روزنامه همشهری: هرچه مسیر دریافت وام سخت‌تر می‌شود، کاسبی افرادی که وام‌فروشی می‌کنند هم پررونق‌تر می‌شود. اگر در خیابان‌های پررفت‌وآمد سطح شهر قدم بزنید، حتما چشم‌تان به تبلیغاتی خورده که روی زمین چسبیده و وعده وام فوری و بدون ضامن می‌دهند. اگر هم دنبال راه راحت‌تر هستید، کانال‌های تلگرامی برایتان فرش قرمز پهن کرده‌اند تا کلاه‌تان را بردارند.  در شرایطی که اکثر بانک‌ها پرداخت وام را متوقف کرده‌اند و تنها به عروس و دامادها وام ازدواج یا به پدر و مادر تازه‌متولد‌شده‌ها وام فرزندآوری می‌دهند، مشخص است که شاید افراد گرفتار و نیازمند وام به‌دلیل برخورد با بن‌بست بانک‌ها، در مسیری قدم بگذارند که همان اندک‌پس‌اندازشان را هم از دست بدهند. راستی مگر می‌شود در کشوری کسی در فضای مجازی تبلیغ کند «وام فوری بانک مرکزی»؟! مگر بانک مرکزی هم وام می‌دهد؟  این کانال‌ها خود را مورد تأیید پلیس فتا هم معرفی می‌کنند. ادمین‌های این کانال‌های وام‌فروش حتی مثل شعبه بانک، مدیر واریز، حسابداری مالی و خزانه‌دار هم دارند.   نهادهای نظارتی کجا هستند و سؤال مهم این است که چه رخنه‌ای درون سیستم بانکی ایجاد شده که برخی می‌توانند از این راه نفوذ، به گاوصندوق اعتباری بانک‌ها دست یابند.

۴۸ساعته وام بگیر!

یک برآورد اولیه از چند کانال تلگرامی که ادعای وام فوری بدون ضامن را می‌دهند، نشان می‌دهد که بیش از 600هزار نفر در آنها عضویت دارند و جالب‌تر و شاید جذاب‌تر برای به‌تورانداختن وام‌خواهان، اینکه در همه این کانال‌ها ویدئویی از افراد بارگذاری می‌شود که از ادمین‌ها به‌دلیل پرداخت فوری وام تشکر می‌کنند. تامل‌برانگیز‌تر اینکه تصاویری از فیش‌های واریزی هم به‌عنوان سند برای جلب مشتریان جدیدتر به نمایش گذاشته می‌شود.

بعید است هیچ بانکی در ایران قادر به پرداخت وام در کمتر از یک هفته باشد؛ اما در این کانال‌ها گفته شده که 48ساعته وام داده می‌شود؛ حتی گاه دیده شده که عنوان می‌کنند اعتبار ویژه درنظر گرفته شده و حساب‌ وام برای مشتریان جدید شارژ شده‌است.

بازی با پول متقاضیان وام

آیا این ادعا قابل‌قبول است و پشت این وام‌ها بانک‌ها قرار دارند؟ شاید هم نه! بررسی‌های اولیه همشهری نشان می‌دهد که این افراد با تبلیغات اغوا‌کننده از متقاضیان وام مبالغی را دریافت می‌کنند و به تعدادی از افراد وام می‌دهند و این افراد هم به تبلیغ و جذب مشتری جدید می‌پردازند و این شیوه تا جایی ادامه می‌یابد که ورودی پول با میزان تقاضای وام همخوانی نداشته باشد. در این وضعیت افراد فریب‌خورده شاید منصرف شوند یا شکایت کنند که درصورت شکایت، با تأخیر، مبلغ واریزشده به‌حساب متقاضی وام واریز می‌شود. یک مالباخته می‌گوید: «بعد از اینکه منصرف شدم و پولم را به حسابم برنگرداندند، شکایت کردم و به‌رغم طی‌کردن مراحل قضایی هنوز به سرانجامی نرسیده‌ام. البته ادمین کانال بعد از اینکه متوجه شکایتم شد گفت پولم طی 30روز برمی‌گردد.»  البته شکایت‌کردن هم ساده نیست؛ زیرا شماره کارتی که افراد به آن پول واریز می‌کنند، بیشتر شماره کارتی اجاره‌ای است و فقط هنگام طرح شکایت است که متقاضیان متوجه می‌شوند افراد پشت صحنه ردپایی از خود به‌جا نگذاشته‌اند.

پول بده، وام بگیر

یکی از شرایط مشابه در این کانال‌ها برای دریافت وام فوری، پرداخت مبلغی به‌صورت پیش‌پرداخت است که به‌عنوان سرمایه‌گذاری اولیه دریافت می‌شود و از آن به‌عنوان یک «سهم کوچک» از مبلغ وام یاد می‌شود. ادعا این است که پرداخت مبلغ پیش‌پرداخت به معنی تعهد وام‌گیرنده به پرداخت مستمر اقساط وام است. میزان مبلغ وام ادعایی هم از 50میلیون تومان تا 2میلیارد تومان عنوان شده؛ آن هم بدون ضامن، چک و سفته!