عصر ایران: طی چند سال اخیر، تحقیقات نشان داده اند که قرار گیری در معرض نور شدید در ساعات شب می‌ تواند بر سلامت افراد تاثیر منفی بگذارد.

برای مثال، مطالعات متعددی ارتباط بالقوه  قرار گرفتن در معرض نور شبانه و خطر ابتلا به دیابت را بررسی کرده ‌اند. مطالعه ای که در نوامبر ۲۰۲۲ منتشر شد نشان داد که قرار گیری در معرض نور مصنوعی در فضای باز در شب ممکن است خطر ابتلا به دیابت را در افراد افزایش دهد. در همین حال، تحقیقات منتشر شده در مارس ۲۰۲۳ نشان داده اند که قرار گیری در معرض هر نوع نور هنگام خواب می تواند خطر ابتلا به دیابت، چاقی و فشار خون بالا را در افراد مسن افزایش دهد.

محققان دانشگاه فلیندرز استرالیا نیز ارتباط احتمالی میان قرار گرفتن در معرض نور شدید در شب و خطر بالاتر ابتلا به دیابت نوع ۲ را تایید می‌ کنند.

در مطالعه‌ ای که اخیرا توسط مجله The Lancet Regional Health – Europe در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است، دانشمندان گزارش داده اند که اجتناب از مواجهه با هر نوع نور در ساعات شب ممکن است راهی ارزان و آسان برای به تاخیر انداختن یا جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع ۲ باشد.

نور شبانه چگونه بر ریتم شبانه روزی تاثیر می گذارد؟

برای این مطالعه، محققان داده های پزشکی بیوبانک تقریبا 85000 نفر از سراسر بریتانیا که پیش از این تشخیص دیابت نوع 2 نداشتند را تجزیه و تحلیل کردند. هر یک از شرکت‌ کنندگان مطالعه از یک حسگر نوری روی مچ دست غالب خود به مدت یک هفته استفاده کردند که میزان قرار گیری در معرض نور چه در ساعات روز و چه در ساعات شب را ثبت می‌ کرد.

دکتر اندرو فیلیپس، دانشیار کالج پزشکی و بهداشت عمومی در دانشگاه فلیندرز استرالیا و نویسنده ارشد این مطالعه توضیح می دهد: «نور یک عامل محیطی و قابل تغییر است که تاثیرات مهم آن بر سلامت انسان همواره دست کم گرفته شده اند».

وی‌ ادامه می دهد: افرادی که سال‌ ها در مشاغل شیفتی فعالیت می‌ کنند، در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند. یکی از دلایل احتمالی این امر، اختلال در ریتم شبانه روزی بدن توسط سیگنال های محیطی با زمان بندی اشتباه است. ریتم های شبانه روزی تمام جنبه های فیزیولوژی ما از جمله متابولیسم را تنظیم می کنند. در این‌ میان نور مهم ترین نشانه زمانی برای ساعت شبانه روزی مرکزی بدن است که ریتم های مختلف را در تمام بافت های بدن هماهنگ می کند. ما همچنین از مطالعات آزمایشگاهی می دانیم که برهم زدن ریتم شبانه روزی با قرار گیری در معرض نور در شب می تواند باعث اختلال در عملکرد متابولیک شود. بنابراین می توان این انتظار را داشت که قرار گیری در معرض نور شب با افزایش خطر دیابت نوع 2 مرتبط باشد.

جلوگیری از قرار گیری در معرض نور طی شب ممکن است راهی ساده برای کاهش خطر ابتلا به دیابت باشد!

نور بیشتر در شب با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است

شرکت کنندگان این مطالعه حدود 9 سال تحت نظر قرار گرفتند تا مشخص شود که آیا به دیابت نوع 2 مبتلا شده اند یا خیر.

در نتیجه این پژوهش، فیلیپس و تیم وی دریافتند: شرکت‌ کنندگانی که در شب در معرض نور بیشتری قرار گرفته بودند؛ یعنی بین ساعات 12:30 صبح تا 6:00 صبح، صرف نظر از میزان نور دریافتی طی روز، تحت خطر بالاتری در راستای ابتلا به دیابت نوع 2 قرار داشتند.

دکتر فیلیپس اضافه می‌کند: ما از مشاهده پیوندی که نور شب با دیابت دارد، به هیچ عنوان تعجب نکردیم. گفتنی است که قدرت این رابطه طی تحقیقات صورت گرفته کاملا “قابل ملاحظه” بوده است. در واقع ما توانستیم بسیاری از عوامل مخدوش کننده احتمالی را هم که می توانند این رابطه را توضیح دهند، در نظر بگیریم. اما حتی پس از انجام این کار نیز رابطه قرار گیری در معرض نور شبانه با دیابت نوع 2 به قوت خود باقی ماند.

خواب با کیفیت تنها یکی از عوامل پیشگیری کننده از دیابت نوع ۲ است

این مطالعه جالب در واقع نشان می دهد که افراد می توانند اقدامات پیشگیرانه ارزشمندی را برای جلوگیری یا به تاخیر انداختن ریسک ابتلا به دیابت نوع 2 انجام دهند. به بیان دیگر پژوهش مورد نظر بر اهمیت داشتن خواب شبانه مطلوب و تاثیر آن روی بهبود کنترل قند خون تاکید می‌ کند.

خاموش کردن وسایل الکترونیکی در شب یکی از گام‌ های مقرون‌ به‌ صرفه و ساده ای است که افراد می‌ توانند به منظور کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 بر‌دارند.

البته باید به خاطر داشته باشیم که به تعویق انداختن و یا جلوگیری از پیشرفت دیابت نوع 2 هنوز هم مسئله ای چند عاملی است و شامل پیروی از یک رژیم غذایی خوب، ورزش و تغییرات سبک زندگی می شود.

دکتر David I. Geffen چشم پزشک در خصوص این مطالعه می گوید: این مطالعه به ما نشان می دهد که باید با بیماران خود در مورد قرار گرفتن در معرض نور در ساعات عصر، به خصوص قبل از خواب بیشتر صحبت کنیم. ما می دانیم که دیابت نوع 2 در این کشور در حال انفجار است و هر راهی که از طریق آن بتوانیم این پیشرفت را کاهش دهیم، به نفع فرد و جامعه خواهد بود. ما با عوارض جانبی مخرب روی چشم در مبتلایان به دیابت آشنا هستیم و سخت تلاش می کنیم تا به بیمارانمان کمک کنیم بینایی خود را حفظ کنند.

وی شرح می دهد: می دانیم که الگوهای خواب ما می توانند تحت تاثیر قرار گیری در معرض نور تغییر کنند. هنگامی که ریتم شبانه روزی خود را از دست می دهیم، بدن ما ممکن است به روش های مختلفی از جمله خستگی، سردرد، و مشکلات گوارشی نسبت به آن پاسخ دهد. در حال حاضر به نظر می رسد بیمارانی که مستعد ابتلا به دیابت هستند، با تغییر در ریتم شبانه روزی بدن، حتی بیش از پیش در معرض ابتلا قرار خواهند گرفت. نشان داده شده است که قرار گرفتن در معرض نور قبل از خواب اثرات نامطلوب زیادی بر سلامت افراد دارد. در نتیجه کاهش مواجهه با نور در ساعات شب برای رفاه و سلامتی همه ما ضروری است. البته همچنان به تحقیقات بیشتری برای تایید یافته ها و کشف مکانیسم نهفته در پس این پیوند نیاز است.