هنوز کسی نمی‌داند که آلودگی پلاستیک، دقیقاً چه تهدیداتی را برای سلامتی انسان به همراه دارد، اما اکتشافات اخیر دانشمندان نشان می‌دهد که ما همراه با آب، ذرات نامرئی پلاستیک را نیز می‌نوشیم. آلودگی آب به پلاستیک، افراد بسیاری را نگران کرده و نگرانی درمورد آلودگی آب به آلاینده‌ها، توجیه‌پذیر است.

به تازگی، گروهی از محققان دانشگاه میزوری در ایالت میزوری آمریکا، برای جلوگیری از نفوذ میکروپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها به اعماق بدن و مغز، روشی بالقوه، پایدار و ایمن را برای پاک‌سازی آب از این قبیل آلاینده‌های میکروسکوپی، ارائه کرده‌اند.

گروه محققان با استفاده از ترکیبات مایع طبیعی که سمیّت اندکی دارند، نشان داده‌اند که می‌توان حدود ۹۸ درصد از ذرات نانوسکوپی پلی‌استایرن را از آب شیرین و آب شور، حذف کرد.

محققان استدلال می‌کنند که «اثبات چنین مفهومی، نمایانگر راه‌حلی اقتصادی و به طور بالقوه، پایدار برای مشکل آلودگی آب به نانوپلاستیک‌ها است». این تکنیک پس از تحقیقات بیشتر، می‌تواند حتی برای پاک‌سازی آب از سایر آلاینده‌ها، مانند مواد شیمیایی مقاوم به تجزیه نیز مفید واقع شود.

بر اساس مطالعات قبلی، آب لوله‌کشی و آب بطری حاوی ذرات میکروسکوپی پلاستیک و به‌ ویژه، حاوی نانوپلاستیک‌های کوچک‌تر از یک میکرومتر هستند. در واقع، برخی تخمین‌ها می‌گویند به طور متوسط حدود ۲۴۰هزار ذره نانوپلاستیک در هر لیتر آب بطری‌شده وجود دارد. این ذرات تجزیه‌ناپذیر گاهی عمداً تولید می‌شوند و گاهی نیز از تجزیه‌ی میکروپلاستیک‌ها به‌وجود می‌آیند.

نانوپلاستیک‌‌ها به راحتی می‌توانند از طریق رودخانه‌ها، شبکه‌های زهکشی، یا از طریق سایش لاستیک‌ها، روان‌آب‌های کشاورزی و یا حتی طرح‌های تصفیه فاضلاب، به زیست‌بوم‌های طبیعی نفوذ کنند. امروزه، نانوپلاستیک‌ها در منابع آبی سراسر جهان، از جمله در مکان‌های دورافتاده‌ای مانند اعماق دریاها، شمالگان و دریاچه‌های کوهستانی نیز یافت می‌شوند.

پیونی اشتاویرا، شیمی‌دان از دانشگاه میزوری و یکی از محققان مطالعه، می‌گوید: «نانوپلاستیک‌ها می‌توانند زیست‌بوم‌های آبی را مختل کنند و وارد زنجیره‌ی غذایی شوند و حیات وحش و انسان‌ها را در معرض خطر قرار دهند.»

علاوه بر این، مواد شیمیایی مضری مانند فلزات سنگین یا مواد بازدارنده‌ی آتش نیز ممکن است به سطح نانوپلاستیک‌ها بچسبند و احتمالاً، با غشاهای زیستی تعامل ایجاد کنند. حذف چنین ریزآلاینده‌هایی از محیط، کار آسانی نیست.

گروهی از محققان در چین چندی پیش دریافتند که جوشاندن آب لوله‌کشی می‌تواند تا ۹۰ درصد از نانوپلاستیک‌ها و میکروپلاستیک‌ها را از آب آشامیدنی حذف کند. این راهبرد می‌تواند به عنوان راه‌حلی ساده برای حذف آلاینده‌ها از آب آشامیدنی به کار رود، اما برای حجم‌های بالایی از آب آلوده، کارآمد نیست.

تکنیک جدید محققان دانشگاه میزوری، می‌تواند به روشی بسیار مقیاس‌پذیرتر، با آلودگی آب به نانوپلاستیک‌ها مقابله کند.

گری بیکر، شیمی‌دان از دانشگاه میزوری و یکی از محققان مطالعه، توضیح می‌دهد: «در استراتژی ما، مقدار اندکی از ماده‌ی حلال برای جذب ذرات پلاستیک از حجم بسیار زیادی از آب، به کار می‌رود.»

بیکر می‌افزاید: «در حال حاضر، توانایی این حلال‌ها به‌خوبی درک نشده است. ما قصد داریم که در تحقیقات آینده، بالاترین ظرفیت این حلال را تعیین کنیم. علاوه بر این، روش‌های بازیافت این حلال‌ها را نیز بررسی خواهیم کرد تا در صورت لزوم، بتوان چندین بار از آن‌ها استفاده کرد.»

مطالعه در مجله ACS Applied Engineering Materials منتشر شده است.