خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - مطهره میرزایی: با نزدیک شدن به آغاز سال تحصیلی بازار پر رنگ و لعاب لوازم‌التحریر رونق می‌گیرد اما هر ساله هزینه‌های بالای تحمیل شده بر دوش والدین این ایام را به روزهای چالشی برای خانواده‌ها تبدیل می‌کند.

این در حالی است که هر ساله تلاش می‌شود تا با ایجاد بازارهای جانبی و نمایشگاه‌های متنوع و متعدد کمی از چالش افسارگسیخته قیمت‌ها کم شود اما شواهد نشان می‌دهد این اتفاق آن طور که باید برای خانواده‌ها نتیجه مطلوب نداشته است.

تهیه لوازم‌التحریر برای خانواده‌های بیش از یک فرزند دشوار است

مادری که به همراه سه فرزند خود در فروشگاه لوازم‌التحریر در حال خرید بود و تلاش می‌کرد تا فرزند خود را متقاعد کند که مداد رنگی با مارک دیگری را انتخاب کند در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: هزینه خرید برای سه فرزند محصل در مقاطع مختلف واقعاً سخت است و از طرف دیگر خرید اقلام تحصیل تنها به لوازم‌التحریر خلاصه نمی‌شود.

وی افزود: اینکه بخواهم بر اساس سلیقه بچه‌ها خرید کنم قطعاً قادر نیستم از پس هزینه‌ها بربیایم از طرف دیگر ذوق کودک برای تحصیل نیز تهیه همین اقلام است و قطعاً فرزندان دوست دارند که خریدهایشان باب میل خودشان باشد، یعنی این‌گونه اشتیاق بیشتری برای تحصیل پیدا می‌کنند اما انجام این فرآیند واقعاً غیرممکن است.

وی گفت: حالا که سعی کردم حداقلی‌ها را برای سه فرزند محصلم تهیه کنم تقریباً مبلغ ۴ میلیون تومان خرید کرده‌ام و این در حالی است که هفته گذشته چندمیلیونی را بابت تهیه لباس، کیف و کفش پرداخت کرده‌ام و این اعداد و ارقام برای کسانی که حقوق کارگری دارند بسیار زیاد و نجومی است.

هزینه چندمیلیونی تحصیل

زوج جوانی که به همراه فرزند خود در فروشگاه بودند با خبرنگار مهر به گفت‌وگو پرداختند،. بانوی خانواده در این گفت‌وگو بیان کرد: فرزندم امسال وارد مقطع پیش‌دبستانی می‌شود و بسته لوازم‌التحریری که اکنون برای او تهیه‌کرده‌ایم حدود یک‌میلیون ۷۰۰ هزار تومان شده است این در حالی است که هنوز کیف و کفش را تهیه نکرده‌ایم و با این اوصاف به نظر می‌رسد باید چند میلیون دیگر را نیز صرف کنیم.

وی تاکید کرد: البته شاید صرف این هزینه برای ما که دارای یک فرزند هستیم هزینه چشمگیری نباشد اما برای کسانی که چند فرزند دارند بی‌شک سرسام‌آور است و به‌مراتب باید بگویم همین عدد و ارقام هزینه است که خانواده‌ها را نسبت به فرزندآوری منصرف می‌کند.

در سوی دیگر فروشگاه چند نوجوان در حال خرید لوازم‌التحریر بودند، سراغ آن‌ها رفتیم و با نوجوانان وارد گفت‌وگو شدیم. زهرا در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، گفت: اقلام تحصیل واقعاً جذاب هستند و آدم برای خرید متمایل می‌شود اما زمانی که چشمش به قیمت‌ها می‌خورد از خرید منصرف می‌شود و در نهایت مجبور می‌شود سراغ اجناس ارزان‌تری برود که خب برخی از این اقلام کیفیت خوبی ندارند و دو ماه پس از استفاده کاملاً ناکارآمد می‌شوند.

کیمیا در ادامه صحبت زهرا اضافه کرد: علاوه بر هزینه تحصیل درصورتی که دانش‌آموزان بخواهند در رشته‌های هنری و یا مهندسی تحصیل کنند با هزینه‌های سرسام‌آور کالاها مواجه می‌شویم که اغلب نمونه باکیفیت ایرانی ندارند و ما ملزم هستیم کالاهای خارجی را با قیمت بالاتری تهیه کنیم.

نظارت بر بازار تا ۱۵ مهر ادامه دارد

وضعیت قیمت‌ها زمانی عجیب‌تر می‌شود که مدیران و مسئولان به صورت مستمر از نظارت بر بازار سخن گفته و مدعی می‌شوند این نظارت تقویت نیز خواهد شد.

رحیم محمدی صدر معاون بازرسی و نظارت اداره کل صمت قزوین در خبری با بیان اینکه طرح نظارتی ویژه بازگشایی مدارس از ۱۵ شهریور آغاز شده و تا ۱۵ مهر ادامه دارد، اظهار کرد: این طرح به‌منظور تأمین، توزیع و ارائه به‌موقع کالای اولویت‌دار شامل واحدهای تولیدی، صنفی، عرضه‌کننده پوشاک، کیف و کفش، نوشت‌افزار و با محوریت تشدید نظارت بر رعایت درصد سود مجاز در سطح عمده و خرده‌فروشی اجرا می‌شود.

وی حمایت از تولیدات داخلی، برخورد با عرضه‌کنندگان کالای تقلبی و قاچاق در حوزه پوشاک و نوشت‌افزار را دارای اولویت دانست و تأکید کرد: نظارت بر ثبت اطلاعات واحدهای تولیدی و واردکنندگان نوشت‌افزار در سامانه جامع تجارت و نیز قیمت انواع محصولات تولیدی در سامانه ۱۲۴ برای پیشگیری و پایش وضعیت سطح عرضه در این ایام در دستور کار قرار دارد.

معاون بازرسی و نظارت اداره کل صمت قزوین تصریح کرد: کنترل حراج‌ها، شناسایی مراکز فاقد پروانه تولید، ممانعت از فروش اجباری سایر اقلام نوشت‌افزار، نظارت بر درج قیمت مصرف‌کننده، رعایت درصد سود مجاز، جلوگیری از عرضه نوشت‌افزار تقلبی، مبارزه با عرضه کالای قاچاق با رویکرد حمایت از تولید داخل از جمله برنامه‌های طرح نظارتی است.

وی در پایان یادآور شد: در این مسیر از ظرفیت کارشناسان اتحادیه‌های صنفی مرتبط نیز استفاده و با هر نوع گران‌فروشی، کم‌فروشی، درج نکردن قیمت و دیگر تخلف اقتصادی برخورد خواهد شد.

تمام اقلام به‌اندازه لازم وجود دارد

سید جواد سیاهپوش، مسئول اتحادیه لوازم‌التحریر و کتاب در قزوین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: استقبال مردم از لوازم‌التحریر خوب است اما این استقبال را می‌توان ناشی از اجبار دانست به‌طوری که والدین مجبور و موظف به تهیه اقلام موردنیاز تحصیل هستند.

وی با تأکید بر اینکه تمام اقلام به‌اندازه لازم وجود دارد عنوان کرد: اقلامی از قبیل دفتر و مداد که جزو اقلام اساسی تحصیل است نسبت به سال گذشته افزایش قیمت نداشته است.

این مسئول با اشاره به اینکه برخی برندهای ایرانی لوازم‌التحریر که کیفیت قابل قبول و خوبی دارد نسبت به سال گذشته ۵ الی ۱۰ درصد افزایش قیمت داشته است بیان کرد: برخی از اقلام تحصیل که عمدتاً خارجی و بی‌کیفیت بوده و تناسبی با فرهنگ ایرانی ندارند در بازار وجود دارد که برخی اوقات با هزینه‌های بالاتری در اختیار مردم قرار می‌گیرد که اگر بخواهیم این محصولات را با کالاهای ایرانی قیاس کنیم کالاهای داخلی در صدر این قیاس قرار می‌گیرند.

وی ادامه دارد: مردم به‌ویژه والدین در خصوص کیفیت اقلام معمولاً به نظر و پیشنهاد فروشنده اهمیت می‌دهند که خب این رسالت فروشندگان است که در این حوزه اجناس خوب ایرانی و یا اجناسی را که در حال توسعه کیفیت خود هستند به مردم معرفی کند.

سیاهپوش مطرح کرد: برگزاری نمایشگاه پاییزه که مرتبط با اقلام لوازم‌التحریر است آن‌هم درست زمانی که فروشندگان لوازم‌التحریر درست یک سال از زمان خود را منتظر بازگشایی مدارس بودند دقیقاً علتی بر فروش کم محصولات است.

هزینه اجاره غرفه به نسبت وضعیت فروش به‌صرفه نیست

وی ادامه داد: از سوی دیگر نیز هزینه اجاره غرفه به نسبت وضعیت فروش به‌صرفه نیست که در برای این مسئله نمایشگاه برای کاهش هزینه مردم و مساعدت در فعالیت فروشندگان این عرصه می‌توانست با اتحادیه‌ها مشورت کنند و غرفه‌ها را با هزینه کمتری در اختیار آنان قرار دهند.

این مسئول تأکید کرد: مسئله دیگر آن است که اجاره مغازه‌ها بسیار بالاست و این در حالی است که نرخ فروش برای فروشندگان ۱۵ درصد است که چند سالی است ثابت مانده و فروشنده اغلب برای تأمین هزینه اجاره مجبور است تا هزینه کالا را حین فروش افزایش دهد تا با این کار مخارج خود را تأمین کند.

وی ابراز کرد: از طرف دیگر هزینه حمل‌ونقل کالاها و جابجایی و چه‌بسا انرژی آب و برق و گاز نیز برای فروشندگان تعریف شده است که آن ۱۵ درصد فروش را خنثی می‌کند.

سیاهپوش در پایان گفت: هزینه اقلام اساسی مهدکودک و پایه معمولاً از ۷۰۰ هزار تومان آغاز و تا دو میلیون تومان به بالا هم صرف می‌شود و به‌طورکلی هر دانش‌آموز با هزینه یک‌میلیون ۲۰۰ هزار تومان می‌تواند اقلام حداقلی را برای ۹ ماه تحصیل خود فراهم کند.

اگرچه بازار لوازم‌التحریر و قیمت‌های نجومی بسیار بالا و قابل‌توجه است اما با توجه به اهمیت این کالا و لزوم استفاده نمی‌توان از عدم تهیه آن اجتناب کرد و شاهد آن هستیم که برخی فروشگاه‌ها امکان خرید لوازم‌التحریر را به‌صورت اقساط برای متقاضیان ایجاد کرده‌اند.

از سوی دیگر وضعیت بازار و تناقض آن با گفته‌ها و وعده مدیران نشان از ناکارآمدی نظارت‌ها و عدم بازدارندگی مجازات‌ها برای متخلفین و گرانفروش ها دارد.

به نظر می‌رسد روش‌های سنتی برای نظارت و کنترل بر بازار ناکارآمد بوده و نتیجه و محصول این ناکارآمدی نیز متوجه خانواده‌هایی است که باید به اجبار با همین هزینه‌ها فرزندان خود را برای یک سال تحصیلی آماده کنند.