به‌رغم ارزان بودن بنزین در کشور اما ایرانیان نسبت‌به بسیاری از مردم جهان هزینه جابه‌جایی بیشتری می‌پردازند.

اینکه گفته می‌شود بنزین از آب ارزان‌تر است، به‌تنهایی گزاره‌ای درست است اما سیاستگزاران را به نتیجه نادرست می‌رساند یعنی اینکه ارزان بودن علت مصرف بالای بنزین بوده و راه‌حل کاهش مصرف و جلوگیری از قاچاق افزایش قیمت آن است.

مطابق علم اقتصاد، گران کردن هرچیزی در کوتاه‌مدت حتما به کاهش مصرف آن می‌انجامد اما در بلندمدت اگر مصرف‌کنندگان نتوانند کالای جایگزین را بیابند میزان مصرف دوباره افزایش می‌یابد. این موضوع چرخه پرتکرار ماجرای بنزین در ایران است. در این چرخه دولت‌ها به‌طور مقطعی مُسکنی برای مصرف پیدا می‌کنند ولی این مُسکن موجب افزایش نارضایتی مردم در میان‌مدت و بلندمدت می‌شود و دوباره مصرف اوج می‌گیرد.

وظیفه اقتصاددانان در این بخش نگاه دقیق‌تر به موضوع است درغیر این صورت مقایسه قیمت در کشورها را هر کسی می‌تواند انجام دهد.

از سوی‌دیگر بنزین یک کالای واسطه به‌شمار می‌رود اما محصول نهایی جابه‌جایی است. باید ببینیم جابه‌جایی شخصی در ایران ارزان‌تر از الگوی بین‌المللی است یا خیر. در این صورت می‌توان مقایسه درست و درنتیجه سیاستگزاری دقیق‌تری ارائه کرد. زیرا بنزین مانند آب نیست چون آب کالایی است که مستقیما موردنیاز انسان بوده اما بنزین کالای مکمل خودروهاست که در خدمتی به نام جابه‌جایی (حمل‌ونقل) خود را نشان می‌دهد. مقایسه درست‌تر این است که نرخ جابه‌جایی داخل ایران و خارج را مقایسه کنیم.

اگر متوسط قیمت خودروهای شخصی در ایران را ۸۰۰میلیون تومان در نظر بگیرید، هزینه هر کیلومتر جابه‌جایی شخصی در ایران معادل ۴۲۲۵۰تومان خواهد بود که با فرض دلار ۵۰ هزار تومانی معادل ۸۵سنت در هر کیلومتر است.

ازسوی‌دیگر اگر متوسط قیمت بنزین در منطقه ۴۵سنت و میانگین مصرف سوخت خودروهای خارجی را ۶ لیتر و بر اساس پیمایش ۲۰ هزار کیلومتر در سال درنظر بگیرید بنابراین میزان مصرف بنزین یک خودرو در سال ۱۲۰۰ لیتر و جمع کل هزینه‌های آن ۵۴۰ دلار خواهد شد. هزینه بنزین در جابه‌جایی شخصی در خارج ایران معادل ۲.۷سنت در هر کیلومتر است. در حالی که ما هزینه بیشتری بابت جابه‌جایی شخصی می‌پردازیم بنابراین افزایش قیمت بنزین فشاری مضاعف بر مردم خواهد بود.