سیارک قاتل دایناسورها از محدوده فراتر از مشتری آمده بود

اقتصاد ایران: پژوهشگران زادگاه مشهورترین سنگ فضایی تاریخ یعنی سیارکی را که ۶۶ میلیون سال پیش به زمین برخورد کرد و نابودی دایناسورها را در پی داشت ردیابی کرده‌اند.

به‌نظر می‌رسد چیکشلوب، سیارکی که ۶۶ میلیون سال پیش به زمین برخورد کرد و دایناسورها را از روی سیاره محو کرد، از نوع کندریت‌های کربن‌دار بوده باشد. کندریت‌های کربن‌دار نوع نادر و باستانی از شهاب‌سنگ‌ها هستند که آن‌سوی مدار مشتری تشکیل شده‌اند.

شواهد دیگری نیز در گذشته به این احتمال اشاره کرده بودند که سیارک قاتل دایناسورها از نوع کندریت‌های کربن‌دار بوده است. یکی از این شواهد کندریت کربن‌داری بود که حین عملیات کاوش در سال ۲۰۱۶ در باقیمانده دهانه برخوردی سیارک پیدا شد. این دهانه زیر بستر دریا در نزدیکی روستای چیکشلوب در شبه‌جزیره  یوکاتان مکزیک مدفون شده است.

پژوهشگران به‌تازگی در مجله‌ی ساینس گزارش کرده‌اند مقادیر اندکی از فلز روتنیوم را در لایه‌های زمین‌شناسی سراسر جهان اندازه‌گیری کرده‌اند که نشانگر بقایای ناشی از برخورد مذکور است. آن‌ها متوجه شدند نمونه‌ها همان ترکیب ایزوتوپ‌هایی را دارند که در کندریت‌های کربن‌دار یافت می‌شود.

لوئیس و والتر آلوارز برای اولین بار این فرضیه را مطرح کردند که میلیون‌ها سال پیش سیارکی بزرگ‌تر از کوه اورست به زمین برخورد کرد و ابری از خاکستر و گردوغبار را برجای گذاشت که زمستانی جهانی و رویداد انقراض جمعی را در پی داشت. این نظریه در طول دهه ۱۹۸۰ اعتبار کرد. در آن زمان، دانشمندان با بررسی لایه‌های رسی جهان که دوران کرتاسه و پالئوژن را از هم جدا می‌کنند، متوجه شدند حاوی سطوح بالایی از  ایریدیوم است. ایریدیوم فلزی است که معمولا در سنگ‌های زمینی کمیاب است، اما در سنگ‌هایی که از فضا منشا می‌گیرند، فراوان است.

مقاله‌ای در سال ۱۹۹۸ نشان داد فراوانی فلز کروم نیز در مرز یادشده که لایه K-Pg خوانده می‌شود، بالا است و با شهاب‌سنگ‌های کربن‌داری که به زمین سقوط کرده‌اند، سازگاری دارد. اما کروم در پوسته زمین نیز وجود دارد و ممکن است شسته شده باشد و به لایه مذکور نفوذ کرده باشد.

روتنیوم در سنگ‌های فرازمینی تقریبا ۱۰۰ برابر سنگ‌های روی زمین است، بنابراین عنصر ایده‌آلی برای تشخیص منبع سنگ به‌شمار می‌رود. ماریو فیشر-گود، کیهان‌شناس دانشگاه کلن و همکارانش فراوانی هفت ایزوتوپ پایدار روتنیوم را در پنج نمونه از لایه مرزی K-Pg بررسی کردند و متوجه شدند نسبت‌ها در همه موارد یکسان است و نشان می‌دهد منشا همه آن‌ها یکی است. مقادیر اندازه‌گیری‌شده در شهاب‌سنگ‌های کربن‌دار شناخته‌شده نیز در حدود همین نسبت‌ها است. درمقابل، فراوانی روتنیوم در نمونه‌های پنج دهانه برخوردی دیگر که بین ۳۶ میلیون تا ۴۷۰ میلیون سال پیش ایجاد شده‌اند، همگی با شهاب‌سنگ‌های سیلیس‌دار مطابقت دارند که نزدیک‌تر به خورشید شکل گرفته‌اند.

کندریت‌های کربن‌دار بقایایی از روزهای اولیه منظومه شمسی یعنی ۴٫۶ میلیارد سال پیش هستند. آن‌ها سرشار از آب، کربن و سایر مولکول‌های فراری هستند که به‌راحتی می‌توانند تبخیر شوند. این امر نشان می‌دهد این شهاب‌سنگ‌ها در فاصله زیادی از خورشید تشکیل شده‌اند چراکه چنین ترکیباتی روی سنگ‌های فضایی نزدیک‌تر تبخیر می‌شود.

کندریت‌های کربن‌دار معمولا در حوالی یک میلیارد سال اول به زمین برخورد کرده‌اند و تصور می‌شود آب و مولکول‌های آلی را به زمین آورده‌اند که ممکن است به ایجاد حیات روی زمین کمک کرده باشد. اما امروزه آن‌ها کمتر از ۵ درصد از شهاب‌سنگ‌هایی را شامل می‌شوند که به زمین می‌افتد.

چیکشلوب در تاریخ نسبتا اخیر زمین‌شناسی سقوط کرده است. سیمون مارکی از موسسه تحقیقات جنوب غربی در بولدر می‌پرسد: چگونه نشان می‌دهیم چیکشلوب از آن نوع شهاب‌سنگ‌هایی است که از دورتر از خورشید منشا گرفته است؟

تصور می‌شود کندریت‌های کربن‌دار اکنون در قسمت خارجی کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری قرار داشته باشند. شبیه‌سازی‌های مارکی و همکارانش نشان داد نیروی گرانشی سیاره‌ها گاهی می‌تواند سیارک‌های کربن‌دار را رها کرده و آن‌ها را به فضای درونی منظومه شمسی بفرستد. آن‌ها دریافتند سیارک‌هایی به اندازه چیکشلوب با قطر حدود ده کیلومتر از این منطقه پرتاب شده و هر چند صد میلیون سال در مدارهایی قرار می‌گیرند که به زمین منتهی می‌شود.

مارکی می‌گوید شناسایی ماهیت چیکشلوب به دانشمندان کمک می‌کند درک بهتری از نحوه حرکت سنگ‌هایی فضایی در منظومه شمسی در طول تاریخ آن به دست آورند. آگاهی از این موضوع که چیکشلوب غنی از کربن بوده است، همچنین نشان می‌دهد براثر این برخورد، ابر عظیمی از دوده ایجاد شد که جلوی نور خورشید را گرفت و وضعیت فاجعه‌بار زمین را وخیم‌تر کرد.

در پژوهش‌های آینده ممکن است نوع چیکشلوب نیز مشخص شود. درحال‌حاضر داده‌های روتنیوم نشان می‌دهد برخلاف تصور پیشین، چیکشلوب احتمالا دنباله‌دار نبوده است. دنباله‌دارهایی که از آن سوی مدار نپتون می‌آیند، شبیه کندریت‌های کربنی هستند اما یخِ آب اضافی دارند. اما رد کردن قطعی این فرضیه که چیکشلوب دنباله‌دار نبوده است، احتمالا به ماموریت فضایی برای جمع‌آوری نمونه از دنباله‌دارها نیاز دارد.

نظرات کاربران

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

نرخ ارز

عنوان عنوان قیمت قیمت تغییر تغییر نمودار نمودار
دلار خرید 24759 0 (0%)
یورو خرید 28235 0 (0%)
درهم خرید 6741 0 (0%)
دلار فروش 24984 0 (0%)
یورو فروش 28492 0 (0%)
درهم فروش 6803 0 (0%)
عنوان عنوان قیمت قیمت تغییر تغییر نمودار نمودار
دلار 285000 0.00 (0%)
یورو 300325 0.00 (0%)
درهم امارات 77604 0 (0%)
یوآن چین 41133 0 (0%)
لیر ترکیه 16977 0 (0%)
ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ