اقدامی که اگرچه می‌تواند سرآغازی برای جمع شدن بساط رانت‌های حاصل از چند نرخی بودن ارز و کالاهایی مانند خودرو نیز به‌شمار رود، اما این اتفاق مهم در حذف ارز نیمایی و جایگزین شدن با ارز توافقی، می‌تواند بخش‌های اقتصادی مختلف کشور از جمله صنایع خودرو و قطعه را نیز متاثر کند.

پس از آغاز حرکت به‌سمت تک‌نرخی شدن ارز، وزیر اقتصاد در فضای مجازی نوشت: «قیمت‌گذاری دستوری در بازارها از جمله بازار ارز، جز توزیع رانت، ایجاد فساد و تشدید سفته‌بازی و التهاب در بازار ارز نتیجه‌ای به‌بار نمی‌آورد. براساس یافته‌های علم اقتصاد و تجربه خود در این سال‌ها می‌گویم که بدون مهار تورم، دفاع از نرخ‌های ارز غیر واقعی، اگر هم در کوتاه‌مدت فایده اندکی برای آن متصور شویم، پایدار نیست؛ بلکه با از بین بردن ذخایر ارزی، امنیت اقتصادی کشور را دچار آسیب جدی می‌کند.»

به‌هر حال با تصمیم بانک‌مرکزی در حذف ارز نیمایی و جایگزین شدن نرخ توافقی، این‌که آیا این حرکت می‌تواند صنایع خودرو و قطعه کشور را تحت‌تاثیر قرار دهد یا خیر؟ این روزها در محافل خودرویی و رسانه‌ای بسیار به‌آن پرداخته می‌شود. بسیاری از کارشناسان بر این باورند با توجه به این‌که واردات بسیاری از قطعات و مواداولیه مورد نیاز این صنعت با ارز نیمایی تامین می‌شد، حالا با حذف آن و جایگزینی نرخ توافقی که میزان بالاتری دارد، خودرو و صنایع وابسته تحت‌تاثیر قابل توجهی قرار می‌گیرند. براین اساس‌ به‌نظر می‌رسد واردکنندگان قطعه و مواداولیه که از قضا پیش‌تر واردات خود را با ارز نیمایی انجام می‌دادند، حالا باید هزینه بیشتری را برای تامین ارز بپردازند.

تا پیش از این، یکی از دلایل رویکرد خودروسازان به‌واردات قطعه، قیمت پایین‌تر، آن هم با استفاده از ارز نیمایی بود. اما حالا با حذف این شکل از ارز، ضمن این‌که می‌تواند تا حدی واردات قطعه توسط خودروسازان بزرگ کشور را کاهشی کند، در رشد هزینه تولید شرکت‌ها هم تاثیرگذار خواهد بود. البته از نگاه کارشناسان این اتفاق در کلیت خود می‌تواند تا حدی به‌نفع قطعه‌سازان داخلی باشد؛ اما باید توجه داشت که قطعه‌سازان نیز بسیاری از مواداولیه خود را وارد کرده و به‌قیمت دلاری خریداری می‌کنند؛ بنابراین این موضوع می‌تواند کار را برای آن‌ها نیز تا حدی سخت کند.

اما در این ارتباط یک کارشناس صنعت‌خودرو با اشاره به‌شوک حذف سامانه نیما روی خودروسازان و قطعه‌سازان معتقد است با توجه به‌وابستگی خودروسازان و قطعه‌سازان به‌قطعات و مواداولیه خارجی، طبعا هرچه ارز ارزان‌تری در اختیار آن‌ها قرار بگیرد، هزینه تولیدشان کمتر خواهد بود و هرچه نرخ ارز مصرفی بالا برود، این هزینه بیشتر می‌شود.

این کارشناس تاکید کرد: «خودروسازان و قطعه‌سازان این سال‌ها همواره بخشی از ارز مورد نیاز خود را از طریق سامانه نیما تامین کردند؛ سامانه‌ای که بخشی از ارز مورد نیاز آن‌ها را با قیمت پایین‌تر از بازار آزاد در اختیارشان می‌گذاشت؛ اما با برنامه جدید بانک‌مرکزی و حذف ارز نیما، قطعه‌سازان از این پس مواداولیه و برخی قطعات مورد نیاز خودروسازان را با ارز گران‌تری می‌خرند؛ بنابراین هزینه تولیدشان بالا می‌رود و قطعات ارسالی به‌خودروسازان قیمتی افزون بر گذشته خواهد داشت.»

به‌گفته وی، البته با افزایش داخلی‌سازی می‌توان از ارزبری خودروها کاست و قیمت تمام‌شده را از این مسیر کنترل کرد؛ اما واقعیت ماجرا این است که قیمت تمام‌شده قطعات داخلی نیز به‌واسطه حذف ارز نیمایی بالا می‌رود.

این کارشناس صنعت‌خودرو با بیان این‌که با این روند رشد قیمت تمام‌شده خودروهای داخلی اجتناب‌ناپذیر است، تصریح کرد: «مگر این‌که قطعه‌سازان و خودروسازان با صرفه‌جویی در دیگر هزینه‌های خود، اثر رشد نرخ ارز را خنثی کرده یا کاهش دهند.»

بررسی نوسان قیمت‌ها در بازار خودرو

در بازار خودروهای داخلی در آخرین روز هفته گذشته، شاهد افت بهای یک تا ۷ میلیون‌تومانی و رشد قیمت ۲۵ میلیون‌تومانی یک مدل خودرو بودیم. جایی که پژو ۲۰۷ پانوراما اتومات ارتقا یافته (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۳۵ میلیون‌تومان، تارا اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش ۹۸۵ میلیون‌تومان، رانا پلاس پانوراما (۸۵ گانه) (۱۴۰۲) با ۵ میلیون‌تومان کاهش ۷۳۰ میلیون‌تومان، تارا اتومات V۴ ال ایکس (۱۴۰۳) با ۴ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۵۸ میلیون‌تومان و ساینا S دوگانه (۱۴۰۳) با ۳ میلیون‌تومان کاهش ۵۳۶ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.

از طرفی قیمت شاهین اتومات پلاس (۱۴۰۳) با ۲۵ میلیون‌تومان افزایش به یک‌میلیارد و ۱۹۰ میلیون‌تومان رسید. همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد رشد بهای ۱۰ تا ۲۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که اسکای‌ول ET۵ نبکا (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ ‌میلیارد و ۸۰۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی پرستیژ ۷ نفره (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ ‌میلیارد و ۵۴۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیون‌تومان افزایش ۲ ‌میلیارد و ۵۱۵ میلیون‌تومان، لاماری ایما (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۹۳۰ میلیون‌تومان و هایما S۵ جدید (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۵۴۰ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.

همچنین در گروه خودروهای وارداتی شاهد کاهش و افزایش بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت هیوندای کرتا (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون‌تومان و ونوسیا وی آنلاین (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیاردتومان رسید. از طرفی ونوسیا استار (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ ‌میلیارد و ۵۵۰ میلیون‌تومان و تویوتا کرولا - ۱۲۰۰ سی‌سی (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۲ ‌میلیارد و ۷۰۰ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.