سرور یاری متخصص بیماری‌های قلب و عروق در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در پاسخ به اینکه بیماری نارسایی قلبی چیست و چگونه ایجاد می‌شود توضیح داد: نارسایی قلبی یک سندروم بالینی پیچیده است که در نتیجه اختلال برون ده قلبی یا پر شدن حفره‌های قلب و خروج خون از قلب ایجاد می‌شود. یعنی قلب ناتوان شده و نمی‌تواند حفره‌ها را پر از خون کند و آن را به تمام قسمت‌های بدن برساند؛ به صورت تخصصی قلب در پمپاژ کردن خون ضعف دارد.

وی ادامه داد: همچنین در جهان بروز و شیوع نارسایی قلبی رو به افزایش است و طبق آمار کلی ۲۳ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به نارسایی قلبی هستند.

چهار تا هشت درصد افراد بالای ۶۵ سال درگیر نارسایی قلبی هستند

یاری در پاسخ به این پرسش که چه عواملی باعث ایجاد نارسایی قلبی می‌شود گفت: نارسایی قلبی به طور کلی با افزایش سن بیشتر خواهد شد. چهار تا هشت درصد افراد بالای ۶۵ سال درگیر نارسایی قلبی هستند. نصف مبتلایان نارسایی قلبی را زنان تشکیل می‌دهند. به دلیل اینکه نیمه عمره زنان بیشتر است، امروزه ما شاهد به وجود آمدن نارسایی قلبی در زنان نیز هستیم اما هنوز در مردان نارسایی قلبی بیشتر است به دلیل اینکه سکته قلبی، استفاده از سیگار در مردان رواج بیشتری دارد. همچنین موضوع دیگری که در این بیماری مشهود است این است که به طور کلی به صورت نژادی نارسایی قلبی در سیاه پوست‌ها بیشتر است.

وی افزود: دلایل دیگری که باعث ایجاد نارسایی قلبی می‌شود اعم از بروز سکته‌های قلبی باعث تشدید نارسایی قلبی در فرد می‌شود، عفونت‌هایی که منجر به عفونت در بافت قلب می‌شود، بیماری‌های دریچه‌ای قلب، تپش قلب، بیماری‌های مادرزادی قلب، استفاده از الکل و سیگار، چاقی و اضافه وزن زیاد و ایست تنفسی در هنگام خواب تمام این عوامل باعث ایجاد نارسایی قلبی در فرد خواهد شد و به محض دیدن نشانه‌ها باید به متخصص مراجعه کنند.

متخصص بیماری‌های قلب و عروق اذعان کرد: البته فاکتورهای ژنتیکی و ارثی بودن نارسایی قلبی در ژن فرد و استفاده سر خود و زیاد برخی داروها اعم از ژلوفن، نوافن، مفنامیک اسید و داروهای شیمی درمانی نیز باعث بروز نارسایی قلبی در افراد خواهد کرد.

علائم نارسایی قلبی

یاری با بیان اینکه نارسایی قلبی در مراحل پیشرفته به حدی فرد را در فعالیت‌های روزانه‌اش دچار ناتوانی می‌کند که فرد به صورت ناخودآگاه به یک پزشک مراجعه می‌کند گفت: اما به طور کلی ما با گرفتن آزمایش اکوکاردیوگرافی متوجه می‌شویم که بیمار دچار نارسایی قلبی شده است.

متخصص بیماری‌های قلب و عروق ادامه داد: مواقعی نیز پمپاژ قلب فرد خوب است ولی دچار نارسایی قلبی است. از مهم‌ترین نشانه‌های نارسایی قلبی باید به نفس تنگی پیش رونده یعنی هرچه بیماری پیشرفت کند تنگی نفس در فعالیت‌های ساده نیز فرد دچار نفس تنگی و تپش قلب شدید خواهد شد.

وی بیان کرد: دومین علامت از علائم این بیماری تنگی نفس در حالت خوابیده است یعنی فرد موقع خوابیدن دچار تنگی نفس شده و مجبور است نشسته بخوابد، مورد بعدی این است که زمانی که فرد فعالیتی می‌کند دچار تپش قلب شده و ممکن است در یک دقیقه ده تنفس داشته بعد تنفس آهسته شود و در مرحله آخر تنفس فرد قطع می‌شود به طوری که خود فرد متوجه قطع شدن تنفس خواهد شد. از دیگر نشانه‌های این بیماری سرفه‌های شبانه، افزایش وزن، افزایش چربی در دور شکم، سیری زودرس، ضعف و خستگی در فعالیت‌های روزانه (علت این خستگی‌ها صددرصد بر اثر نارسایی قلبی نیست و می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد)، در مراحل پیشرفته نارسایی قلبی افراد با کاهش وزن شدید مواجه شده و به پزشک مراجعه می‌کنند، ادرار شبانه و بی‌خوابی در طول روز بخشی از علائم نارسایی قلبی در افراد است.

نارسایی قلبی در نوزادان و کودکان

یاری ادامه داد: به طور کلی در نوزادان و اطفال علائمی چون شیر نخوردن، بی‌خوابی، بی‌حالی، ضعف و رنگ پریدگی است. زمانی که مادر متوجه بروز این علائم می‌شود به پزشک مراجعه کرده و با اولین اکو متوجه نارسایی قلب در نوزاد و کودک خواهد شد.

درمان نارسایی قلبی و مراقبت از خود

متخصص بیماری‌های قلب و عروق اذعان کرد: ابتدایی‌ترین کار زمانی که افراد مراجعه می‌کنند این است که باید تحت نظر پزشک بوده و استفاده از داروهای درمانی را شروع کنند. در پی روند درمان باید نکاتی را نیز رعایت کنند تا بهبود کامل حاصل شود.

وی افزود: مهم‌ترین نکته در بحث مراقبت داشتن رژیم غذایی درست است، اگر فردی رژیم غذایی خود را رعایت نکند و دارو استفاده نکند قطعاً دچار نارسایی قلبی جبران نشدنی خواهد شد و فرد بستری می‌شود. نکته بعدی مراقبت در بیماری نارسایی قلبی این است که افراد به صورت دوره‌ای نوار قلب انجام دهند، قطع سیگار و الکل، کسی که دچار نارسایی قلبی است اگر سیگار و الکل را ترک نکند و ادامه بدهد امکان بهبود ندارد.

وی اذعان کرد: همچنین جلوگیری از بالا رفتن و فعالیت شدید بدنی افرادی که دچار نارسایی قلبی هستند واجب است یعنی اگر تب دارند در مراحل اولیه باید بهبود پیدا کند، از سونای خشک و گرم نباید استفاده کرده و فعالیت بدنی خیلی شدید نداشته باشند، مصرف داروهایی چون نوروفن، استامینوفن است که به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک استفاده نکنند و اگر سرخود استفاده شود موجب تشدید نارسایی قلبی خواهد شد، کسانی که تحت درمان هستند سه چهار روز یک‌بار باید خود را وزن کنند و اگر وزن آن‌ها تا دو کیلوگرم افزایش پیدا کرده بود باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند، تمام مریض‌هایی که نارسایی قلبی دارند باید قبل از شروع فصل پاییز و زمستان حتماً واکسن آنفولانزا و واکسن پنوموکوک تزریق کنند.

تغذیه بیماران نارسایی قلبی

یاری توصیه کرد: برای کسانی که دچار نارسایی قلبی هستند توصیه به گرفتن رژیم خاصی نیست اما باید یک‌سری نکات را در مورد استفاده از مواد غذایی رعایت کنند.

وی افزود: در رژیم غذایی کسانی که نارسایی قلبی دارند استفاده از نمک منع نشده اما اگر نارسایی قلبی آن‌ها متوسط تا شدید باشد توصیه می‌شود در طول روز کمتر از دو گرم نمک استفاده کنند. همچنین در مورد مصرف مایعات اکثر افراد که دچار نارسایی قلبی هستند با پاهای متورم بستری شده و به دلیل احتباس مایع اصلاً آب مصرف نمی‌کنند. به این دسته از بیماران توصیه نمی‌شود که به طور کلی مایعات را کنار بگذارند، فقط در شرایطی منع می‌شود که مریض سدیم پایین ۱۳۰ دارد، کسانی که با دارو بهبود پیدا نکرده‌اند، محدودیت مایعات داشته و توصیه می‌شود کمتر از دو لیتر مایعات استفاده کنند.

متخصص بیماری‌های قلب و عروق اظهار داشت: استفاده از مکمل غذایی و مکمل رژیمی به هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود و فقط با داشتن رژیم غذایی پرکالری می‌توانند وزن از دست رفته به دلیل نارسایی قلبی را جبران کنند. بعضی از کسانی که برای حجم گرفتن عضلات از آستروئیدهای آنابولیک استفاده می‌کنند. به هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود که از آمپول‌های آستروئید آنابولیک استفاده کنند زیرا باعث احتباس آب و نمک شده و فرد دچار نارسایی قلبی خواهد شد.

تعداد مبتلایان به نارسایی قلبی

یاری در پایان خاطر نشان کرد: آمار دقیق در ایران بر اساس مقالات خودمان است و به دلیل اینکه چاپ جهانی نشده است نمی‌توان به آن استناد کرد اما با توجه به آخرین داده‌های کشور آمریکا ۶.۳ میلیون نفر مبتلا به نارسایی قلبی هستند و این میزان تا ۲۰۲۳ رو به افزایش بوده است. در ایران آمار بدین شکل است که چهار تا هشت درصد افراد بالای ۶۵ سال دارای نارسایی قلبی هستند.