به PPR تلف شدند.

در سال 1398، حدود 600 رأس از گونه‌های حیات وحش در مناطق حفاظت‌شده البرز مرکزی و زاگرس تحت تأثیر این بیماری قرار گرفتند.

در سال 1400، نزدیک به 350 رأس قوچ و میش در منطقه زردکوه چهارمحال و بختیاری تلف شدند.

علاوه بر این، تلفات غیرمستقیم ناشی از کاهش زادآوری، ضعف جمعیتی و نابودی زیستگاه‌ها به دلیل شیوع بیماری گزارش شده است.

نمونه‌هایی از شیوع در کشورهای دیگر

کنیا: در سال 2017، شیوع گسترده PPR باعث تلف شدن بیش از 1.2 میلیون رأس دام اهلی و کاهش جمعیت گونه‌هایی نظیر بز کوهی گردید.

هند: در سال 2019، طاعون نشخوارکنندگان بیش از 800 رأس آهو در مناطق حفاظت‌شده را تلف کرد.

پاکستان: در سال 2021، این بیماری جمعیت قابل توجهی از آهوهای هندی و گوسفندان وحشی را تحت تأثیر قرار داد.

چاد: این کشور به دلیل عدم واکسیناسیون کافی، شاهد کاهش شدید جمعیت گونه‌های نشخوارکنندگان وحشی، به‌ویژه غزال‌های کوهی، بوده است.

واکسیناسیون مهم‌ترین اقدام علیه PPR

در رابطه با آمار این بیماری در سال 1403، غلامرضا ابدالی؛ مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست به تسنیم گفت: خوشبختانه در سال جاری هیچ گزارشی از تلفات حیات وحش به دلیل بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک گزارش نشده و تاکنون حیات وحش از گزند این بیماری در امان بوده‌اند.

وی افزود: دلیل این ایمنی نیز به دلیل واکسیناسیون گسترده‌ و به موقعی بوده که انجام شده است. واکسیناسیون مهم‌ترین اقدام علیه این بیماری است و زمانی که دام‌های اهلی مصون باشند، حیات وحش نیز آسیب نخواهند دید و به مشکل نمی‌خوریم.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به به همجواری دام با حیات وحش در برخی مناطق  گفت: در سازمان حفاظت محیط زیست همواره بر واکسیناسیون دام‌های اهلی تاکید داریم و اگر این واکسیناسیون انجام نشود،‌ بحرانی متوجه حیات وحش کشور خواهد بود.

وی افزود: هرگاه که در کشور افزایش این بیماری را داشته‌ایم به دلیل عدم واکسیناسیون دام‌ها بوده است.

ابدالی در پایان گفت: وظیفه واکسیناسیون علیه این بیماری بر عهده سازمان دامپزشکی است که از تلاش همکارانم در این سازمان برای ایجاد ایمنی برابر طاعون نشخوارکنندگان تشکر می‌کنم.

انتهای پیام/