به گزارش خبرنگار مهر، سعیده موسوی پور ظهر سه‌شنبه در نشست تخصصی فرونشست چالش‌ها و راهکارها در پنجمین کنگره علوم و مهندسی آب و فاضلاب ایران با اشاره به مطالعات انجام شده توسط شرکت آب منطقه‌ای و تهیه نقشه پتانسیل فرونشست دشت اصفهان- برخوار که شهر اصفهان در آن واقع است، اظهار کرد: این نقشه نشان می‌دهد که بخش‌هایی از شهر اصفهان فرونشست بالا دارد و خط متروی این شهر به ویژه از ایستگاه چمران تا ایستگاه قدس (ملک‌شهر) در منطقه پر خطر است و این مهم باید مد نظر مدیران و متولیان امر قرار گیرد.

وی اضافه کرد: باید توجه داشت که سازه‌های خطی در موضوع فرونشست بسیار خطرپذیر هستند.

رئیس گروه تلفیق و بیلان منابع آب شرکت آب منطقه‌ای اصفهان افزود: فرونشست دشت اصفهان- برخوار به دلیل وجود مناطق مسکونی و ابنیه تاریخی، در صورتی که کنترل و مدیریت نشود جبران ناپذیر است.

کسری ۳ میلیارد مترمکعبی آبخوان اصفهان

موسوی پور با بیان اینکه علل تأثیر فرونشست و کنترل این پدیده بسیار اهمیت دارد، خاطرنشان کرد: براساس مطالعاتی که انجام دادیم دشت اصفهان- برخوار طی ۴۰ سال اخیر سه میلیارد مترمکعب کسری آب داشته و این در حالی است که افت و کسری آن در حال حاضر ۹۱ سانتیمتر در سال است.

وی با اشاره به اینکه پروژه مطالعاتی شرکت آب منطقه‌ای در بررسی فرونشست دشت اصفهان- برخوار به کمک چهار تکنیک انجام شده، اضافه کرد: این پروژه تحقیقاتی شامل مطالعات هیدروژئولوژی، تحلیل سلسله مراتبی، رادار اینتروفرومتری و مدل سازی ریاضی به کمک modflow بوده است.

رئیس گروه تلفیق و بیلان منابع آب شرکت آب منطقه‌ای اصفهان ادامه داد: برای تهیه نقشه پتانسیل فرونشست دشت اصفهان- برخوار در این پروژه مطالعاتی، واسنجی و صحت سنجی با تداخل سنجی راداری و همچنین گزارش‌های موجود در رابطه با مناطق دارای فرونشست اصفهان استفاده شد.

به گفته وی، وزن و رتبه‌های اختصاص داده شده در مرحله سعی و خطا تغییر داده شد تا در نهایت نقشه‌ای با انطباق بیشتر از پتانسیل فرونشست دشت اصفهان- برخوار تهیه شد.

سناریوهای مهار فرونشست اصفهان

موسوی پور با اشاره به تصاویر ترک‌های فرونشستی مسجد حکیم در مرکز شهر و مسکن مهر حبیب آباد در منطقه شمال شهر اصفهان، اظهار کرد: در مطالعات ما برای کاهش و کنترل فرونشست دشت اصفهان- برخوار چهار سناریو با محوریت رهاسازی آب در رودخانه زاینده‌رود بوده است.

رئیس گروه تلفیق و بیلان منابع آب شرکت آب منطقه‌ای اصفهان تصریح کرد: کاهش برداشت ۳۰ درصدی چاه‌های آب کشاورزی و مسدود کردن چاه‌های آبی که شهرداری اصفهان برای آبیاری فضای سبز شهر استفاده می‌کند، ۲۳۴ میلیون مترمکعب می‌تواند در برداشت آب زیرزمینی صرفه جویی کند و تا ۱۰ سال آینده کاملاً فرونشست مهار می‌شود.

موسوی پور خاطرنشان کرد: این مهم در صورتی محقق می‌شود که آبیاری فضای سبز اصفهان با پساب، جایگزین چاه‌های شهرداری شود.

وی در ادامه اقدامات وزارت نیرو را درخصوص منابع آب زیرزمینی و فرونشست زمین را حفاظتی و مطالعاتی برشمرد و گفت: از جمله اقدامات حفاظتی می‌توان به مسدودسازی چاه‌های غیرمجاز، جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز و نصب کنتورهای هوشمند اشاره کرد که به صورت فعال توسط گشت‌های یگان حفاظت منابع آب در حال رصد و کنترل است.

۲۹ دشت استان اصفهان ممنوعه است

رئیس گروه تلفیق و بیلان منابع آب شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با بیان اینکه دشت اصفهان- برخوار یکی از اولین دشت‌هایی بود که از ۵۰ سال پیش ممنوعه اعلام شد، ابراز کرد: زمانی که دشتی به سبب افت آب زیرزمینی ممنوعه اعلام شود به معنای ممنوع بودن برداشت آب و بارگذاری اضافی بر آن دشت است.

به گفته موسوی‌پور در حال حاضر از ۳۵ دشت استان اصفهان ۲۹ دشت به سبب افت آب زیرزمینی ممنوعه و ۱۰ دشت ممنوعه بحرانی است.

وی تصریح کرد: می‌کوشیم که بیلان برداشت‌ها را به میزان آب قابل برنامه‌ریزی برسانیم و در همین راستا طی سالیان اخیر از کف شکنی در دشت‌های فرونشستی ممانعت شده است.

جاری سازی زاینده‌رود عزم ملی می‌خواهد

رئیس گروه تلفیق و بیلان منابع آب شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در خصوص راهکارها برای کنترل و مهار فرونشست دشت اصفهان- برخوار، خاطرنشان کرد: آبدار شدن رودخانه زاینده‌رود به عنوان راهکار اصلی، عزم ملی می‌طلبد و این کار یک دستگاه دولتی نیست.

موسوی پور افزود: لازم است سازوکاری ایجاد کنیم که حداقل آبی برای حفظ پایداری اکولوژیک رودخانه را داشته باشیم زیرا مهم‌ترین مؤلفه برای مهار فرونشست، میزان آب ورودی به آبخوان است که در حال حاضر نداریم.

وی با تاکید بر لزوم اصلاح الگوی کشت، تصریح کرد: ضرورت دارد که ۷۰ حلقه چاه آبی که سال‌ها پیش علی‌رغم مخالفت شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در این شهر برای تأمین شرب حفر شده، مسدود شود زیرا سامانه دوم آبرسانی اصفهان راه اندازی شده است.