«به کمند تو گرفتار»؛ افسونگر داستانهایی از زندگی استاد سید علی اکبر پرورش
اقتصاد ایران: اصفهان-نویسنده کتاب «به کمند تو گرفتار»، در گفتوگویی اختصاصی به تشریح جزئیات این اثر پرداخته و از چگونگی نگارش آن درباره استاد علی اکبر پرورش و انتخاب فرم داستانی سخن گفته است.
خبرگزاری مهر، گروه استانها، کورش دیباج، استاد سید علی اکبر پرورش، یکی از شخصیتهای برجسته تاریخ معاصر ایران، همواره به عنوان یک معلم و مبارز شناخته میشود که تأثیرات عمیقی در عرصههای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور داشته است. او نه تنها در مبارزات علیه رژیم شاهنشاهی مشارکت داشت، بلکه در ترویج اخلاق، معنویت و آگاهیهای اجتماعی نیز نقش مهمی ایفا کرد. شخصیت جامع و پیچیده استاد پرورش، همواره مورد توجه پژوهشگران و نویسندگان بوده و زندگیاش الهامبخش بسیاری از آثار ادبی و تاریخی است.
کتاب «به کمند تو گرفتار» به قلم محمود فروزبخش، در پی آن است تا گوشههایی از زندگی و شخصیت استاد پرورش را از منظر جدیدی به نمایش بگذارد. این کتاب با نگاهی دقیق و تحلیلی به ابعاد مختلف زندگی استاد، به نوعی به خوانندگان این فرصت را میدهد که با ویژگیهای انسانی و معنوی او بیشتر آشنا شوند. به بهانه انتشار این اثر، گفتوگویی با احمد فروزبخش ترتیب دادهایم تا در خصوص چگونگی نگارش کتاب و ویژگیهای آن صحبت کنیم.
در مورد محتوای این کتاب توضیح دهید.
کتاب من تحت عنوان «به کمند تو گرفتار» منتشر شده است که شامل سی داستان از زندگی استاد سید علیاکبر پرورش میباشد. هدف این اثر، تبیین ابعاد مختلف شخصیت و زندگی استاد پرورش از طریق داستانهایی است که هر یک در پی کشف جنبههای پنهان و ویژه شخصیت ایشان هستند. این داستانها تلاش میکنند تا مخاطب را با ابعاد مختلف معنوی، اخلاقی و انقلابی استاد آشنا کنند.
چرا برای نگارش این کتاب از فرم داستانی استفاده کردید؟ این تصمیم چگونه اتخاذ شد؟
پیش از این در کتاب صوتی «میرزا» چهل حکایت نوشته بودم، اما این اولین تجربه من در قالب داستاننویسی است. دلیل انتخاب فرم داستانی این بود که در سالهای اخیر مطالب زیادی درباره استاد پرورش منتشر شده است، مانند کتاب «اسناد ساواک» و مقالهای مفصل درباره ایشان در دانشنامه تخت فولاد که به زودی منتشر خواهد شد. همچنین، آقایان نجفی قدسی و جواد جلوانی نیز به روشهای مختلف تلاشهایی در این زمینه کرده بودند. در این شرایط، به این نتیجه رسیدم که نوبت به یک آفرینش هنری جدید است که با فرم داستان، عمق و پیچیدگیهای شخصیتی استاد پرورش را به شکلی عمیقتر و تأثیرگذارتر به مخاطب منتقل کند.
عنوان کتاب «به کمند تو گرفتار» چه ارتباطی با محتوای آن دارد و چرا این عنوان را انتخاب کردید؟
نام کتاب به محتوای آن ارتباط مستقیمی دارد. در این سی حکایت از زندگی استاد، تأکید بیشتری بر جنبههای معنوی، اخلاقی و عارفانه شخصیت ایشان شده است. این نکته به هیچوجه به معنای کمتوجهی به بعد انقلابی و مبارزاتی استاد نیست، بلکه تلاش شده تا بعد عرفانی ایشان بهویژه در مواجهه با مسائل اجتماعی و سیاسی نیز به شکلی دراماتیک و انسانی به تصویر کشیده شود. عرفان در این داستانها به شکلی درونگرا و از لابهلای رویدادهای مختلف خود را نمایان میکند. به همین دلیل، برای عنوان کتاب از یک بیت عاشقانه و عارفانه بهره بردم که عمیقاً من را به یاد حالات درونی استاد میاندازد و با محتوای کلی اثر هماهنگی دارد.
در میان شخصیتهای برجسته سیاسی و فرهنگی انقلاب اسلامی، استاد پرورش چه ویژگی متمایزی داشت که به شما در خلق این اثر کمک کرد؟
استاد پرورش دارای شخصیتی باطنگرا و دروننگر هستند. این ویژگی ایشان باعث میشود تا بسیاری از تحولات درونی او بیشتر از جهان بیرونی شکل گیرد. به عنوان مثال، در داستانی، استاد در حال دنبال کردن پسر خود هستند و ناگهان به گریه میافتند، در حالی که هیچ حادثه بیرونی خاصی رخ نداده است. این تغییر حال درونی بهطور عمده ناشی از تفکری است که ایشان با خود دارند و در آن لحظه به این نتیجه میرسند که «اگر نمیتوانم از پس تربیت یک فرزند خود برآیم، چگونه میتوانم مسئولیت تربیت میلیونها نفر را بر عهده بگیرم؟» این نوع تفکرات درونی در بسیاری از داستانها دیده میشود و قوت اصلی آنها در ذهن استاد است، نه در رویدادهای بیرونی.
این ویژگی باطنگرایی چگونه به خلق داستانها و عمق اثر شما کمک کرده است؟
این ویژگی بهطور شگفتانگیزی به من کمک کرد. اولاً، بسیاری از داستانهای کتاب بر اساس همین نگاه درونی استاد ساخته شدهاند. ثانیاً باید اذعان کنم که استاد پرورش در دهههای اخیر بیشتر به عنوان یک شخصیت فرهنگی و اخلاقی شناخته شدهاند تا یک شخصیت سیاسی درجه یک. هرچند در سالهای نخست انقلاب نقش فعالی داشتند، اما در طول سی سال بعد از آن، کمتر در صدر اخبار سیاسی بودهاند. ویژگی بارز و تمایز ایشان که باعث شد داستانها روح و زندگی پیدا کنند، همین دروننگری و توجه به ابعاد اخلاقی و معنوی شخصیت ایشان بود. این رویکرد به داستانها جان میبخشد و حتی اگر کسی جایگاه سیاسی استاد را در سطح اول انقلاب هم نبیند، همچنان جذاب و خواندنی است.