به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت نیرو، زهرا اسماعیل زاده مجری طرح تولید پراکنده و انرژی‌های نو شرکت توانیر در خصوص اهمیت توسعه نیروگاه‌های کوچک مقیاس و تولید پراکنده و آخرین اقدامات صورت گرفته در این خصوص گفت: تولید برق در کشورهای مختلف با تکنولوژی‌های متنوعی انجام می‌شود. این تکنولوژی‌ها گستره قابل توجهی از تولید برق شامل استفاده از سوخت‌های فسیلی و نیز تولید برق با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را در بر می‌گیرد. متناسب با بهره‌مندی کشورها از منابع اولیه انرژی، سهم انواع تکنولوژی‌ها در سبد تولید برق یک کشور تعیین می‌شود.

وی ادامه داد: در این بین نیروگاه‌های مقیاس کوچک حرارتی نیز در کشورهایی که از شبکه گازرسانی برخوردار هستند یکی از روش‌های تولید برق است که در جایگاه خود مزایای قابل توجهی دارد.

مجری طرح تولید پراکنده و انرژی‌های نو شرکت توانیر در ارتباط با مزایای توسعه نیروگاه‌های کوچک مقیاس اضافه کرد: از جمله مزایای توسعه نیروگاه‌های کوچک مقیاس می‌توان به کاهش تلفات تولید تا مصرف برق به دلیل نزدیک بودن به محل مصرف، حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز پایین‌تر نسبت به نیروگاه‌های متمرکز و نیز امکان بهره‌گیری از حرارت تولیدی نیروگاه برای مصارف حرارتی و برودتی اشاره کرد.

اسماعیل‌زاده در ادامه به انواع نیروگاه‌های تولید پراکنده اشاره کرد و افزود: نیروگاه‌های تولید پراکنده (Distributed Generation-DG) معمولاً به دو دسته حرارتی و تجدیدپذیر تقسیم می‌شوند. در کشور ما نیروگاه‌های تولید پراکنده حرارتی با عنوان مولدهای مقیاس‌کوچک شناخته می‌شوند که به دلیل مزایای استفاده از این نیروگاه‌ها، توسعه آن‌ها از سال ۱۳۸۷ در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت و از آن سال تا کنون به صورت سالانه بر میزان ظرفیت این نیروگاه‌ها در سبد تولید برق کشور افزوده شده است.

برنامه‌های وزارت نیرو برای توسعه نیروگاه‌های کوچک مقیاس

وی در خصوص برنامه‌های وزارت نیرو برای توسعه نیروگاه‌های کوچک مقیاس در کشور گفت: اغلب نیروگاه‌های مقیاس کوچک با مشوق دولت برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی از طریق سازوکار عقد قرارداد خرید تضمینی بلندمدت با شرکت‌های برق منطقه‌ای، احداث شده و تولید برق را به عهده داشته‌اند. علاوه بر خرید تضمینی با نرخ‌هایی که به صورت ماهانه بر اساس نرخ روز ارز و تورم تعدیل می‌شوند، تسهیلاتی همچون در اختیار قراردادن زمین در شهرک‌های صنعتی و ساختگاه‌های قابل استفاده در صنعت برق (زمین پست‌ها)، تعرفه سوخت نیروگاهی و تضمین آن و معرفی به نهادهای تأمین مالی برای اخذ تسهیلات نیز از جمله راهکارهای افزایش مشوق‌های توسعه سرمایه‌گذاری در این حوزه بوده است.

مجری طرح تولید پراکنده و انرژی‌های نو شرکت توانیر در همین رابطه ادامه داد: در حال حاضر نیز با توجه به کوتاه بودن دوره احداث، توسعه نیروگاه‌های دارای توجیه فنی و اقتصادی در نقاط دارای اولویت شبکه با سازوکارهای حمایتی از این کسب و کار مطابق ضوابط جدید وزارت نیرو و با امکان ترانزیت برق تولیدی از طریق قراردادهای دوجانبه این نیروگاه‌ها با صنایع از سوی دولت دنبال می‌شود. همچنین در جهت توسعه هدفمند این مولدها به منظور بهره‌گیری حداکثر از مزایای آن‌ها در شبکه، از ابتدای برنامه ششم توسعه، نقاط حائز اولویت احداث نیروگاه به صورت دائمی در کشور احصاء شده و جلب مشارکت سرمایه‌گذاران در این نقاط توسط شرکت‌های برق منطقه‌ای و توزیع نیروی برق در دست اقدام است.

افزایش ۲۰ درصدی توان تأمین شده نیروگاه‌های کوچک مقیاس نسبت به پیک سال گذشته

اسماعیل‌زاده در ارتباط با ظرفیت فعال نیروگاه‌های کوچک مقیاس کشور اظهار داشت: از ابتدای توسعه نیروگاه‌های مقیاس کوچک، تعداد ۳۳۴ نیروگاه با ظرفیت نامی ۲۴۶۴ مگاوات در سطح کشور به بهره‌برداری رسیده است. در سال جاری تولید غیرهمزمان نیروگاه‌های مولد مقیاس کوچک حرارتی در پیک تابستان به ۱۳۸۰ مگاوات رسید. توان تأمین شده در لحظه پیک سال ۱۴۰۳ نیز برابر ۱۳۳۴ مگاوات بوده که نسبت به تولید در لحظه‌ی پیک سال گذشته ۲۰ درصد رشد داشته است.

وی با اشاره به چالش تأمین انرژی گاز نیروگاه‌های کوچک مقیاس حرارتی اضافه کرد: علی‌رغم رشد و توسعه ظرفیت منصوبه در سال جاری، انرژی تولیدی نیروگاه‌های مقیاس کوچک حرارتی در دو سال گذشته، به علت قطع گاز ناشی از ناترازی در تولید و مصرف گاز طبیعی، انرژی تولیدی این نوع نیروگاه‌ها با مشکل مواجه شده است.

مجری طرح تولید پراکنده و انرژی‌های نو شرکت توانیر با بیان اینکه در سال گذشته نیروگاه‌های تولید پراکنده ۱. ۵ درصد انرژی تولیدی حرارتی سالانه را برعهده داشته‌اند، در خصوص هدف‌گذاری صورت گرفته در وزارت نیرو برای توسعه نیروگاه‌های کوچک مقیاس اضافه کرد: ناترازی موجود بین تولید و مصرف برق در سال‌های اخیر از یک سو و نیاز به افزایش ظرفیت‌های جدید تولید، وزارت نیرو را برآن داشته تا با ترغیب سرمایه‌گذاران به مشارکت در احداث و توسعه ظرفیت‌های نیروگاهی گامی در جهت کاستن این ناترازی بردارد.

وی در همین رابطه گفت: در حال حاضر نیز با ابلاغ "مصوبه مقررات (نرخ و ضوابط) عرضه برق نیروگاه‌های مقیاس کوچک " در بهمن ماه سال گذشته، توسعه مولدهای مقیاس کوچک حرارتی از سوی دولت دنبال می‌شود. در این سازوکار سرمایه‌گذار احداث نیروگاه مجاز است نسبت به انعقاد قرارداد دوجانبه با مصرف‌کنندگان اقدام کرده و مصرف‌کننده طرف قرارداد دوجانبه در صورت تولید نیروگاه، به همان میزان مشمول برنامه‌های مدیریت مصرف در دوره اوج بار نخواهد بود..

اسماعیل‌زاده در پایان در خصوص هدف‌گذاری صورت گرفته برای توسعه نیروگاه‌های کوچک مقیاس بیان کرد: توسعه نیروگاه‌های مقیاس کوچک مطابق هدف‌گذاری برنامه‌های توسعه پنج‌ساله مورد پیگیری و اقدام است. این حوزه تنها حوزه‌ای است که هدف‌گذاری انجام شده در برنامه ششم توسعه در آن به طور کامل محقق شد. هدف‌گذاری انجام شده برای برنامه هفتم توسعه نیز توسعه سالانه ۲۰۰ مگاوات نیروگاه مقیاس کوچک است. در سال جاری نیز در برنامه ۱۴ مگاپروژه برای کاهش ناترازی تولید و مصرف برق" وزارت نیرو برای (اوج بار تابستان ۱۴۰۴)، توسعه هدفمند این نیروگاه‌ها نیز با جدیت مورد پیگیری است.