فرناز مشیری فوق تخصص زنان و زایمان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر راجع به اینکه یائسگی چیست و چگونه باید کنترل شود گفت: به طور کلی یائسگی یعنی فعالیتی که از مغز به تخمدان تا به امروز انجام شده است، متوقف خواهد شد، همچنین ترشحات هورمون‌های بدن یک خانم بسیار کم شده و به صفر می‌رسد. یائسگی می‌تواند در سنین پایین هم اتفاق افتد.

وی ادامه داد: یک خانم یائسه در معرض مشکلاتی اعم از خونریزی‌های نامرتبط، دچار اختلال در خواب، گُر گرفتی، اضطراب، ایجاد چین و چروک در صورت، تغییر در وزن و دچار اضافه وزن شدن، اختلالات ادراری و پوکی استخوان برای فرد ایجاد شود.

مشیری افزود: فرد اگر قبل ۳۵ سالگی زایمان نداشته باشد دچار یائسگی زودرس خواهد شد. یائسگی زودرس ممکن است خطراتی چون مبتلا شدن به سرطان روده، سرطان تیروئید، سرطان رحم را برای فردی که زایمان نداشته است به همراه داشته باشد.

عوامل یائسگی

متخصص زنان و زایمان گفت: یائسگی با عوامل زیادی همراه است که شایع‌ترین آن اختلالات در سیکل عادت ماهیانه است. همچنین فرد دچار گر گرفتی و تپش قلب می‌شود که این پروسه گرگرفتگی ممکن است سه تا پنج و گاهی هشت سال ادامه پیدا کند.

وی اظهار داشت: زمانی کهFSH ( هورمون محرک فولیکول می‌باشد برای تحریک تولید تخمک در تخمدان است) بالای ۱۰۰ باشد فرد به یائسگی کامل رسیده است و دیگر باردار نخواهد شد. همچنین در یک شرایطی نیز کسانی وجود دارند که ممکن است دو سه ماه یک‌بار دچار عادت ماهانه شوند اما چون FSH آن‌ها به ۱۰۰ نرسیده است عمل بارداری در تخمک‌های آنان اتفاق می‌افتد.

مشیری افزود: خانم‌ها موظف هستند هر سال یک تست هورمون بدهند تا اگر فردی فرزند نداشت و دچار یائسگی شده است بتوان جلوی یائسگی را گرفت. همچنین اگر صاحب فرزند بود بتوان جلوی عوارض یائسگی را گرفت. این آزمایش به طور معمول با نسخه پزشک انجام‌می‌شود.

وی اذعان کرد: امروزه یائسگی زودرس افزایش داشته است. کسانی نیز دچار یائسگی نشده‌اند اما به دلیل تنبلی تخمدان، ذخیره تخمدانشان خیلی پایین آمده است.

متخصص زنان ادامه داد: دلیل یائسگی زودرس یا به دلیل پایین آمدن ذخیره تخم دان است و یا با قطع عادت ماهیانه در بانوان همراه است.

گرگرفتگی و درمان آن

مشیری اظهار داشت: هدف از درمان گرگرفتگی باید مشخص باشد. گرگرفتگی یا علامتی درمان می‌شود و یا زمینه‌ای. اگر مانعی برای یک خانم وجود نداشته باشد و بتواند از هورمون استفاده کند بهترین درمان گرگرفتگی هورمون درمانی است که از یک‌سال قبل چکاب‌های لازم‌انجام شده و گرگرفتگی درمان خواهد شد.

وی مطرح کرد: اگر بخواهیم از داروی غیر هورمونی استفاده کنیم باید به داروهای استروژن‌های گیاهی اعم از سویا و همچنین یک سری فیتو استروژن مراجعه کنیم. استروژن گیاهی، برای درمان موقت کار ساز است اما نباید به طور طولانی مدت استفاده شود و این به دلیل این است که ما سطح استروژن در خون را نمی‌توانیم چک کنیم. این باعث می‌شود تا احتمال سرطان در فرد افزایش پیدا کند چون فرد نسبت به این دارو واکنش نشان نمی‌دهد. برای مثال اگر سرطان دهانه رحم داشته باشیم خونریزی قطع نخواهد شد همچنین اگر سرطان سینه بگیرند درد و ورم سینه خوب می‌شود و فرد متوجه علائم بیماری‌های سرطانی نمی‌شود. استروژن‌ها علائم ایجاد سرطان را پنهان می‌کنند.

مکمل‌های مورد نیاز بانوان در یائسگی

متخصص زنان ادامه داد: توصیه می‌شود یک خانم یائسه حتماً از مکمل‌های دارویی استفاده کند.

وی بیان کرد: مکمل‌هایی که فرد باید مصرف کند اعم از کلسیم که روزی ۱۵۰۰ میلی گرم باید استفاده شود و حدود ۵۰۰ میلی‌گرم را از لبنیات دریافت می‌کند. همچنین قرص کلسیم را صبح استفاده کند. کسانی که دچار معده درد هستند بهتر است از کلسیمم سیترات به دلیل ایجاد نشدن رسوب در کلیه استفاده کنند. مکمل بعدی ویتامین D3 است. به خصوص افرادی که در سنین نوجوانی ورزش نکرده‌اند و از خوردن لبنیات امتناع کرده‌اند برای جلوگیری از پوکی استخوان باید ویتامین D3 نیز مصرف کنند. قرص ویتامین D باید به صورت شبانه به میزان ثابت ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰ دوز مصرف شود مصرف شبانه ویتامین به مرور ویتامینD را در بدن بالا می‌برد.

مشیری ادامه داد: بانوانی که یائسه می‌شوند مشکل کم‌خونی آن‌ها به دلیل عادت ماهیانه نشدن برطرف می‌شود، اما علت کم خونی یک خانم یائسه ممکن است سرطان یا زخم‌های روده و معده‌ای باشد و باید علت آن پیدا شود و اگر مشکل خاصی نبود قرص‌های آهن تجویز شده و این قرص‌ها باید ظهر مصرف شوند.

سن یائسگی پایین آمده است

مشیری مطرح کرد: دلایل زیادی شامل پایین آمدن سن یائسگی در بانوان می‌شود اما مهم‌ترین آن‌ها می‌تواند استرس‌های بیش از حد، طرز زندگی مکانیکی دنیای مدرن امروزی، ورزش نکردن و اضافه وزن داشتن، تغذیه نامناسب و استفاده زیاد از حد فست‌فودها، تخمک کشی‌هایی که افراد انجام می‌دهند و عملاً به دلی تنبلی تخمدان به درد نمی‌خورد، سقط جنین‌های مکرر، فشارهای روحی و روانی از دلایلی هستند که باعث یائسگی زودرس در بانوان می‌شوند.

وی اعلام کرد: با توجه به پیشرفت علم ما می‌توانیم جلوی خیلی از یائسگی‌های زودرس را بگیریم. همچنین تا به امروز بیش از ۹۸ درصد توانسته‌ایم درمان کنیم. فقط این نکته بسیار مهم را رعایت کنید که هر مشکلی اعم از نامنظمی عادت ماهانه وجود داشت به پزشک مراجعه کرده و نگذارند یائسگی در بدنشان ایجاد شود.

توصیه پزشکی

مشیری در پایان خاطر نشان کرد: آدم‌ها در مسئله سیکل قاعدگی متفاوت هستند اما کاهش نگرانی و روان درمانی با روان‌گرها، کاهش اضطراب، تغییر روش زندگی تا حد ممکن، استفاده از دارو برای از بین رفتن علائم یائسگی به طور کامل، می‌تواند زندگی افراد را بهبود ببخشد. همچنین به طور منظم هر یک‌سال یک‌بار چکاب انجام دهند تا بدانند بدنشان در چه سطحی قرار دارد.