به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،خودکشی به عنوان یکی از معضلات اجتماعی در تمامی جوامع، از جمله ایران، همواره با پیامدهای روانی و اجتماعی زیادی همراه بوده است. در سال‌های اخیر، شاهد افزایش گزارش‌های مربوط به خودکشی‌ها در رسانه‌ها بوده‌ایم، و این اخبار نه تنها توجه عمومی را جلب کرده بلکه در برخی موارد به طور غیرمستقیم موجب تقویت اقدام به خودکشی در افرادی که پیش‌تر به این فکر افتاده‌اند، شده است. در این شرایط، انتشار بی‌ملاحظه جزئیات یا حتی قهرمان‌سازی از فرد خودکشی‌کننده، می‌تواند اثرات مخربی داشته باشد.

دستورالعمل جدید وزارت بهداشت: دو اصل بنیادین

دستورالعمل جدید وزارت بهداشت به رسانه‌ها توصیه می‌کند که در هنگام پوشش اخبار خودکشی، از دو اصل کلیدی پیروی کنند:

1. بایدها: رسانه‌ها باید اطلاعات ضروری مانند شماره‌های تماس و راه‌های دریافت کمک در هنگام مواجهه با خطر خودکشی را درج کنند. علاوه بر این، در مواردی که خودکشی مربوط به افراد مشهور است، باید از هرگونه قهرمان‌سازی و برجسته‌سازی پرهیز شود. وزارت بهداشت همچنین تأکید کرده است که رسانه‌ها باید به مردم آموزش دهند که چگونه می‌توانند از خودکشی جلوگیری کنند و به مقابله با عواملی مانند استرس و افسردگی بپردازند.

2. نبایدها: یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها در این دستورالعمل، جلوگیری از استفاده از واژه‌های هیجانی و احساسی در تیترها و گزارش‌های مربوط به خودکشی است. رسانه‌ها همچنین باید از انتشار جزئیات دقیق از خودکشی، از جمله یادداشت‌های باقی‌مانده و محل وقوع خودکشی، خودداری کنند. این جزئیات می‌توانند غیرمستقیم موجب ترغیب دیگران به انجام مشابه شوند.

چرا قهرمان‌سازی خطرناک است؟

دکتر وحید شریعت، رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران، با اشاره به اهمیت این دستورالعمل، به خطرات قهرمان‌سازی از خودکشی اشاره کرد. او تأکید کرد که برخی رسانه‌ها برای جذب بیشتر مخاطب، اخبار خودکشی را به گونه‌ای منتشر می‌کنند که فرد خودکشی‌کننده را به عنوان یک قهرمان معرفی کنند. این اقدام می‌تواند بر افراد آسیب‌پذیر تأثیر منفی بگذارد و به طور ناخواسته آنها را به سمت اقدام مشابه سوق دهد.

تأکید بر آگاهی عمومی به جای انکار

پیش از این، برخی مسئولان وزارت بهداشت به دلایل مختلف تمایلی به انتشار اخبار خودکشی در رسانه‌ها نداشتند و سعی در پنهان کردن این واقعیت اجتماعی داشتند. اما اکنون، وزارت بهداشت تصمیم گرفته است تا با تغییر رویکرد خود، به مردم آگاهی دهد و فضای رسانه‌ای را به سمت آگاهی‌بخشی و پیشگیری هدایت کند. به گفته دکتر شریعت، انکار و پنهان‌سازی خودکشی‌ها هیچ کمکی به کاهش این پدیده نخواهد کرد و تنها به افزایش موارد آن می‌انجامد.

چالش‌های اجتماعی و اقتصادی در بروز خودکشی‌ها

تحقیقات نشان می‌دهند که خودکشی یک پدیده پیچیده است که به عوامل مختلفی از جمله مشکلات اقتصادی، اجتماعی و روانی بستگی دارد. مشکلات زندگی روزمره و استرس‌های ناشی از وضعیت اقتصادی می‌توانند افراد را به سمت این اقدام تلخ سوق دهند. در این میان، تغییرات اجتماعی و اقتصادی کشور نیز به وضوح تأثیرگذار بوده‌اند و ممکن است ادامه این روند تا زمانی که شرایط معیشتی مردم بهبود نیابد، همچنان ادامه یابد.

اقدام وزارت بهداشت در صدور دستورالعمل مدیریت اخبار خودکشی گامی مهم و مثبت در راستای آگاهی‌بخشی به جامعه و پیشگیری از خودکشی است. با رعایت این دستورالعمل‌ها، رسانه‌ها می‌توانند از ایجاد تحریکات منفی جلوگیری کنند و به جای برجسته‌سازی اخبار خودکشی، بر آموزش و پیشگیری تمرکز کنند. در نهایت، تغییر شرایط اجتماعی و کاهش استرس‌های زندگی روزمره می‌تواند نقشی حیاتی در کاهش آمار خودکشی‌ها داشته باشد.