گجت نیوز: ارتباط بین سرعت موشک های هایپرسونیک با دقت آن‌ها در اصابت به هدف و عبور آسان از سامانه‌های دفاع هوایی چیست و چرا چنین موشک‌هایی مخوف هستند.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شامگاه سه شنبه ۱۰ مهر ماه، برای نخستین بار از موشک هایپرسونیک فتاح با سرعت فوق العاده بالا و قدرت مانورپذیری هنگام اصابت به هدف، استفاده کرد. در این مطلب به سراغ موشک‌های فراصوت رفته و ضمن بررسی مولفه مهم سرعت، می‌خواهیم ببینیم که چرا تا این اندازه مخوف و مرگبار هستند.

سرعت موشک های هایپرسونیک چقدر است؟

به موشکی هایپرسونیک گفته می‌شود که سرعتی برابر یا بیشتر از ۵ ماخ داشته باشد. به‌ عبارت دیگر یک موشک فراصوت با سرعت ۵ ماخ، ۶۱۷۳ کیلومتر را تنها در یک ساعت طی می‌کند که تقریبا پنج برابر جت‌های مسافربری است. امروزه موشک‌های زیادی توسط کشورهای ایالات متحده آمریکا، چین و روسیه ساخته شده که سرعت‌های بالاتر از ۵ ماخ و حتی تا سقف ۲۷ ماخ دارند. (برای مثال آوانگارد روسیه با ۲۷ ماخ)

جالب است که بدانید نیروهای هوافضای سپاه، به همت تلاش بی‌وقفه مهندسان کشورمان، موفق به ساخت یک موشک هایپرسونیک با حداکثر سرعت ۱۳ تا ۱۵ ماخ شده‌اند که در حمله موشکی وعده صادق (۲) از آن استفاده شد. هم اکنون ایران در لبه فناوری ساخت موشک‌های فراصوت قرار دارد و علاوه بر فتاح ۱، از نمونه پیشرفته‌تر آن با نام فتاح ۲ رونمایی کرده است.

انواع موشک‌های هایپرسونیک

در دنیای فناوری‌های موشکی، هایپرسونیک‌ها به دو گروه کروز و گلایدر تقسیم می‌شوند که هر یک از آن‌ها قابلیت‌های متفاوتی با یکدیگر دارند. در ادامه به توضیح این دو مدل می‌پردازیم:

کروز هایپرسونیک

موشک کروز هایپرسونیک، به کمک پیشرانه قدرتمند و پرسرعتی که دارد، به هدف اصابت کرده و سرعت بالایی ضمن پرواز بر فراز جو دارد. سرعت این دسته از فراصوت‌ها بیشتر از ۵ ماخ بوده و به همین خاطر در زمره موشک‌های بالستیک قرار نمی‌گیرند. در مقابل کروزهای بَرین صوت باید به بالستیک‌های قاره‌پیمای معمولی اشاره کرد که برای رسیدن به هدف از نیروی جاذبه زمین کمک می‌گیرند.

گلایدر هایپرسونیک

بعد از اینکه یک موشک فراصوت گلایدر از جو زمین خارج شده و به حرکت دورانی و زیگزاگی خود ادامه می‌دهد، برای ورود مجدد به جو از یک دستگاه گلایدری متصل به بدنه استفاده می‌کند و سپس به لطف طراحی آیرودینامیکی که دارد، امواج شوکه کننده را مهار کرده و از سرعت صوت عبور می‌کند.

وقتی که سرعت گلایدر برین صوت شدت می‌گیرد، مسیر برای اصابت به هدف و عبور از سامانه‌های دفاع هوایی دشمن نظیر گنبد آهنین هموار می‌شود. این خلاصه‌ای از نحوه برخورد چنین موشک‌هایی به مواضع دشمن بود. بیایید نگاهی به سرعت بالای آن‌ها انداخته و ببینیم به چه علت تا این حد مخوف به شمار می‌روند.

حداکثر سرعت موشک‌های هایپرسونیک

در میان انبوهی از قدرت‌های نظامی برتر، تنها پنج کشور موفق به طراحی و ساخت موشک فراصوت شده‌اند که یکی از آن‌ها ایران است. موشک فتاح ۱ و فتاح ۲، از قدرتمندترین تسلیحات موشکی کشورمان است که پرتاب موفق آن را در شامگاه گذشته دیدیم. چین، روسیه، آمریکا و کره شمالی، دیگر کشورهایی هستند که به فناوری ساخت هایپرسونیک دست یافته‌اند.

به طور کلی مهم‌ترین مولفه برای اینکه یک موشک را هایپرسونیک بنامیم، سرعت و بعد از آن قدرت مانور است. روسیه بیش از سه موشک پرسرعت فراصوت به نام‌های زیرکن، کینژال و آوانگارد دارد که به ترتیب ۸، ۱۰ و ۲۷ ماخ سرعت دارند. پس از آن چین قرار می‌گیرد که با موشک دانگ فنگ ۴۱ توانسته پرسرعت‌ترین هایپرسونیک جهان را با سرعت ۲۶ ماخ طراحی کند.

موشک TRIDENT II ایالات متحده آمریکا با 24 ماخ سرعت و VOEVODA چین با 23.5 ماخ سرعت در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. حقیقت این است که تمامی این کشورها به علت پیشرفت‌های بزرگشان در صنایع نظامی و موشکی شناخته می‌شوند و قرارگیری ایران در میان آن‌ها نشان دهنده پیشرفت‌های بزرگ هوافضای سپاه است.

فتاح ۱ با سرعت عملیاتی ۱۳ تا ۱۵ ماخ، رتبه هشتم موشک‌های فراصوت جهان را در اختیار دارد و یکی از مهم‌ترین مزایای آن در مقایسه با رقبای گرد کلفتش، قیمت ارزان و به صرفه‌ای است که منهدم کردن آن را عملا بی‌فایده می‌کند. به نقل از سردار حاجی زاده در حاشیه نمایشگاه رونمایی از دستاوردهای سپاه، برای انهدام فتاح ۱ با قیمت ۲۰۰ هزار دلار، باید از موشک‌های ۱۲ میلیون دلاری استفاده شود که به هیچ وجه صرفه ندارند.

چرا موشک‌های فراصوت مخوف هستند؟

همه چیز به سرعت و دقت در اصابت این نوع از موشک‌ها باز می‌گردد. به طور کلی از هایپرسونیک‌ها به منظور ارعاب و ترساندن مواضع و اهداف حیاتی دشمن استفاده می‌شود و بسیاری از کشورها از قدرت‌هایی که مجهز به این نوع موشک هستند، می‌ترسند. برای مثال ناوهای هواپیمابر برای کشورها از اهمیت بسیاری برخوردارند، چرا که هزینه ساخت و نگهداری آن‌ها گزاف است. حال دولتی مثل آمریکا برای محافظت از ناوهای خود، آن‌ها را مجهز به سیستم‌های پدافندی فوق العاده قدرتمند کرده است. اما جالب است بدانید که موشک‌های هایپرسونیک تهدیدی جدی برای ناوهای هواپیمابر محسوب می‌شوند.

علت اینکه موشک فتاح ۱ در مقایسه با سایر فراصوت‌های جهان مخوف‌تر به حساب می‌آید، این است که قیمت ارزانی دارد. انهدام هر یک تیر فتاح ۱ نزدیک به ۱۲ میلیون دلار و بیشتر هزینه دارد. دلیل دیگری که می‌توان برای ترسناک بودن این گونه موشک‌ها عنوان کرد، عدم رهگیری آن‌ها توسط سامانه‌های ضدموشکی است.

در شرایط کنونی هیچ کشوری نتوانسته برای مقابله با موشک‌های فراصوت، چاره اندیشی کند و آن‌ها به راحتی می‌توانند از سدهای محکمی مثل گنبد آهنین یا سامانه پاتریوت آمریکا عبور کنند. در عملیات وعده صادق (۲) به وضوح دیدیم که هیچ از سپرهای موشکی رژیم صهیونیستی نتوانستند مانع عبور فتاح ۱ شوند.

با این اوصاف هوافضای سپاه می‌تواند با توجه به قیمت ارزان هر تیر موشک فتاح ۱ (حدود ۲۰۰ هزار دلار) به راحتی آن‌ها را در تعداد زیاد تولید و آماده حمله به قلب تل آویو و حیفا کند. نظر شما در رابطه با موشک‌های هایپرسونیک چیست؟