مطالعات* انجام شده نشان داده است که خطر بروز عوارض جدی پس از جراحی بای‌پس معده حدود ۳.۴ درصد است. عواملی مانند سن بالاتر، انجام عمل جراحی اضافی در حین عمل، بروز مشکلات حین عمل و تجربه کمتر بیمارستان در انجام این نوع جراحی، خطر بروز عوارض را افزایش می‌دهند. با انتخاب یک جراح چاقی در اصفهان که دارای صلاحیت از نظر تجربه و تخصص بالا است (مثلا فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی) و انجام عمل در یک مرکز مجهز، می‌توان این خطرات را به حداقل رساند.

با این حال باید بدانید که مطالعه** دیگری نشان داده است که افراد پس از عمل بای‌پس معده، نسبت به سال قبل از عمل، دو برابر بیشتر در بیمارستان بستری می‌شوند. شایع‌ترین دلایل بستری شدن قبل از عمل، مشکلات مرتبط با چاقی مانند آرتروز و عفونت‌های پوستی و همچنین عمل‌های انتخابی مانند هیسترکتومی بود. در حالی که پس از عمل، دلایل بستری شدن بیشتر به عوارض عمل مانند فتق و نیاز به عمل مجدد روی معده مرتبط بود. عواملی مانند سن بالاتر، انجام عمل‌های اضافی همزمان، مشکلات حین عمل و سابقه بستری شدن قبل از عمل، خطر نیاز به بستری شدن مجدد را افزایش می‌دادند. مطالعه دیگری نشان داده است بین ۳.۴ درصد یاد شده، عمل جراحی چاقی می‌تواند باعث بروز مشکلات عصبی جدی شود که حتی سال‌ها بعد از عمل نیز ممکن است بروز کنند. این مشکلات می‌توانند شامل اختلالات حافظه، مشکلات بینایی، بی‌حسی و گزگز اندام‌ها و ... باشند.***

جراحی بای پس معده یکی از روش های درمانی موثر برای مقابله با چاقی مفرط محسوب می شود. این روش جراحی با تغییر ساختار دستگاه گوارش، حجم معده را کاهش داده و جذب مواد غذایی را محدود می کند. در نتیجه، فرد پس از جراحی احساس سیری زودهنگام تری خواهد داشت و میزان کالری دریافتی او به طور قابل توجهی کاهش می یابد. جراحی بای پس معده به ویژه برای افرادی که با روش های غیرجراحی قادر به کاهش وزن قابل توجه نبوده اند یا در معرض خطر جدی بیماری های مرتبط با چاقی قرار دارند، می تواند گزینه مناسبی باشد. در همین ارتباط بد نیست بدانید یک مطالعه*** نشان داده است که عمل جراحی بای‌پس معده کوچک با مشکلاتی همراه است و بسیاری از بیماران مجبور به انجام عمل جراحی دیگری برای اصلاح مشکلات ایجاد شده می‌شوند.

منابع یاد شده:

مقالات علمی منتشر شده توسط رجیستری جراحی چاقی اسکاندیناوی (SOReg)، ردیف ۱

** منتشر شده در ژورنال Surgery for Obesity and Related Diseases

*** Neurologic complications of gastric bypass surgery for morbid obesity 

دوره نقاهت عمل بای پس معده

بعد از عمل بای پس معده رعایت مراقبت‌هایی مانند مصرف غذاهای آبکی و نرم، اجتناب از فعالیت‌های سنگین، خوابیدن و استراحت، مراقبت صحیح از زخم و... ضروری است. دوره نقاهت این عمل از فردی به فرد دیگر با توجه به نوع عمل و برش معده، متفاوت خواهد بود. پس از بای پس معده، در ابتدا باید فقط از مایعات، سپس غذاهای له ‌شده و پس از آن از غذاهای نرم با ذرات جامد استفاده کنید. تهوع، اختلال در خواب و ضعف نیز از عوارض طبیعی عمل هستند که به تدریج رفع می‌شوند. پس از عمل می‌توان در دوره‌های کوتاهی به پیاده‌روی پرداخت، اما می‌بایست تا ۶ ماه از انجام ورزش‌های سنگین اجتناب ورزید. با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری را در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم.

طول دوره نقاهت پس از عمل بای پس معده به عواملی نظیر برش معده، مقدار حجم برداشته شده از آن و نوع عمل بستگی دارد. این عمل معمولاً با لاپاراسکوپی انجام می‌گیرد، ولی روش باز نیز دیگر روش انجام بای پس معده است.

چاقی مفرط، به عنوان یک بیماری پیچیده و چندعاملی، در سال های اخیر به یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی در سطح جهان تبدیل شده است. عوامل متعددی از جمله ژنتیک، سبک زندگی نامناسب، رژیم غذایی نامتعادل و کم تحرکی در بروز و تشدید این بیماری نقش دارند. چاقی مفرط علاوه بر مشکلات زیبایی شناختی، می تواند منجر به بروز طیف وسیعی از بیماری های جدی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی، آپنه خواب و برخی انواع سرطان شود. به همین دلیل، یافتن راهکارهای موثر برای درمان و کنترل چاقی مفرط از اهمیت بالایی برخوردار است.

در صورتی که این جراحی با روش لاپاراسکوپی انجام گیرد، بیمار ۲ الی ۳ روز در بیمارستان بستری خواهد شد و پس از ۳ الی ۵ هفته می‌تواند به انجام فعالیت‌های روزمره خود بازگردد‌. دوره نقاهت جراحی بای پس معده به روش باز طولانی‌تر است. پس از اتمام دوره نقاهت، روند کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده آغاز می‌شود.

عوارض طبیعی به دنبال بای پس معده

عمل بای پس معده روش کم‌تهاجمی‌تری محسوب می‌شود، اما با این حال با برخی عوارض طبیعی همراه است. برای کنترل درد در ریکاوری بعد از عمل، از مسکن‌هایی مانند استامینوفن استفاده می‌شود، ولی ممکن است درد و ضعف همچنان ادامه داشته باشد که به تدریج برطرف خواهد شد.

با شناخت این عوارض طبیعی و افتراق آن‌ها از مشکلات جدی، می‌توانید از نگرانی‌ها و استرس‌های پس از عمل جراحی به میزان زیادی بکاهید. تعدادی از عوارض طبیعی به شرح زیر هستند.

• تهوع
• اختلال در خواب
• درد بعد از عمل جراحی چاقی
• ضعف
• سیاهی رفتن چشم
• کاهش اشتها
• نفخ و درد به دلیل تجمع باد در شکم
• شل بودن مدفوع
• تغییرات خلق‌ و خو یا همان علائم افسردگی

جوش خوردن بخیه‌های طبیعی بعد از عمل مینی بای پس معده

از دغدغه‌های اصلی متقاضیان عمل مینی‌ بای پس، جوش خوردن بخیه‌های طبیعی است. در برخی از افراد دوره نقاهت با جوش خوردن بخیه‌ها به اتمام می‌رسد. به عبارتی هنگامی که بخیه‌های داخلی به صورت کامل جوش می‌خورند، معده مقاومت لازم را به دست می‌آورد و نقاهت تمام می‌شود. حدود ۲۰ درصد از افرادی که تحت عمل جراحی بای‌پس معده قرار می‌گیرند، با عوارضی در محل اتصال معده به روده کوچک مواجه می‌شوند. این عوارض شامل تنگ شدن و زخم شدن در این ناحیه است. خوشبختانه، در اکثر موارد این مشکلات را می‌توان با درمان‌های محافظه‌کارانه مانند گشاد کردن اندوسکوپی برای تنگ شدگی و مصرف دارو برای زخم درمان کرد. نکته قابل توجه این است که این عوارض تاثیری قابل توجهی بر کاهش وزن کلی بیماران نداشتند.

در حالت کلی ۲ ماه پس از عمل مینی بای پس معده، محل پیوند روده به معده کاملاً جوش می‌خورد‌ و می‌توان گفت پس از طی این دوره، بیماران به بهبودی کامل می‌رسند.

بهترین مراقبت از زخم عمل بای پس معده

بخیه‌های عمل بای‌ پس معده جذبی هستند و پس از مدتی جذب بدن می‌شوند‌. بخش‌هایی از بخیه که در بیرون بدن قرار دارند، به مرورزمان می‌افتند یا جراح آن‌ها را خارج می‌کند. خیس شدن بخیه‌ها در هنگام استحمام هیچ مشکلی را به وجود نخواهد آورد.

قبل از برداشتن پانسمان‌ها در دوره ریکاوری، نباید آن‌ها را دستکاری یا خیس کرد؛ زیرا احتمال عفونت افزایش می‌یابد. پس از برداشتن پانسمان می‌توان محل زخم را با شامپو بچه یا صابون ضدحساسیت شستشو داد.

علائم نشتی معده را بشناسید

آقایان، افرادی که مبتلا به دیگر مشکلات سلامتی هستند و افرادی که قبلاً سابقه جراحی شکم داشته‌اند، بیشتر در معرض نشتی معده بعد از جراحی قرار دارند. با شناخت علائم این عارضه می‌توان هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد و مانع از ایجاد مشکلات بیشتر شد. تعدادی از علائم نشتی معده عبارتند از:

• افزایش ضربات قلب
• تب
• لرز
• دل ‌درد
• درد قفسه سینه
• تنگی ‌نفس
• نشت مایع از محل برش
• حالت تهوع و استفراغ
• کاهش فشارخون
• بی‌حالی

با این مراقبت‌ها سریع‌تر بهبود می‌یابید

با رعایت مراقبت‌های بعد از عمل بای پس معده می‌توانید احتمال بروز عوارض را کاهش دهید و هر چه سریع‌تر دوره نقاهت را پشت سر بگذارید‌ به عنوان مثال، پس از عمل لازم است در ابتدا از مواد غذایی بدون نیاز به جویدن و مایعات استفاده کنید.

به مرورزمان می‌توانید به مصرف غذاهای پوره ‌شده یا له ‌شده روی آورید. مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، پرهیز از الکل و کافئین، مصرف مکمل‌ها و داروهای تجویز شده، بخشی از مراقبت‌های پس از عمل بای پس معده هستند. استراحت و خوابیدن نقش موثری در بهبود سریع بعد از عمل بای پس معده دارد.

رژیم غذایی بعد از بای پس معده

تغذیه مناسب پس از عمل بای پس معده یکی از مهم‌ترین مراقبت‌های دوره نقاهت است. بیمار در روزهای اول پس از عمل، تنها باید از مایعات شفاف تغذیه کند. یک هفته پس از جراحی می‌توانید غذاهای پوره و له ‌شده را نیز مصرف کنید.

لازم به ذکر است که همچنان نباید در وعده‌های غذایی ذرات جامد وجود داشته باشند‌. در این دوره می‌توانید از میوه‌های له‌ شده، تخم ‌مرغ له ‌شده و خمیری نیز استفاده کنید‌. در دوره نقاهت هر وعده غذایی باید بین ۴ الی ۶ قاشق باشد.

پس از گذشت چند هفته و مشورت با پزشک می‌توانید از غذاهای نرم استفاده کنید. میوه‌های کنسروی بدون هسته، گزینه مناسبی هستند. در این دوره می‌توانید روزانه ۳ الی ۵ وعده که هر وعده نیم‌فنجان است، مصرف کنید. در نهایت، پس از گذشت ۸ هفته با مشورت پزشک می‌توانید به مصرف غذای عادی روی آورید.

بعد از بای پس معده از این میوه‌ها دوری کنید

درست است که میوه‌ها سرشار از ویتامین و پروتئین هستند و به تقویت بدن پس از عمل کمک می‌کنند، ولی مصرف میوه‌های اسیدی بعد از جراحی بای پس معده ممنوع است. میوه‌های سرشار از ویتامین C باعث سوزش و تحریک معده می‌شوند. تعدادی از میوه‌هایی که نباید بعد از جراحی مصرف کنید عبارتند از:

• پرتقال
• لیمو
• گریپ فروت
• انار
• خرمالو

داروهای بعد از عمل بای پس عمده

برای بهبود سریع بعد از عمل بای پس معده، لازم است داروهایی که پزشک تجویز کرده را به صورت منظم مصرف کنید. امپرازول یکی از این قرص‌ها است که احتمال بروز خطر زخم‌های گوارشی بعد از جراحی را کاهش می‌دهد.

همچنین، اورسودیول از دیگر داروهایی است که پس از عمل بای پس به کاهش احتمال بروز سنگ کیسه ‌صفرا کمک می‌کند. البته، این دارو برای افرادی که کیسه‌ صفرا ندارند، تجویز نمی‌شود. استامینوفن کدئین نیز یکی از مسکن‌های رایجی است که برای درد بعد از عمل تجویز می‌شود. آمپول هپارین نیز با توجه به شاخص توده بدنی به شکل زیرجلدی بعد از جراحی بای پس تزریق می‌شود.

با رعایت این موارد دوره نقاهت را کوتاه کنید

خوابیدن به مقدار لازم پس از عمل بای پس معده از دیگر مراقبت‌های پس از عمل است. بعد از جراحی لازم است چند هفته ابتدایی را به استراحت بپردازید. برای کاهش درد شکم و خطر سوزش معده، توصیه می‌شود که سطح تخت را با استفاده از چند بالش اندکی شیب‌دار کنید.

همچنین، پس از این عمل لازم است بیمار در هر ساعت حداقل ۱۰ نفس عمیق داشته باشد. رعایت این مراقبت باعث جلوگیری از ذات‌الریه می‌شود‌. لازم است در هنگام سرفه پس از این جراحی یک بالش را روی شکم خود فشار دهید.

می‌توانید 2 روز بعد از جراحی استحمام کنید. قبل از شروع به ورزش، بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و در هفته‌های ابتدایی فقط پیاده‌روی کنید. پس از ۲ ماه می‌توانید ایروبیک و بعد از ۴ الی ۵ ماه می‌توانید به یوگا و شنا نیز بپردازید. پس از ۶ ماه نیز می‌توانید هر ورزشی را که می‌خواهید انجام دهید.