چندی پیش بود که دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، پیشنهادهایی بابت اصلاح آیین‌نامه واردات خودروهای نو به‌دولت ارائه کرد. حالا هیات وزیران خبر از موافقت با پیشنهادهای دبیرخانه شورای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی داده است. بر این اساس، آیین‌نامه مورد نظر با لحاظ پیشنهادهای این دبیرخانه، اصلاح شده است.

با توجه به‌اصلاحات صورت‌گرفته، قید برقی و هیبرید و سقف قیمت ۴۰‌ هزار دلاری برای ورود خودروها به‌مناطق آزاد، برداشته شده است. طبق مصوبه جدید هیات وزیران، در آیین‌نامه جدید واردات خودرو دیگر محدودیتی بابت واردات خودروهای بنزینی و همچنین سقف قیمت ۴۰‌ هزار یورویی وجود ندارد.

به‌عبارت بهتر، واردات خودروهای بنزینی به‌مناطق آزاد تجاری و صنعتی آزاد است و از طرفی، واردکنندگان می‌توانند محصولات مورد نظر خود را با هر قیمتی در مبدا، وارد کنند. از همان ابتدا که آیین‌نامه واردات خودروهای نو منتشر و جزئیات مربوط به مناطق آزاد مشخص شد، خیلی‌ها نسبت به‌محدودیت‌های در نظر گرفته شده برای واردات خودرو به این مناطق، انتقاد کردند و معتقد بودند این محدودیت‌ها برای خودروهای مناطق آزاد کاملا غیرمنطقی بوده و نباید چنین محدودیت‌هایی برای این خودروها اعمال شود.

به‌عنوان مثال، محدود کردن واردات خودرو به‌مدل‌های برقی و هیبرید آن هم با لحاظ کردن سقف قیمت ۴۰‌ هزار دلاری، انتقادهای زیادی به‌دنبال داشت. حرف منتقدان این بود که اولا چرا فقط باید خودروهای برقی و هیبرید وارد مناطق آزاد شوند و چه توجیه و منطقی پشت سر ممنوعیت واردات بنزینی‌هاست؟

به اعتقاد آن‌ها، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با توجه به‌خاصیت گردشگری که دارند، نباید با محدودیت‌هایی از این قبیل مواجه باشند.

آن‌ها همچنین بر این نکته تاکید داشتند که با توجه به‌قیمت بالاتر خودروهای برقی نسبت به‌بنزینی‌ها، در نظر گرفتن سقف قیمتی، واردات این مدل خودروها به مناطق آزاد را محدود و سخت می‌کند. با توجه به این‌که واردات خودرو به‌مناطق آزاد نیز خود ۵ سال در کما بود، تغییر چهره خودرویی این مناطق نیاز به‌واردات با کمترین محدودیت ممکن دارد. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که محدود کردن واردات خودرو به‌مناطق آزاد به‌مدل‌های برقی و هیبرید، سیاستی بود که در دوران حضور عباس علی‌آبادی در وزارت صمت اتخاذ شد.

به‌هر حال با حذف این قید و شرط‌ها، به‌نظر می‌رسد واردات خودرو به‌مناطق آزاد و ویژه تجاری، سرعت بیشتری به‌خود بگیرد؛ البته مشروط بر این‌که ارز مورد نیاز تامین شود.

از طرفی باید گفت در حال حاضر در میان برخی خودروهای وارداتی (جز مناطق آزاد)، تفاوتی میلیاردی بین قیمت نمایندگی و بازار آن‌ها به‌چشم می‌خورد؛ اتفاقی که یکی از دلایل اصلی آن دخالت سیاستگزار در قیمت‌گذاری است. این درحالی است که پیش‌تر سیاستگزار در تعیین قیمت خودروهای وارداتی دخالت نمی‌کرد و قیمت به‌صورت توافقی بین فروشنده و خریدار کشف می‌شد و رانتی چنین هنگفت در بازار وجود نداشت.

از طرفی، چون شرکت‌ها در قیمت‌گذاری آزاد بودند، بین آن‌ها رقابت شکل می‌گرفت. مثلا در دوره‌ای، پارس‌خودرو محصولی به‌نام نیسان مورانو وارد می‌کرد و همین خودرو را شرکتی از بخش‌خصوصی هم به‌بازار عرضه می‌کرد. پارس‌خودرو با این دلیل که خدمات پس از فروش ارائه می‌دهد، نیسان مورانو را با قیمت بالاتری نسبت به‌شرکت می‌فروخت؛ اما درنهایت مشتریان به‌سمت همان شرکت بخش‌خصوصی که مورانو را ارزان‌تر می‌فروخت، رفتند. حالا اما نه تنها رقابت خاصی در بازار خودروهای وارداتی وجود ندارد، بلکه رانتی هنگفت ناشی از دخالت سیاستگزار در این بازار ایجاد شده است.

افت قیمت ۳۰ میلیون‌تومانی اسکای‌ول ET۵ نبکا

خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۱۲ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که قیمت شاهین اتومات پلاس (۱۴۰۳) با ۱۲ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۲۸۳ میلیون‌تومان، پارس سال سفارشی ELX (دریچه‌برقی) (۱۴۰۳) با ۹ میلیون‌تومان کاهش به ۸۳۰ میلیون‌تومان، نیسان دوگانه آپشنال (دریچه‌سیمی) (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان کاهش به ۶۸۵ میلیون‌تومان، کوییک اتومات (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به ۶۲۷ میلیون‌تومان، پژو پارس TU۵ (دریچه‌برقی) (۱۴۰۳) با ۴ میلیون‌تومان کاهش به ۹۸۷ میلیون‌تومان و رانا پلاس ارتقایافته (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۳ میلیون‌تومان کاهش به ۶۷۰ میلیون‌تومان رسید.

همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت قیمت ۵ تا ۳۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که اسکای‌ول ET۵ نبکا (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیون‌تومان کاهش ۲ ‌میلیارد و ۷۷۰ میلیون‌تومان، تیگارد X۳۵ (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۳۵۰ میلیون‌تومان، لاماری ایما (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۹۳۵ میلیون‌تومان و دیگنیتی پرستیژ (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش ۲ ‌میلیارد و ۴۶۵ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.

در گروه خودروهای وارداتی نیز شاهد افت بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که ارزش سراتو ۲۰۰۰ سی‌سی اتوماتیک GT لاین (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون‌تومان، جی‌ای‌سی امپو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان و جی‌ای‌سی GS۳ Emzoom (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون‌تومان رسید.