به گزارش سلامت نیوز به نقل ازمهر، بلایا و حوادث طبیعی، جوامع را غافلگیر کرده و می‌توانند خسارات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشند. با این حال، شناسایی مخاطرات و داشتن آمادگی مناسب برای مقابله با آنها می‌تواند تا حد زیادی از شدت این خسارات بکاهد. آرزو دهقانی، متخصص و پژوهشگر پسا دکترا سلامت در بلایا و فوریت‌ها از دانشگاه علوم پزشکی، در یادداشتی به مناسبت ۵ دی‌ماه، سالروز زلزله بم و روز ملی ایمنی در برابر بلایا، ضرورت آمادگی در برابر حوادث طبیعی و گام‌های کلیدی برای کاهش اثرات آنها را توضیح داده است.

دهقانی در این یادداشت اشاره می‌کند که تغییرات آب و هوایی باعث افزایش سیل‌ها، خشکسالی‌ها، و آتش‌سوزی‌های مکرر شده است. این حوادث می‌توانند اثرات فیزیکی و روانی زیادی بر افراد داشته باشند و بیماری‌ها و جراحت‌های متعددی را به همراه داشته باشند. همچنین، بحران‌های ناشی از تغییرات اقلیمی، مانند گرما، سیل و سو تغذیه، تأثیرات منفی بر سلامت روان و رفاه اجتماعی افراد دارند.

موقعیت ایران در برابر بلایا
ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، یکی از کشورهایی است که با وقوع مکرر بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل، خشکسالی و همه‌گیری‌ها مواجه است. بر اساس گزارشات جهانی، ایران در زمره کشورهای با ریسک بالا قرار دارد. این وضعیت نشان‌دهنده ضرورت آمادگی و به‌کارگیری راهکارهای عملی برای کاهش اثرات بلایا است.

نقش سازمان‌ها در مدیریت بحران
دهقانی در ادامه بر اهمیت سازمان‌دهی مؤثر در زمان وقوع حوادث تأکید کرد و اشاره نمود که در بسیاری از مواقع، شدت و گستردگی بحران‌ها به نوع سازمان‌دهی و مدیریت واکنش‌ها بستگی دارد. طبق ماده ۱۴ قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور، وزارت بهداشت وظیفه مدیریت مخاطرات در حوزه سلامت را بر عهده دارد تا به کاهش مرگ‌ومیر و بیماری‌ها کمک کند و همچنین به پایداری عملکرد سیستم سلامت در زمان بحران‌ها بپردازد.

گام‌های عملی برای آمادگی در برابر بلایا
یکی از گام‌های اساسی در مواجهه با بلایا، شناسایی خطرات تهدیدکننده جامعه است. برای مثال، آیا جامعه مستعد طوفان، زلزله، سیل یا سایر بلایا است؟ نقشه‌برداری از خطرات محلی، منطقه‌ای و ملی می‌تواند کمک زیادی به شناسایی تهدیدات و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه کند. همچنین، مردم باید نسبت به هشدارهای مدیران بحران هوشیار باشند و قبل از وقوع حادثه، آمادگی‌های لازم را اتخاذ کنند.

آماده‌سازی و تجهیزات اضطراری
دهقانی همچنین بر لزوم آمادگی فردی و خانوادگی تأکید می‌کند. داشتن «کیف نجات» که شامل مواد غذایی غیر فاسد شدنی، آب، چراغ قوه، رادیو با باتری و سایر وسایل ضروری باشد، می‌تواند در مواقع بحرانی کمک‌کننده باشد. این کیف باید در منزل، محل کار و خودرو در دسترس باشد تا در زمان وقوع بحران، در کمترین زمان ممکن بتوان اقدام به تخلیه خانه کرد. همچنین، آموزش‌هایی همچون نحوه استفاده از کپسول آتش‌نشانی، روش‌های امداد و کمک‌های اولیه و تماس با شماره‌های اضطراری از دیگر الزامات آمادگی در برابر بلایا است.

آموزش‌های ضروری برای خانواده‌ها
تمام اعضای خانواده باید نحوه پناه‌گیری، استفاده از تجهیزات اضطراری و کمک‌های اولیه را بیاموزند. والدین باید فرزندان خود را برای مواجهه با بلایا آماده کنند و با هم آموزش‌های لازم را تمرین کنند. این آمادگی می‌تواند تفاوت‌های بزرگی در نحوه مواجهه با بحران‌ها ایجاد کند و در نهایت از خسارات جبران‌ناپذیر جلوگیری کند.

آمادگی در برابر بلایا تنها مختص نهادها و سازمان‌ها نیست، بلکه هر فرد باید مسئولیت خود را در این زمینه جدی بگیرد. با شناخت مخاطرات، آمادگی خانوادگی، و استفاده از آموزش‌های مناسب، می‌توان به کاهش آسیب‌های ناشی از بلایا کمک کرد و از جان و سلامت افراد حفاظت کرد.