سازمان تأمین اجتماعی امروز، ۳۰ مرداد، پیامک جدیدی برای آزمایشگاه‌ها ارسال و در اقدامی فراقانونی اعلام کرده است که از این به‌بعد نسخ الکترونیک پلتفرم‌های سلامت دیجیتال شامل ویزیت، پاراکلینیک، داروخانه و... در تعهد سازمان تأمین اجتماعی نیست و هزینه‌های مربوط به این امور را پرداخت نخواهد کرد.

در متن این پیامک نوشته شده است: «به‌ اطلاع می‌رساند ارائه‌ی خدمت بابت نسخ الکترونیک عرضه‌شده توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تشخیصی درمانی از طریق فضای مجازی شامل ویزیت، پاراکلینیک، داروخانه و...) در تعهد سازمان تامین اجتماعی نبوده و قابل پرداخت نمی‌باشد.»

دو روز قبل نیز سازمان تأمین اجتماعی به آزمایشگاه‌ها دستور داده بود که با پلتفرم‌های سلامت الکترونیک قطع همکاری کنند؛ در‌غیر‌این‌صورت جریمه خواهند شد. حالا به‌نظر می‌رسد این موضع‌گیری دربرابر پلتفرم‌های سلامت دیجیتال شدیدتر شده و دیگر هیچ‌‌یک از خدمات آن‌ها مورد تعهد تأمین اجتماعی نخواهد بود.

همان‌طور‌که اقدام پیشین تأمین اجتماعی در‌خصوص همکاری آزمایشگاه‌ها با پلتفرم‌های سلامت الکترونیک با اعتراض فعالان این حوزه، مرکز توسعه‌ی تجارت الکترونیکی، سازمان نصر تهران و انجمن تجارت الکترونیکی تهران مواجه گرفته بود و آن‌ها در نامه‌هایی به مراجع ذی‌ربط خواستار رفع این مشکل بودند، از این تصمیم جدید سازمان تأمین اجتماعی هم انتقاد می‌کنند و آن را اقدامی غیرقانونی می‌دانند.

ژوبین علاقبند، عضو انجمن تجارت الکترونیک تهران، در گفت‌وگو با زومیت از این رویه انتقاد می‌کند و می‌گوید:

در شرایطی که همه در مملکت به‌دنبال افزایش سهم اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد و GDP کشور هستند و پلتفرم‌های آنلاین حوزه‌ی سلامت با ویزیت و مشاوره و آزمایش‌های آنلاین دارند زندگی مردم را آسان می‌کنند، این کار سازمان تأمین اجتماعی کاملاً غیرقانونی و خلاف جهت کلی کشور است. این اقدامات هم به اکوسیستم استارتاپی و نوآوری کشور ضربه می‌زند و هم آسایش را از مردم سلب می‌کند.

مهدی خدادادی، عضو هیئت‌مدیره و رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، هم این اقدام را «کاملاً فراقانونی» می‌خواند و این‌طور توضیح می‌دهد:

این اقدام کاملاً فراقانونی است. تأمین اجتماعی نه جایگاه قانونی برای انجام این کار را دارد، نه وظیفه‌اش این است که قانون‌گذاری کند. امیدوارم چند حقوقدان در سازمان تأمین اجتماعی باشند که بدانند این سازمان اصلاً اجازه‌ی قانون‌گذاری و رگولیشن ندارد. در برنامه‌ی ششم توسعه‌ی مصوبه‌ی هیئت‌وزیران، دستور داده شده که خدمات مربوط به نسخه‌ی الکترونیک باید راه بیفتد. این اتفاق رخ داده و حوزه‌ی سلامت دیجیتال خدمات مختلفی به مردم ارائه داده است، دوستان بیمه‌ای صرفاً با استدلال‌های عجیب‌وغریب مانع این روند می‌شوند.

به‌گفته‌ی او، استدلال سازمان این است مردم قبلاً که این پلتفرم‌ها نبودند، مراجعه به دکتر و خرید دارو و طی‌کردن فرایند درمان برایشان سخت‌تر بود؛ به‌همین‌دلیل، کمتر به‌دنبال دارو و درمان بودند؛ اما الان با آسان‌شدن این فرایندها ازطریق پلتفرم‌های آنلاین میزان مراجعه‌شان بیشتر و این مسئله برای سازمان تأمین اجتماعی هزینه‌ساز شده است.

خدادادی درباره‌ی این استدلال می‌گوید: «سؤال این است که آیا تأمین اجتماعی حاضر است سلامت مردم به‌خطر بیفتد؛ اما کمتر هزینه کند؟ هرچقدر مردم پیش‌دستانه‌تر به حوزه‌ی سلامت بیایند، غربال‌گری شوند،‌ آزمایش دهند، ویزیت شوند و... هزینه‌ی درمانشان کمتر می‌شود. به‌همین‌دلیل، است که می‌گوییم پیشگیری بهتر از درمان است.»

علاقبند نیز به همین موضوع اشاره می‌کند و می‌گوید ظاهراً سازمان تأمین اجتماعی از این دسترسی آسان مردم به خدمات درمانی چندان راضی نیست. به‌گفته‌ی او، این سازمان نگران است که با دسترسی بیشتر و آسان‌تر مردم به خدمات هزینه‌هایش افزایش یابد.

این عضو انجمن تجارت الکترونیک تهران اضافه می‌کند که سازمان مذکور درباره‌ی این موضوع بهانه‌هایی هم مطرح کرده است: «می‌گویند در این پلتفرم‌ها احراز هویت به‌درستی انجام نمی‌شود که به‌نظرم کاملاً اشتباه است؛ چون همه‌ی این پلتفرم‌ها احراز هویت انجام می‌دهند.» علاقبند می‌افزاید:

اعلام کرده‌اند که ویزیت آنلاین را به‌رسمیت نمی‌شناسند که این نکته هم به‌نظر من کاملاً غیرقانونی است؛ چون ویزیت آنلاین در کشور کاملاً به‌رسمیت شناخته و قوانین آن طبق دستور هیئت‌وزیران در کارگروه اقتصاد دیجیتال تدوین شده است. خود تأمین اجتماعی هم نسخه‌‌ی الکترونیک ارائه می‌دهد؛ اما می‌گوید نسخه‌ی الکترونیک سایر پلتفرم‌ها را پوشش نمی‌دهد.

خدادادی نیز معتقد است در شرایطی که حاکمیت سلامت در کشور دارد به‌سمت مشخصی می‌رود، پلتفرم‌ها هم در همان مسیر در حرکت هستند. تأمین اجتماعی به‌عنوان نهاد بیمه‌ای فقط باید تأمین مالی کند و نسخه‌ها را بپردازد.

او در‌ادامه توضیح می‌دهد که یکی از دفاتر رسیدگی به‌ صورت‌حساب‌های مالی استان تهران این تصمیم‌ را اتخاذ کرده است. وی اظهار امیدواری می‌کند که این موضوع تصمیم و رویه‌ی تأمین اجتماعی نباشد و صرفاً مداخله و اشتباه خودسرانه یک فرد باشد. بااین‌حال، اگر رویکرد کلی سازمان چنین باشد، تنها احتمال موجود این است که مدیران سازمان می‌خواهند نارضایتی ایجاد کنند تا دولت جدید دچار مشکل شود. خدادادی نیز معتقد است که اگر تصمیم اعلام‌شده رویکرد کلی سازمان نیست، انتظار می‌رود تأمین اجتماعی با فرد خاطی برخورد بسیار قاطعی کند.

ژوبین علاقبند نیز به‌عنوان عضو انجمن تجارت الکترونیک تهران اعتقاد دارد که باید با این خودسری سازمان تأمین اجتماعی برخورد شود.