به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری، دیزباد علاوه بر اینکه یک روستای گردشگری محسوب می‌شود، با لقبی دیگر هم شهره شده است؛ روستایی که صددرصد جمعیت آن باسواد هستند. دیزباد در دهستان زبرخان بخش مرکزی شهرستان زبرخان قرار دارد و افرادی چون امامقلی خاکی خراسانی از شاعران فارسی زبان در سده 11هجری قمری و محمد فدایی خراسانی از شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده 12هجری قمری اهل این منطقه بوده‌اند.

دیزباد بالا و دیزباد پایین

دیزباد بالا و دیزباد پایین 2روستا در کنار هم هستند. اما دیزباد بالا شهرت بیشتری نسبت به دیزآباد پایین دارد. یکی از اهالی روستای دیزباد به همشهری می‌گوید: «روستای دیزباد بالا در خراسان رضوی به ماسوله استان شهرت دارد، زیرا سبک معماری و سنتی آن شبیه به روستای ماسوله در گیلان است.» فرهنگ غلامحسنی ادامه می‌دهد: «برخلاف ماسوله که سقف یک کوچه به کوچه بعدی منتهی می‌شود، در دیزباد خانه‌ها به شکل پلکانی است، اما کوچه‌ها و معابر آن سنتی و سنگفرش مختص به‌خود را دارد.»‌

نخستین مدرسه

تاسیس نخستین مدرسه در روستای دیزباد به دهه 1310می‌رسد؛ علیرضا میرشاهی، رئیس شورای روستای دیزباد در این‌باره به همشهری می‌گوید: «ساخت مدرسه سال 1312شروع شد و مدرسه سال 1316به بهره‌برداری رسید. مردم دیزباد از گذشته علاقه به علم داشتند. آنها متوجه شدند که علم‌آموزی و داشتن سواد برای خود و آینده‌شان می‌تواند مفید باشد.»

روایت است که ابتدا برخی خانواده‌ها به‌دلیل هزینه ‌لوازم‌التحریر مانع حضور فرزندانشان در مدارس می‌شدند که مدیر وقت مدرسه ناصرخسرو با ایده‌ای جالب این مشکل را رفع کرد. مدیر مدرسه بعد از اینکه دید استقبال بچه‌ها از مدرسه نسبت به روستاهای دیگر بیشتر است توانست کاری کند که آموزش تا مقطع دبیرستان برای بچه‌های روستا رایگان باشد؛ ایده‎ای که شاید دلیل اصلی باسوادی صددرصدی جمعیت روستا شد.

سرنوشت مدرسه‌

رئیس شورای روستای دیزباد می‌گوید: «یک روایت اینکه نام مدرسه ناصرخسرو است و دیگر اینکه خسرو دیزباد نام دارد.» او عنوان می‌کند: «زمانی که در دبیرستانی در مشهد درس می‌خواندم، یک دبیر فیزیک داشتیم که زمانی در مدرسه روستای دیزباد تحصیل کرده بود و این برخورد ما به خاطره تبدیل شد.» ‌به‌گفته علیرضا میرشاهی، در گذشته سالی 500تا 600دانش‌آموز در مدرسه ناصرخسرو تحصیل می‌کردند، اما افراد تحصیل‌کرده همه مهاجرت کردند و در حال حاضر به‌دلیل مهاجرت بسیاری از اهالی روستا، متأسفانه مدرسه دیزباد هم از بین رفته است.