به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان، امروز 29 دسامبر (9 دی) در فرودگاه بین‌المللی حیدر علی‌اف با شبکه تلویزیون آذربایجان مصاحبه کرد.

ترجمه کامل این مصاحبه به شرح زیر است.

مجری: متأسفانه در روزهای گذشته حادثه‌ای رخ داد که ما را عمیقاً متأثر کرد. در 25 دسامبر، یک هواپیمای متعلق به شرکت هواپیمایی آذربایجان (AZAL) که در مسیر باکو به گروزنی در حال پرواز بود، در نزدیکی شهر آکتائو قزاقستان سقوط کرد. مایلیم نظرات شما را در مورد این حادثه و تحولات بعدی آن جویا شویم.

الهام علی‌اف: من هنگام پرواز به سن‌پترزبورگ برای شرکت در نشست سران کشورهای مستقل مشترک‌المنافع، از این حادثه مطلع شدم. بلافاصله دستور بازگشت هواپیما به باکو را صادر کردم. به محض ورود به باکو، در فرودگاه جلسه فوری برگزار کردم. حتی قبل از بازگشت به باکو، به دستور من کمیسیون دولتی تشکیل و هیئتی متشکل از نمایندگان نهادهای مربوطه به شهر آکتائو اعزام شد؛ زیرا آن‌ها باید فوراً کار خود را آغاز می‌کردند. در مرحله اول، باید وضعیت لاشه هواپیما را بررسی، مشاهدات میدانی انجام و فیلم و عکس تهیه و آن‌ها را به اطلاع عموم می‌رساندند.

همزمان، تیمی از پزشکان آذربایجانی نیز به منطقه اعزام شدند. اگرچه طرف قزاقستانی تمام تلاش خود را برای درمان مجروحان و ارائه خدمات پزشکی به آن‌ها انجام می‌داد. همچنین، به دستور من، دادستانی کل آذربایجان پرونده جنایی تشکیل داد و می‌دانم که در قزاقستان و روسیه نیز اقدامات مشابهی انجام شد.

به‌طور طبیعی، کار بر روی فرضیه‌های اولیه آغاز شد. البته، فرضیه نهایی پس از باز کردن جعبه سیاه مشخص خواهد شد؛ اما فرضیه‌های اولیه نیز به اندازه کافی مستند و مبتنی بر حقایق هستند.

واقعیت‌ها این است که هواپیمای مسافربری آذربایجان در خاک روسیه، در نزدیکی شهر گروزنی، از خارج آسیب دیده و تقریباً کنترل خود را از دست داده است. همچنین می‌دانیم که هواپیمای ما توسط سامانه‌های جنگ الکترونیک به وضعیت غیرقابل‌کنترل درآمده است.

این اولین خسارتی است که به هواپیما وارد شده است. همچنین، در نتیجه شلیک از زمین، دم هواپیما نیز به شدت آسیب دیده و در همان روز، هنگامی که تیم ما در شهر آکتائو در حال تهیه فیلم و عکس بود، این موضوع به اطلاع عموم رسید.

سوراخ سوراخ شدن بدنه هواپیما به وضوح نشان می‌دهد که فرضیه برخورد با پرندگان که در ابتدا توسط برخی مطرح شد، کاملاً رد می‌شود. ممکن است هنگامی که هواپیما آسیب دیده و ضربه خورده است، خلبان آن را به عنوان برخورد با پرندگان تلقی کرده باشد؛ زیرا احتمالاً به ذهن هیچ کس خطور نمی‌کرد که در کشوری که برای ما دوست محسوب می‌شود، به هواپیمای ما از زمین شلیک شود؛ اما متأسفانه برخی محافل در روسیه بر این فرضیه اصرار داشتند.

یکی از مواردی که ما را متأسف و متعجب کرد، این بود که نهادهای رسمی روسیه فرضیه انفجار کپسول گاز را مطرح کردند. این به وضوح نشان می‌داد که طرف روسی قصد دارد موضوع را لاپوشانی کند و البته این کار به نفع هیچ کس نیست. بدیهی است که هواپیمای ما به طور تصادفی مورد اصابت قرار گرفته است.

طبیعی است که در اینجا هیچ صحبتی از اقدام عمدی تروریستی نمی‌تواند باشد؛ بنابراین، اعتراف به اشتباه خود، عذرخواهی به موقع از کشور دوست آذربایجان و اعلام آن به عموم، همه اقدامات و گام‌هایی بود که باید برداشته می‌شد. متأسفانه در سه روز اول، ما به جز فرضیه‌های پوچ و بی‌اساس از روسیه چیز دیگری نشنیدیم.

طبیعتاً جزئیات این حادثه به طور کامل بررسی خواهد شد. من در این مورد هیچ شکی ندارم. همچنین باید بگویم که آذربایجان از همان روز اول خواستار آن بود که گروهی از کارشناسان بین‌المللی این موضوع را بررسی کنند.

طرف روسی به طور رسمی به ما پیشنهاد داد که کمیته هوانوردی بین دولتی این موضوع را بررسی کند؛ اما ما قاطعانه آن را رد کردیم. دلیل آن نیز روشن است؛ زیرا بر هیچ کس پوشیده نیست که این نهاد بیشتر از مقامات روسی تشکیل شده و رئیس آن نیز یک شهروند روسی است.

در اینجا ممکن است عوامل بی‌طرفی به طور کامل تأمین نشود. اگر بلافاصله پس از وقوع این حادثه، شاهد اقدامات عادلانه و مناسب از سوی روسیه بودیم، شاید به این موضوع اعتراض نمی‌کردیم؛ اما ما دیدیم که در اینجا تلاش‌ها برای لاپوشانی موضوع کاملاً آشکار است.

بنابراین، ما هم در تماس نزدیک با طرف قزاقستانی و هم با طرف روسی، موضع خود را اعلام کردیم که فقط یک گروه کاری متشکل از کارشناسان بین‌المللی باید تشکیل شود و این گروه تشکیل شد.

در این گروه، نمایندگان شرکت سازنده هواپیما (Embraer)، نمایندگان نهادهای مربوطه برزیل، آذربایجان، قزاقستان و روسیه، از جمله نمایندگان کمیته هوانوردی بین دولتی نیز حضور دارند؛ اما نه در نقش رهبری، بلکه به عنوان اعضای گروه کاری. باز هم می‌گویم، پس از باز کردن جعبه سیاه و به دست آوردن اطلاعات بیشتر، جزئیات کامل موضوع مشخص خواهد شد و بسیاری از مسائلی که امروز به عنوان سوال مطرح هستند، روشن خواهند شد. به عنوان مثال، چرا هواپیما نتوانست در شهر گروزنی فرود آید؟ تأثیر جنگ الکترونیک بر کنترل هواپیما تا چه اندازه بوده است؟ نتایج شلیک به هواپیما و انفجار در نزدیکی آن تا چه اندازه موثر بوده است؟ زیرا باید بگویم که انکار این واقعیت آشکار و تلاش برای گمراه کردن افکار عمومی، هم پوچ و هم غیرمنطقی است؛ زیرا خوشبختانه به لطف شجاعت خدمه پرواز، هواپیما توانست فرود آید، هرچند فرود اضطراری بود، اما هواپیما فرود آمد. بسیاری از مسافران نجات یافتند و اظهارات آنها موجود است. جراحات ناشی از ترکش‌ها بر روی مسافران و خدمه پرواز قابل مشاهده است. نسبت دادن این موضوع به پرندگان یا انفجار کپسول گاز، هم غیرمنطقی و هم غیرانسانی است.

بنابراین، پس از باز کردن جعبه سیاه، مشخص خواهد شد که چرا هواپیما نتوانسته فرود آید؟ دقیقاً چه زمانی به هواپیما از زمین شلیک شده است؟ چرا هواپیما تلاش نکرده است که در فرودگاه‌های نزدیک فرود آید؟ فرودگاه‌های مین‌وود و ماخاچ‌قلعه نزدیک‌تر بودند. آیا هواپیما به آکتائو هدایت شده است یا این یک انتخاب اجباری بوده است؟ فرضیه‌های مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند که هواپیما عمداً توسط خدمات زمینی در گروزنی به آکتائو هدایت شده است، زیرا هواپیما دیگر قابل کنترل نبود و احتمال سقوط آن در دریا زیاد بود. در این صورت، تلاش‌ها برای لاپوشانی موفقیت آمیز بود و فرضیه ساختگی برخورد با پرندگان به عنوان فرضیه اصلی مطرح می‌شد. به گفته برخی کارشناسان، آکتائو به این دلیل انتخاب شده است که منطقه‌ای باز است و مناطق مسکونی از فرودگاه دور هستند و خدمه پرواز می‌توانستند پیش‌بینی کنند که این یک فرود اضطراری خواهد بود و برای این منظور مکان مناسب‌تری را انتخاب کرده‌اند؛ اما از سوی دیگر، با وجود فرودگاه‌های نزدیک، پرواز به فاصله دورتر و آن هم بر روی دریا در حالی که هواپیما قابل کنترل نیست، خطرناک‌تر بود؛ یعنی هنوز به همه این سوالات پاسخی داده نشده است. ما در طرف آذربایجانی و شخصاً من تلاش می‌کنیم تا حداکثر عدالت را رعایت کنیم. ما نمی‌خواهیم درباره مسائلی که کاملاً روشن نیستند، قبل از روشن شدن آنها اظهار نظر کنیم؛ اما در مواردی که کاملاً روشن هستند، باید با قاطعیت نظر خود را بیان کنیم و این کار را انجام خواهیم داد. من در همان روز حادثه در فرودگاه در سخنرانی خود گفتم که جامعه آذربایجان به طور مرتب در مورد این موضوع و روند تحقیقات مطلع خواهد شد و این کار در حال انجام است.

تحسین رئیس جمهور آذربایجان از عملکرد خدمه پرواز

مجری: جناب رئیس جمهور، عملکرد خدمه پرواز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

الهام علی‌اف: بسیار عالی. من امروز در مراسم تشییع جنازه شرکت کردم و به خانواده‌های خدمه پرواز که جان خود را از دست دادند، تسلیت گفتم. امروز فرمانی در مورد تقدیر از خدمه پرواز صادر خواهم کرد. من عملکرد، حرفه‌ای بودن و فداکاری آنها را بسیار تحسین می‌کنم. خلبانان و تمام خدمه شجاعت زیادی از خود نشان دادند. خلبانان هم حرفه‌ای بودن و هم شجاعت خود را نشان دادند و با روش‌های مختلف سعی کردند هواپیمای غیرقابل کنترل را هدایت کنند. اگرچه، طبیعتاً خلبانان باتجربه بودند و می‌دانستند که ممکن است از این فرود اضطراری جان سالم به در نبرند؛ اما برای نجات مسافران، نهایت شجاعت خود را به خرج دادند و به همین دلیل است که در این سانحه هوایی، افرادی زنده مانده‌اند. به همین دلیل است که بخشی از بدنه هواپیما نسوخته است و به همین دلیل است که امروز ما می‌توانیم با قاطعیت بگوییم که هواپیما توسط روسیه مورد اصابت قرار گرفته است. این یک واقعیت است و هیچ کس نمی‌تواند آن را انکار کند. باز هم ما نمی‌گوییم که این کار عمدی بوده است، اما این اتفاق افتاده است.

خلبانان و خدمه پرواز، هم حرفه‌ای بودن و هم خونسردی خود را نشان دادند. من به ویژه باید از خدمه زن پرواز قدردانی کنم. آنها خودشان در شرایط استرس بودند؛ اما ببینید آنها چقدر رفتار انسانی از خود نشان دادند تا مسافران را آرام کنند و از ایجاد هرج و مرج در هواپیما جلوگیری کنند. باز هم می‌گویم، عملکرد آنها توسط دولت آذربایجان به طور شایسته مورد تقدیر قرار خواهد گرفت. خداوند به خدمه پرواز و تمام کسانی که جان خود را از دست دادند، رحمت کند و ما برای بازماندگان از خداوند طلب شفا می‌کنیم. بیشتر بازماندگان در حال حاضر در باکو هستند. آنها بلافاصله در قزاقستان تحت درمان قرار گرفتند. برخی هنوز در حال درمان هستند و به محض امکان، آنها نیز به آذربایجان منتقل خواهند شد.

قدردانی از قزاقستان و تاکید بر اتحاد دو کشور

مجری: جناب رئیس جمهور، شما با قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان، تماس گرفتید. مایلیم نظرات شما را در مورد موضوعات مورد بحث و به طور کلی، ارزیابی شما از همکاری مقامات آذربایجان و قزاقستان در رسیدگی به این حادثه را جویا شویم.

الهام علی‌اف: بله، من در ابتدا برای ابراز قدردانی با رئیس جمهور توکایف تماس گرفتم؛ زیرا ما می‌دانستیم و اطلاع یافته بودیم که به محض وقوع حادثه، امدادگران قزاقستانی بلافاصله در محل حاضر شدند و شروع به خارج کردن مردم از لاشه هواپیما کردند. آنها جان خود را به خطر انداختند؛ زیرا آنها نمی‌دانستند که آیا انفجار دیگری رخ خواهد داد یا خیر. چرا که بخشی از هواپیما سوخته بود و این بخش می‌توانست منفجر شود؛ اما با وجود این، آنها نیز شجاعت واقعی از خود نشان دادند. همچنین، عملکرد کادر پزشکی نیز بسیار ارزشمند بود؛ زیرا مسافران مجروح بلافاصله به مراکز درمانی منتقل شدند و به همین دلیل از رئیس جمهور توکایف تشکر کردم. می‌دانم که ابراز همدردی برادران و خواهران قزاقستانی ما تأثیر زیادی بر قلب مردم آذربایجان گذاشته است. شهروندان عادی با حضور در کنسولگری ما در آکتائو، گل گذاشتند و مراتب همدردی خود را ابراز کردند. دوستی و برادری واقعی همین است.

همچنین، من در گفتگو با رئیس جمهور توکایف، موضع آذربایجان در مورد تحقیقات را نیز بیان کردم و همان مسائلی را که به شما گفتم، به اطلاع ایشان رساندم که ما طرفدار کارشناسی بین‌المللی هستیم و به هیچ وجه نمی‌توانیم این موضوع را به کمیته هوانوردی بین دولتی واگذار کنیم. این موضع نیز با درک مواجه شد. طبیعتاً نمایندگان نهادهای دولتی ما، اعضای و روسای کمیسیون و نمایندگان دادستانی به طور مداوم در تماس هستند. قزاقستان نیز به نوبه خود کمیسیون دولتی تشکیل داده است و رئیس جمهور توکایف در این گفتگو به من اطلاع دادند. آنها نیز طبیعتاً می‌خواهند و تلاش می‌کنند تا موضوع با تمام جزئیات روشن شود.

همچنین، من به رئیس جمهور توکایف تسلیت گفتم، چرا که در این حادثه شش شهروند قزاقستانی جان خود را از دست دادند. ایشان نیز به من تسلیت گفتند. این حادثه هر چقدر هم که تلخ باشد، در عین حال یک آزمون نیز بود؛ یعنی هر کسی چگونه از این آزمون بیرون می‌آید؟ من خوشحالم که با وجود این فاجعه، می‌بینم و مطمئن هستم که در قزاقستان نیز همین نظر را دارند. دوستی و برادری ما پس از این شرایط سخت، بیشتر هم شده است.

توقف پروازهای جمهوری آذربایجان به شهرهای روسیه

مجری: پس از این حادثه، شرکت هواپیمایی آذربایجان (AZAL) پروازهای خود را به برخی از شهرهای روسیه متوقف کرد. چه ضرورتی باعث اتخاذ این تصمیم شد و در حال حاضر وضعیت چگونه است؟

الهام علی‌اف: این دستور را من صادر کردم و دلیل اصلی آن، طبیعتاً مسائل امنیتی است؛ زیرا در بسیاری از شهرهای روسیه، هر از گاهی حریم هوایی بسته می‌شود و وضعیت ویژه در آنها اعمال می‌شود. آنها به این وضعیت «عملیات خاویار» می‌گویند و با بازگشت به موضوع سوال اول، باید بگویم که باید روشن شود که این «عملیات خاویار» چه زمانی اعلام شده است؟ زیرا بر اساس اطلاعات ما، پس از آنکه هواپیمای ما تحت تأثیر عوامل خارجی قرار گرفت، این «عملیات خاویار» اعلام شد؛ یعنی اگر این طور باشد، باز هم نشان می‌دهد که خدمات محلی برای لاپوشانی این موضوع این کار را کرده‌اند.

در مورد پروازهای AZAL، این شرکت پروازهای خود را به هفت شهر روسیه به طور نامحدود متوقف کرده است. همچنین، ما پروازهای شرکت‌های هواپیمایی روسیه را از سه شهر روسیه به آذربایجان نیز متوقف کرده‌ایم؛ بنابراین، در مجموع ارتباط هوایی ما با 10 شهر قطع شده است و باز هم می‌گویم که در اینجا، در مرحله اول، مسائل امنیتی در اولویت هستند. ما همیشه امنیت مسافران خود را به عنوان یک موضوع مهم در نظر گرفته‌ایم و بنابراین، این تصمیم گرفته شد. ما هر کاری که انجام می‌دهیم را به طور شفاف اعلام می‌کنیم و باز هم می‌گویم که این تصمیم گرفته شده است و اینکه چه زمانی این پروازها از سر گرفته خواهد شد یا نه، به ویژه پروازها به شهر گروزنی، به زندگی بستگی دارد و مسائل امنیتی حریم هوایی روسیه نیز در نظر گرفته خواهد شد.

انتظارات و خواسته‌های آذربایجان از روسیه

مجری: جناب رئیس جمهور، به طور کلی انتظارات و خواسته‌های آذربایجان از روسیه در رابطه با این حادثه چیست؟

الهام علی‌اف: ما خواسته‌های خود را به طور شفاف به طرف روسی اعلام کرده‌ایم. در تاریخ 27 دسامبر، این خواسته‌ها به طور رسمی به آنها ابلاغ شد. این خواسته‌ها شامل موارد زیر است:

اول، طرف روسی باید از آذربایجان عذرخواهی کند.

دوم، باید به اشتباه خود اعتراف کند.

سوم، باید عاملان این حادثه را مجازات و آنها را تحت پیگرد قانونی قرار دهد و به دولت آذربایجان و مسافران و خدمه پرواز که آسیب دیده‌اند، غرامت بپردازد.

اینها شرایط ما هستند. اولین شرط دیروز برآورده شد. امیدوارم سایر شرایط ما نیز پذیرفته شود. همه این شرایط عادلانه هستند. در اینجا هیچ درخواست فوق‌العاده یا مسئله خاصی وجود ندارد و این شرایط بر اساس رویه‌های بین‌المللی و رفتار انسانی عادی است. باز هم می‌گویم، جامعه آذربایجان در مورد تمام جنبه‌های این موضوع مطلع خواهد شد و در حال حاضر نیز مطلع می‌شود. شرایطی که گفتم، طبیعتاً از طریق شما به اطلاع عموم می‌رسد و باز هم می‌گویم که امیدوارم شرایط ما پذیرفته شود.

ابهامات سقوط هواپیمای آذربایجانی؛ باکو منتظر عذرخواهی مسکو

انتهای پیام/