روزنامه جام‌جم: سال‌هاست که کشورهای عضو فیفا از تکنولوژی کمک داور ویدئویی یا همان VAR در مسابقات خود استفاده می‌کنند و به تبع آن در سایر لیگ‌های معتبر اروپایی و آسیایی هم مدت زمان زیادی است که چشم‌مان به زیر و بم این تکنولوژی عادت کرده، اما آنچه به عنوان سیستم کمک داور ویدئویی جمعه شب درجریان بازی شمس‌آذر قزوین واستقلال دیدیم، هیچ شباهتی نداشت به همه آن چیزهایی که تا قبل از این از VAR دیده بودیم.

دو گل ازسه گل این بازی با تصمیم کمک داوران ویدئویی به ثبت رسید اما ذهن بیننده تلویزیونی با گذشت دو روز از این بازی پر است از علامت سوال. صحنه‌های آهسته‌ای که از اتفاقات دقایق پایانی این بازی دیده شد نه خطای پنالتی شمس‌آذر را به درستی به تصویر کشید و نه آفساید رامین رضائیان را.درواقع درهمه جای دنیا وقتی کار به کمک داور ویدئویی کشیده می‌شود، بیننده تلویزیونی همان تصویری را می‌بیند که داور مسابقه با تماشای آن مجاب به اعلام رای شده است، چه آن تصویر مربوط به خطای بازیکن باشد یا آفساید بودن و نبودن صحنه. اما اینجا در لیگ برتر ایران، کمک داور ویدئویی روی تصاویری تصمیم‌گیری می‌کند که در جریان بازی امکان پخش ندارد!

جالب آن‌که بااعلام دانیال مرادی، مسئول دپارتمان داوری فدراسیون فوتبال، پیرلوییجی کولینای مشهور که رئیس کمیته داوران فیفاست، روز جمعه بر عملکرد دستگاه VAR و تیم داوری بازی شمس‌آذر و استقلال به صورت آنلاین و زنده نظارت داشت.البته که عمر استفاده از VAR در لیگ برتر ایران فعلا به ۳ بازی هم نرسیده، اما آنچه ما از کمک داور ویدئویی در این دو بازی دیدیم هیچ شباهتی به تکنولوژی مورد تایید فیفا نداشت و نشان داد آموزش‌هایی که داوران ایرانی در این زمینه دیده‌اند، هنوز فاصله زیادی دارد با اجرایی شدن در زمین مسابقه.البته کارشناسان و افراد آگاه می‌گویند تصویری که داوران اتاق VAR می‌دیدند با بعضی تصاویری که در تلویزیون پخش می‌شد فرق داشت. در این مسابقه ابتدا صحنه مشکوک در محوطه جریمه استقلال که پیام حیدری اصلا متوجه آن نشد توسط VAR پنالتی اعلام شد. هیچ‌کس به درستی این صحنه را ندید و دلیل آن را متوجه نشد اما حدس این بود که سیلوا عامل خطا بوده است. در خارج از ایران، وقتی چنین صحنه‌ای پنالتی تشخیص داده می‌شود، بیننده جزئیات را می‌بیند و متوجه می‌شود. صحنه دوم هم گل برتری استقلال بود. کمک‌داور ابتدا تشخیص داد رامین در موقعیت آفساید بوده ولی VAR با نقض تصمیم او، گل آبی‌ها را تایید کرد. باز هم همه این صحنه را با صحنه‌های خارجی مقایسه کردند. معمولا در چنین مواقعی خطی روی تصویر کشیده می‌شود که به درستی موقعیت آفساید را نشان می‌دهد.بعد از مسابقه بعضی کاربران با وام گرفتن از یک جمله معروف این روزها در فضای مجازی با کمک داور ویدئویی بازی استقلال شوخی کردند و نوشتند: « VAR ایران، VAR مناطق محروم است!»

ولی آیا واقعا قضاوت در آن مسابقه روی تصاویر نصفه نیمه صورت گرفته؟ داوود رفعتی، کارشناس داوری که البته مسئول استانداردسازی ورزشگاه‌های ایران است و همواره اطلاعات خوبی درباره کمک داور ویدئویی دارد، تاکید می‌کند سیستم‌هایی که به ایران آمده، هم‌تراز سیستم‌های مورد استفاده در لیگ‌های خارجی است.
به گفته او، از آنجا که بازی مثلا استقلال و شمس‌آذر با هفت دوربین تصویربرداری می‌شد، حداقل چهار دوربین اضافه‌تر نسبت به پخش زنده تلویزیونی در اختیار اتاق VAR بود. بنابراین تصویری که عامل قضاوت درباره پنالتی شمس‌آذر شد، متفاوت‌تر از تصویری بود که در تلویزیون پخش شد. رفعتی می‌گوید: «دقیقا همین‌طور است. آنها تصویری مجزا از تلویزیون داشتند و به دلیل دوربین‌های اضافه بود.

انتقاد دیگر به صحنه گل دوم استقلال بود و عده‌ای می‌گفتند اگر VAR ایران به روز و مدرن است، چطور خط آفساید نکشید تا نشان دهد گل اسلامی درست بوده است؟ به گفته رفعتی اتفاقا سیستم‌ها خط می‌کشند و آفساید را تشخیص می‌دهند ولی سیستمی که در خارج از ایران استفاده می‌شود، فرق دارد و مجزا از VAR است. او می‌گوید: «ما هنوز این تکنولوژی را نداریم ولی بدون شک در آینده آن را هم خواهیم داشت.»  مورد دیگری که مطرح شد، عدم توضیح داور درباره صحنه‌های VAR بود. مثلا در استرالیا داوران به صورت زنده در ورزشگاه در این‌باره توضیح می‌دهند. چون در ایران سیستم به تازگی وارد شده و به‌نوعی در مرحله آزمون و خطاست، فعلا این کار انجام نمی‌شود.

بازی استقلال وشمس‌آذر باهفت دوربین تصویربرداری می‌شد،حداقل چهار دوربین اضافه‌تر نسبت به پخش زنده تلویزیونی دراختیار اتاق VAR بود. بنابراین تصویری که عامل قضاوت درباره پنالتی شمس‌آذر شد، متفاوت‌تر ازتصویری بود که در تلویزیون پخش شد.