وزارت دادگستری آمریکا در حال بررسی اقدامی مهم است که می‌تواند صنعت فناوری را دگرگون کند: تجزیه‌ی گوگل. پس از حکم اخیر دادگاه مبنی‌بر انحصار غیرقانونی گوگل در بازار جست‌وجوی آنلاین، دولت در حال بررسی گزینه‌های مختلف برای بازگرداندن رقابت است؛ ازجمله احتمال وادارکردن این غول فناوری به فروش دارایی‌های اصلی‌اش.

به‌گزارش بلومبرگ، وزارت دادگستری در پی حکم ۵ آگوست (۱۵ مرداد)‌ قاضی آمیت مهتا، چندین راهکار بالقوه را بررسی می‌کند. تهاجمی‌ترین گزینه‌ی روی میز، تقسیم گوگل به شرکت‌های کوچک‌تر است که درصورت به‌وقوع‌پیوستن، یکی از اقدامات ضد‌انحصاری مهم از زمان تلاش برای تجزیه‌ی مایکروسافت در بیش از دو دهه‌ی پیش خواهد بود.

با وجود بررسی گزینه‌‌ی تجزیه‌ی کامل، تصمیماتی خفیف‌تر نیز روی میز هستند؛ ازجمله‌ الزام گوگل به اشتراک‌گذاری داده‌های بیشتر با رقبا و اعمال محدودیت بر توسعه‌ی هوش مصنوعی آن و ممنوعیت قراردادهای انحصاری با هدف تضعیف سلطه‌ی این شرکت بر بازار جست‌وجو.

پرونده‌ی مذکور بر رفتارهای گوگل در باره‌ی اندروید و کروم و ادوردز، پلتفرم تبلیغات این شرکت، متمرکز است. قراردادهای انحصاری گوگل با سازندگان دستگاه‌ها نگرانی‌هایی را در میان قانون‌گذاران برانگیخته است؛ به‌ویژه درباره‌ی اینکه سلطه‌ی گوگل در حوزه‌ی جست‌وجو، چه تأثیری بر رقابت در بخش به‌سرعت در حال تحول هوش مصنوعی خواهد گذاشت.

اگر بحث درباره‌ی تجزیه‌ی گوگل ادامه یابد، احتمالاً فروش اندروید و کروم یا ادوردز مطرح شود. سیستم‌عامل اندروید که اکنون ۲٫۵ میلیارد نفر کاربر در سراسر جهان دارد، موضوع بحث مکرر در میان وکلای وزارت دادگستری بوده است. قاضی مهتا متوجه شد که گوگل سازندگان دستگاه‌ها را ملزم می‌کند تا برای دسترسی به اپلیکیشن‌هایی مانند جیمیل و گوگل‌پلی استور، توافق‌نامه‌هایی را امضا کنند که عملاً مانع رقابت موتورهای جست‌وجوی دیگر می‌شود.

وزارت دادگستری نیز در حال بررسی گزینه‌ای است که گوگل را به واگذاری یا دادن مجوز بهره‌برداری داده‌هایش به رقبایی مانند بینگ مایکروسافت یا داک‌داک‌گو مجبور می‌کند. دلیل مطرح‌شدن این اقدام، پرداختن به برتری چشمگیر گوگل در حوزه‌ی دسترسی به داده‌‌ها است که بر‌اساس حکم قاضی مهتا، عاملی مهم در حفظ سلطه‌ی گوگل در بخش جست‌وجو به‌شمار می‌رود.

حوزه‌ی دیگر نگرانی نفوذ رو‌به‌رشد گوگل در هوش مصنوعی است. وزارت دادگستری در حال بررسی اقداماتی است تا از بهره‌برداری ناعادلانه‌ی گوگل از تسلطش بر جست‌وجو برای کسب برتری‌های ناعادلانه در توسعه‌ی محصولات هوش مصنوعی جلوگیری کند. این اقدامات می‌تواند شامل وضع محدودیت‌هایی در نحوه‌ی استفاده‌ی گوگل از محتوای وب برای آموزش و توسعه‌ی هوش مصنوعی باشد.

با اینکه گوگل قصد دارد به حکم دادگاه اعتراض کند، این شرکت با مسیری دشوار روبه‌رو است. تجزیه‌ی بالقوه‌ی این غول فناوری یادآور نظارت فزاینده بر شرکت‌های بزرگ فناوری و عزم دولت برای ترویج رقابت عادلانه در عصر دیجیتال است.