‌خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا که قرار است بیستم ژانویه (اول بهمن) به کاخ سفید برگردد، در بحبوحه تنش‌ها با کانادا بر سر تهدیدهای تعرفه‌ای خود، بار دیگر بر این کشور احساس مالکیت کرد.

ترامپ اخیراً در شبکه اجتماعی خود که «تروث سوشیال» نام دارد، اظهار داشت کانادا می‌تواند به پنجاه و یکمین ایالت آمریکا تبدیل شود. وی با اشاره به پرداخت بیش از ۱۰۰ میلیون دلار یارانه سالانه به کانادا، این اقدام را بی‌معنی دانست و افزود: «بسیاری از کانادایی‌ها می‌خواهند کانادا به پنجاه و یکمین ایالت آمریکا تبدیل شود. آنها با این کار در مالیات و حفاظت نظامی صرفه‌جویی خواهند کرد. فکر می‌کنم این یک ایده عالی است. ایالت ۵۱!!!»

این اظهارات پس از تهدید ترامپ به اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر محصولات وارداتی از کانادا و مکزیک مطرح شد؛ اقدامی که به گفته او، به مقابله با قاچاق مواد مخدر و تقویت امنیت مرزی کمک خواهد کرد.

این مباحث در حالی صورت می‌گیرد که روابط میان کانادا و آمریکا در هفته‌های اخیر با چالش‌هایی مواجه بوده است. اعمال تعرفه‌های پیشنهادی ترامپ و اظهارات او درباره پیوستن کانادا به آمریکا، واکنش‌های متعددی را در هر دو کشور به دنبال داشته است.

چالش‌های چندگانه تحقق ایده ترامپ

ایده ترامپ مبنی بر الحاق کانادا به ایالات متحده از جنبه‌های مختلف حقوقی، سیاسی، اجتماعی، و تاریخی چالش‌های زیادی دارد و تحقق آن بنا به دلایلی که در ادامه خواهد آمد، در عمل بسیار بعید به نظر می‌رسد؛

۱. مسائل حقوقی و قانون اساسی

- قانون اساسی کانادا: کانادا یک کشور مستقل با نظام پارلمانی است که به ملکه بریتانیا به عنوان رئیس کشور وابسته است. هرگونه تغییر در وضعیت کانادا نیازمند تغییرات عمده در قانون اساسی این کشور است، که نیاز به تأیید تمام استان‌ها و قلمروهای کانادا دارد.

- قانون اساسی آمریکا: پیوستن یک کشور خارجی به ایالات متحده نیازمند اصلاح قانون اساسی ایالات متحده و تصویب توسط کنگره است، که خود فرایندی دشوار و زمان‌بر است.

۲. مخالفت‌های سیاسی و اجتماعی

- هویت ملی کانادا: کانادا دارای هویت ملی و فرهنگی منحصربه‌فردی است که با ایالات متحده تفاوت‌های زیادی دارد. بسیاری از کانادایی‌ها به استقلال و تفاوت خود از آمریکا افتخار می‌کنند.

- مخالفت دولت کانادا: دولت فدرال و مقامات استانی کانادا شدیداً با چنین ایده‌ای مخالف هستند، زیرا آن را نقض حاکمیت ملی خود می‌دانند. در واکنش به این اظهارات، «داگ فورد» رئیس دولت انتاریو، تأکید کرد: «ما هرگز پنجاه و یکمین ایالت آمریکا نخواهیم بود. ما کانادایی هستیم و به کانادایی بودنمان افتخار می‌کنیم و همیشه برای آن خواهیم جنگید.»

- اختلاف نظام‌های سیاسی: سیستم‌های سیاسی کانادا (نظام پارلمانی) و آمریکا (جمهوری فدرال) به شدت متفاوت هستند و ادغام این دو سیستم می‌تواند مشکلاتی جدی ایجاد کند.

۳. پیامدهای اقتصادی

- ادغام اقتصادها: اگرچه اقتصادهای کانادا و آمریکا به شدت به یکدیگر وابسته هستند، ادغام کامل آنها می‌تواند باعث بی‌ثباتی اقتصادی شود. تفاوت‌های قابل توجه در سیاست‌های اقتصادی، مالیاتی، و رفاهی میان این دو کشور از موانع اصلی هستند.

- سیاست‌های حمایتی در کانادا: کانادا دارای سیاست‌های اجتماعی و رفاهی گسترده‌ای است که با سیستم آمریکا همخوانی ندارد. ادغام این سیاست‌ها با آمریکا برای هر دو کشور هزینه‌بر خواهد بود.

۴. مقاومت‌های بین‌المللی

- مخالفت انگلیس: کانادا به عنوان یکی از کشورهای مشترک‌المنافع بریتانیا، همچنان روابط نزدیک با این کشور دارد. هرگونه اقدامی که حاکمیت کانادا را تضعیف کند، با مخالفت لندن مواجه خواهد شد.

- واکنش سایر کشورها: چنین اقدامی ممکن است از سوی سایر کشورهای جهان به عنوان اقدامی امپریالیستی تلقی شود که منجر به تنش‌های دیپلماتیک خواهد شد.

۵. پیشینه تاریخی

- جنگ استقلال کانادا از آمریکا: کانادا در طول تاریخ همواره تلاش کرده استقلال خود از ایالات متحده را حفظ کند. تلاش‌های پیشین برای الحاق بخش‌هایی از کانادا به آمریکا از جمله در جریان جنگ‌های قرن ۱۸ و ۱۹، با شکست مواجه شده‌اند.

- فرهنگ ناهم‌سو: کانادایی‌ها خود را از نظر فرهنگی متفاوت از آمریکایی‌ها می‌دانند. ارزش‌های اجتماعی، دیدگاه‌ها نسبت به سیاست، و سبک زندگی در این دو کشور تفاوت‌های زیادی دارد.

تبعات ایده تنش‌زای الحاق

اظهارات ترامپ درباره الحاق کانادا به آمریکا تبعات متعددی برای کاخ سفید و ایالات متحده به همراه خواهد داشت. در عرصه داخلی، این ایده می‌تواند شکاف‌های سیاسی میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان را عمیق‌تر کند و مخالفت‌های گسترده‌ای از سوی شهروندان و قانون‌گذاران برانگیزد. بسیاری از آمریکایی‌ها این اقدام را ناقض اصول حاکمیت ملی کشورها می‌دانند و نگران پیامدهای مالیاتی و تغییرات در ترکیب سیاسی و فرهنگی آمریکا خواهند بود.

در بعد بین‌المللی، چنین اظهاراتی روابط آمریکا با کانادا را تیره‌تر می‌کند و حتی می‌تواند باعث ایجاد تنش‌های دیپلماتیک شود. کانادا این ایده را به‌عنوان تهدیدی برای استقلال ملی خود تلقی خواهد کرد و ممکن است در سیاست‌های خارجی خود به دنبال کاهش وابستگی به آمریکا برآید.

از منظر اقتصادی، چنین الحاقی هزینه‌های سنگینی برای آمریکا خواهد داشت. تفاوت‌های گسترده در نظام‌های اقتصادی، مالیاتی و اجتماعی میان این دو کشور، مدیریت آنها را چالش‌برانگیز می‌کند. همچنین، واکنش بازارهای مالی و سرمایه‌گذاران می‌تواند بی‌ثباتی اقتصادی به همراه داشته باشد.

این اظهارات می‌تواند وجهه جهانی آمریکا را نیز بیش از پیش خدشه‌دار و آن را به‌عنوان یک قدرت امپریالیستی معرفی کند. کشورهایی که درگیر همکاری‌های نزدیک با کانادا هستند، ممکن است در واکنش به این موضوع، مواضع سخت‌تری در برابر آمریکا اتخاذ کنند و نفوذ آن را در صحنه بین‌المللی محدود سازند.

فرجام سخن

در مجموع، رویکرد ترامپ در قبال همسایه شمالی، پیامدهای منفی زیادی در حوزه سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی برای دولت او و آمریکا به دنبال دارد که از نگاه ناظران این ایده رئیس جمهور منتخب بیشتر به‌عنوان یک حرکت نمادین و سخنرانی جنجالی برای جلب توجه عمومی و نه یک برنامه عملی ارزیابی کرد.

بنابراین با توجه به موانع حقوقی، سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی، تحقق ایده ترامپ درباره الحاق کانادا به آمریکا تقریباً غیرممکن است. ضمن اینکه، حاکمیت ملی کانادا و حمایت گسترده مردم این کشور از استقلال، سد اصلی در برابر هرگونه تلاشی برای تحقق چنین ایده‌ای خواهد بود.

البته این یک درس بزرگی برای کانادا به عنوان کشوری که در مسائل بین‌المللی همواره دنباله‌رو آمریکا بوده‌است، تلقی می‌شود و مقام‌های اتاوا باید به این درک برسند که سران کاخ سفید برای دستیابی به منافع خود حتی به نزدیک‌ترین متحدان خود نیز رحم نخواهند کرد.