شاهین میرزایی کارشناس اقتصاد دیجیتال در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در پاسخ به سوالی در مورد تفاوت شرایط و الزامات حوزه اقتصاد دیجیتال با الکترونیکی کردن فرآیندها گفت: ما در عصری زندگی می‌کنیم که بحث دیجیتالی شدن در سراسر جهان به‌شدت گسترش یافته و رو به پیشرفت است. اما ما همچنان در وضعیت حدود 10 تا 12 سال پیش قرار داریم که موضوع الکترونیکی شدن به شدت داغ بود و در همه‌جا مطرح می‌شد. تفاوتی که بین دیجیتالی شدن و الکترونیکی شدن وجود دارد، بسیار مهم است.

وی افزود: دیجیتالی شدن با این هدف شکل گرفته است که وقتی شما می‌خواهید به تحول دیجیتال دست یابید، صرفاً به دنبال این نیستید که تعدادی نرم‌افزار نصب کنید و آنها را روی اینترنت قرار دهید تا مردم از آن استفاده کنند. به عنوان مثال، ارائه خدماتی که قبلاً حضوری انجام می‌شدند، به صورت آنلاین و از راه دور انجام شوند. این فرآیند به معنای الکترونیکی شدن است؛ یعنی همان کاری که قبلاً انجام می‌دادم را این بار به صورت آنلاین انجام می‌دهیم. اما تحول دیجیتال فراتر از این است و به معنای بازنگری کامل در فرآیندها به شکلی است که خدمات به طور اختصاصی برای مشتریان طراحی شوند.

به عنوان مثال، اگر مشتری یک راننده کامیون است، باید به نحوی از خدمات دریافت تسهیلات استفاده کند که با نیازها و شرایط خاص او همخوانی داشته باشد. اگر مشتری یک پزشک است، نیازهای متفاوتی دارد و باید فرآیند دیگری را طی کند. همچنین، اگر یک شرکت فعال در حوزه کشاورزی است، باید رویکرد متفاوتی برای ارائه تسهیلات به آن در نظر گرفت. به عبارت دیگر، همه چیز باید مبتنی بر نیازها و خواسته‌های مشتری (مشتری‌محور) باشد.

اقتصاد دیجیتال به معنای ارائه خدمات بر محور مشتری است

میرزایی ادامه داد: در گذشته، روال کار به این شکل بود که شرکت‌ها به مشتریان می‌گفتند: «این خدماتی است که ارائه می‌دهیم، اگر می‌خواهید استفاده کنید، در غیر این صورت می‌توانید به دنبال گزینه‌های دیگر بروید.» اما اکنون، شرکت‌ها با تحول دیجیتال به سمت این رویکرد رفته‌اند که خدمات خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که با نیازها و ویژگی‌های مشتریان مختلف همخوانی داشته باشد و همه این خدمات را در بستر اینترنت ارائه کنند. 

برای مثال، در صنعت پست و لجستیک، ممکن است نهایتاً یک بسته به صورت فیزیکی تحویل داده شود، اما فرآیند سفارش‌گذاری و پیگیری آن برای مشتری عادی و یک شرکت بزرگ که همواره در حال ارسال قطعات است، کاملاً متفاوت خواهد بود. تحول دیجیتال باعث شده است که این فرآیندها به شکلی بهینه‌تر و مؤثرتر انجام شوند.

وی اظهار کرد: در نهایت، علت توجه به تحول دیجیتال در استارتاپ‌ها نیز همین بوده است. به عنوان مثال، در حوزه بانکی، بانک‌ها به دلیل بزرگی و وجود مقررات مختلف، به سختی توانستند با این تحول همراه شوند، اما اهمیت تحول دیجیتال به‌ویژه در این حوزه بسیار قابل توجه است.

امکان تصمیم‌گیری‌های بزرگ در نقطه نهایی اقتصاد دیجیتال

این کارشناس اقتصاد دیجیتال با بیان اینکه به دلیل ساختارهای بالادستی و نبود انعطاف در بدنه بانک‌ها، این نهادها نمی‌توانند برای هر بخش از مشتریان خود، فرآیندهای مرتبط را شناسایی کرده و محصولات متناسب با نیازهای آنها را طراحی کنند، گفت: بنابراین، امکان پیاده‌سازی آنچه که تحول دیجیتال از بانک‌ها انتظار دارد، فراهم نمی‌شود. تحول دیجیتال به دنبال آن است که مشتریان بدون نیاز به درگیر شدن در پیچیدگی‌های خدمات بانکی، به سادگی و راحتی از این خدمات بهره‌مند شوند. به عنوان مثال، همان‌طور که پیش‌تر در مورد شرکت‌های پست و لجستیک توضیح دادم، یک لینک در پشت صحنه قرار می‌گیرد که امکان خرید اقساطی را برای مشتری فراهم می‌کند، بدون اینکه مشتری با مشکلات خدمات بانکی مواجه شود. سپس، این سیستم کل زنجیره فرآیند لجستیکی را که برای تحویل کالا به درب منزل مشتری ضروری است، مدیریت می‌کند. در عین حال، این سیستم به بانک متصل است و پرداخت‌های مستقیم و اقساطی را به راحتی انجام می‌دهد.

وی گفت: این امر منجر به شکل‌گیری یک پلتفرم یا اکوسیستم کامل می‌شود که در آن بانک، بیمه، شرکت‌های پست و لجستیک، فروشگاه‌ها و مشتریان همه با یکدیگر تعامل دارند و تمام فرآیندها به صورت یکپارچه مدیریت می‌شود. حالا اگر به این اکوسیستم‌های دیجیتال توجه کنید، متوجه خواهید شد که چگونه می‌توانند به رشد اقتصاد کمک کنند. با شکل‌گیری این اکوسیستم‌ها و ورود بازیگران مختلف به آنها، اطلاعات به صورت متمرکز جمع‌آوری می‌شود و امکان تحلیل و تصمیم‌گیری‌های بزرگ اقتصادی فراهم می‌گردد.

عدم جمع‌آوری اطلاعات به صورت الکترونیک مانعی در برابر اقتصاد دیجیتال

در حال حاضر، به دلیل نبود اکوسیستم‌ها و پلتفرم‌های دیجیتال مناسب، بسیاری از اطلاعات به صورت متمرکز جمع‌آوری نمی‌شوند و حتی در برخی موارد، این اطلاعات هنوز به صورت دیجیتال وارد سیستم‌ها نشده‌اند. این موضوع مانع از تحلیل و استفاده بهینه از اطلاعات می‌شود. به عنوان مثال، گزارش‌های سالانه که اکنون برخی از پلتفرم‌ها منتشر می‌کنند، به بازیگران بازار کمک می‌کند تا روند حرکت بازار را درک کنند. با این حال، این پلتفرم‌ها با تمام گستردگی‌اش، تنها بخشی از مبادلات تجاری کشور را پوشش می‌دهد.

میرزایی تاکید کرد: با وجود اینکه 90 درصد تراکنش‌ها هنوز به صورت کارت‌محور انجام می‌شود و پلتفرم‌ها بخشی از آن 10 درصد پرداخت‌های اینترنتی را مدیریت می‌کند، اما اعتماد مردم به این پلتفرم‌ها نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری‌ها بر اساس اطلاعات محدود انجام می‌شود. حال تصور کنید اگر بتوان تمام این اطلاعات را در پلتفرم‌های دیجیتال جمع‌آوری و مفهوم واقعی دیجیتالی شدن را پیاده‌سازی کرد، چقدر راحت‌تر می‌توان بر اقتصاد کشور تأثیر گذاشت و آن را به سمت صحیح هدایت کرد. این فرآیندها می‌تواند منجر به برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر، جلوگیری از سرمایه‌گذاری‌های نادرست و هدایت منابع به سمت اولویت‌های واقعی شود. اما این امر مستلزم داشتن اطلاعات دقیق، تحلیل آنها و وجود سیستم‌های مناسب برای استخراج و تجمیع این اطلاعات است تا بتوان به نتایج مطلوب دست یافت.

انتهای پیام/