پدال: در بازارهای جهانی، طی یکی دو دهه اخیر، شاهد افزایش چشمگیر قدرت خودروها بوده‌ایم تا جایی که قدرت‌هایی که تا همین بیست سال پیش مختص سوپراسپرت‌ها بود را امروز در هاچ‌بک‌ها و شاسی‌بلندها می‌بینیم. در کشورمان اما جریان متفاوت است و اکثر خودروهای ایرانی هنوز بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ اسب بخار قدرت دارند.

البته با وجود قدرت‌های عجیب‌وغریبی که این روزها در اخبار خودرویی جهان می‌بینیم، میانگین قدرت خودروها در بازارهای پیشرفته غربی هم چندان بالا نیست. به‌عنوان‌مثال، میانگین قدرت خودروها در آمریکا در سال ۲۰۲۴ بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ اسب بخار و در اروپا تنها ۱۲۰ اسب بخار است. با این توضیح، قصد داریم در ادامه با قوی‌ترین خودروهای ایرانی در حال تولید آشنا شویم.

۹-شاهین

قدرت: ۱۱۰ اسب بخار

فراگیری توربوشارژر در صنعت خودروی جهان باعث افزایش چشمگیر قدرت خودروها شد زیرا خودروسازان از این طریق توانستند از پیشرانه‌های کوچک و کم‌حجم قدرت‌های بالایی بیرون بکشند ولی استفاده از توربوشارژ هم در ایران با دیگر نقاط جهان متفاوت است زیرا سایپا تلاش کرده با استفاده از این سیستم القای اجباری، قدرت پیشرانهٔ ۱.۵ لیتری قدیمی خود را به سطح نمونه‌های مدرن تنفس طبیعی جهانی برساند! پیشرانهٔ توربوشارژ شاهین تنها ۱۱۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کند که این بازدهی پایین به دلیل تکنولوژی بسیار قدیمی و هشت سوپاپ بودن موتور M15 TC سایپا است. البته این موتور گشتاور ۱۷۸ نیوتن متری تولید می‌کند که از تمام پیشرانه‌های تنفس طبیعی ایرانی بیشتر است.

۸-شاهین پلاس

قدرت: ۱۱۱ اسب بخار

همین پیشرانهٔ توربوشارژ کم‌بازده و پرسروصدای M15 TC سایپا به پاشنهٔ آشیل شاهین تبدیل و باعث شد این خودرو در بازار کشورمان با وجود نقاط قوتی که داشت، هیچ‌گاه آن‌طور که باید موردتوجه قرار نگیرد. به همین دلیل، سایپا به دنبال پیشرانهٔ مناسب‌تری برای شاهین بود و نهایتاً موفق شد در فروردین ۱۴۰۲، خط تولید پیشرانهٔ ME16 را در مگا موتور افتتاح کند. این پیشرانه درواقع نسخهٔ سایپا از موتور آشنای TU5 محسوب می‌شود که از طریق قراردادهای دورهٔ برجام و توسط سیتروئن به سایپا رسید. موتور ME16 قرار است به‌زودی با شاهین پلاس به بازار عرضه شود. خروجی این موتور با TU5 پلاس ایران‌خودرو کمی تفاوت دارد و درحالی‌که ۲ اسب بخار قدرت کمتری تولید می‌کند، ۱۵۰ نیوتن متر گشتاور دارد که ۶ نیوتن متر بیشتر است.

۷-رانا پلاس

قدرت: ۱۱۳ اسب بخار

رانا که بر اساس پژو ۲۰۶ صندوقدار شکل گرفت، برخلاف همتای شیرنشان خود، فقط با پیشرانهٔ ۱.۶ لیتری TU5 عرضه شد که ۱۰۵ اسب بخار قدرت داشت. نسخهٔ ارتقاءیافتهٔ این خودرو که با نام رانا پلاس به بازار آمد هم با همین پیشرانه ارائه شد اما ایران‌خودرو در سال ۱۴۰۰، نسخهٔ پانورامای رانا پلاس را با پیشرانهٔ TU5 پلاس معرفی کرد که نسخهٔ ارتقاءیافتهٔ موتور TU5 محسوب می‌شود. این پیشرانه با ویژگی‌هایی مثل بهبود سیستم جرقه‌زنی و پاشش سوخت و همین‌طور تجهیز به سیستم زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها، خروجی کمی بیشتری دارد و ۱۱۳ اسب بخار قدرت و ۱۴۴ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کند. رانا پلاس علاوه بر پیشرانهٔ TU5P، به گیربکس شش سرعتهٔ دستی هم مجهز است درحالی‌که نسخهٔ معمولی با گیربکس پنج سرعته ارائه می‌شود.

۶-پژو ۲۰۷

قدرت: ۱۱۳ اسب بخار

پژو ۲۰۷ که اولین بار در سال ۱۳۸۹ راهی بازار شد، مثل رانا فقط با موتور TU5 تولید می‌شد اما ایران‌خودرو از بهار سال ۱۴۰۱، این خودرو را به پیشرانهٔ TU5P مجهز کرد. این موتور اولین بار در نسخهٔ MC یا دورنگ ۲۰۷ ارائه شد و در کنار گیربکس جدید شش سرعتهٔ اتوماتیک قرار گرفت. به دلیل استقبال نه‌چندان مناسب از ۲۰۷ دورنگ، ایران‌خودرو بعداً این پیشرانه را در نسخه‌های اتوماتیک و دستی تک‌رنگ ۲۰۷ هم ارائه کرد؛ بنابراین، در حال حاضر سه نسخهٔ اتوماتیک، دستی ۶ سرعته و MC یا دورنگ از ۲۰۷ با پیشرانهٔ TU5P تولید می‌شوند. این خودرو همچنین با پیشرانه‌های TU3 و TU5 معمولی هم به بازار عرضه می‌شود.

۵-تارا

قدرت: ۱۱۳ اسب بخار

اولین محصول ایران‌خودرو که به پیشرانهٔ TU5P مجهز شد، تارا بود. این خودرو که بر اساس پژو ۳۰۱ شکل گرفت، در اواخر سال ۱۳۹۹ روی خط تولید رفت و سال بعد به خریداران تحویل داده شد. تارا ابتدا با گیربکس پنج سرعته دستی و نام V1 به بازار آمد و در زمستان سال ۱۴۰۰، نسخهٔ اتوماتیک آن با گیربکس شش سرعته و نام V2 راهی بازار شد. پس از دو سال یعنی در پاییز ۱۴۰۲ نیز ایران‌خودرو نسخهٔ دستی تارا را به گیربکس جدید شش سرعته مجهز کرد و نام V1P را روی آن گذاشت. این نسخه‌ها اما همگی از همان پیشرانهٔ TU5P استفاده می‌کنند که ۱۱۳ اسب بخار قدرت و ۱۴۴ نیوتن متر گشتاور دارد.

۴-سورن پلاس

قدرت: ۱۱۳ اسب بخار

پیشرانهٔ ۱.۷ لیتری EF7 که عنوان موتور ملی ایران‌خودرو را یدک می‌کشد، در سال ۱۳۸۴ رونمایی و از اواخر دههٔ ۸۰ روی سمند و سورن نصب شد. این پیشرانه که با همکاری شرکت آلمانی FEV توسعه پیدا کرد، در زمان معرفی قوی‌ترین و پیشرفته‌ترین موتور ایرانی محسوب می‌شد. این موتور هرچند مثل TU5 پلاس ۱۱۳ اسب بخار قدرت تولید می‌کند اما گشتاور بیشتری برابر با ۱۵۳ نیوتن متر گشتاور دارد که برای خودروهای سنگین‌تری مثل سورن کشش بهتری را فراهم می‌کند. در حال حاضر، پیشرانهٔ EF7 روی سورن پلاس و دنا پلاس ارائه می‌شود و در کنار گیربکس‌های پنج سرعته دستی و شش سرعته دستی قرار می‌گیرد.

۳-دنا پلاس توربو

قدرت: ۱۵۰ اسب بخار

پیشرانهٔ EF7 از همان ابتدا برای تولید در نسخه‌های تنفس طبیعی و توربوشارژ طراحی شده بود و حدود یک دهه پس از عرضهٔ EF7 تنفس طبیعی، ایران‌خودرو در سال ۱۳۹۴ برای اولین بار نسخهٔ توربوشارژ این موتور را در سورن ارائه کرد. این پیشرانه، ۱۵۰ اسب بخار قدرت و ۲۱۵ نیوتن متر گشتاور داشت که افزایش قابل‌توجهی را نسبت به تمام پیشرانه‌های قبلی تولید داخل نشان می‌داد. موتور EF7 توربو با همهٔ مشکلاتی که داشت، توانست قدرت خودروهای ایرانی را به نمونه‌های جهانی نزدیک کند. هرچند تولید سورن توربو در سال ۱۳۹۹ خاتمه یافت اما سه سال قبل از آن، ایران‌خودرو موتور EF7 توربو را در دنا پلاس هم ارائه کرده بود. بعداً نیز دنا پلاس توربو با گیربکس اتوماتیک راهی بازار شد.

۲-دنا جوانان

قدرت: ۱۶۰ اسب بخار

ایران‌خودرو در دی‌ماه ۱۴۰۱، نسخهٔ ارتقاءیافتهٔ موتور EF7 توربو را در دنا پلاس اتوماتیک معرفی کرد و بعداً مشخص شد برای این نسخه نام دنا جوانان انتخاب شده است. این نسخهٔ جدید از موتور ملی ایران‌خودرو، در قسمت‌های میل‌لنگ، یاتاقان‌ها، شاتون‌ها، پیستون، میل بادامک، سر سیلندر، منیفولدهای هوا و دود، توربوشارژر، سیستم خنک‌کننده و… تغییراتی را تجربه کرده و به سیستم دوگانهٔ زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها هم مجهز شده است. به لطف این تغییرات، موتور ۱.۷ لیتری EF7P TC حالا ۱۶۰ اسب بخار قدرت و ۲۴۰ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کند تا قوی‌ترین پیشرانهٔ داخلی لقب گیرد. به گفتهٔ ایران‌خودرو، دنا جوانان با این موتور و گیربکس شش سرعته اتوماتیک، ظرف ۹.۸ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسد.

۱-ری‌را

قدرت: ۱۶۰ اسب بخار

ری‌را که عنوان اولین کراس‌اوور ملی ایران را یدک می‌کشد، بر اساس پلت‌فرم نسل اول پژو ۲۰۰۸ ساخته شده است. این خودرو اولین بار حدود دو سال پیش رونمایی شد و حالا سرانجام اولین فروش آن آغاز شده است. ری‌را از همان قوای محرکهٔ دنا جوانان استفاده می‌کند که یعنی در اینجا هم شاهد موتور EF7P TC با ۱۶۰ اسب بخار قدرت هستیم که به گیربکس شش سرعتهٔ اتوماتیک متصل می‌شود. البته گفته شده ری‌را بعداً با موتور TU5P و گیربکس دستی هم تولید خواهد شد ولی فعلاً همراه با دنا جوانان، قوی‌ترین خودروی ایرانی محسوب می‌شود.