خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - فاطمه تاجبخش، در عصری که سرعت پیشرفت فناوری در حال پیشی گرفتن از سرعت نور است، تغییر سبک زندگی از سده و دهه به کمتر از یک سال و یک ماه رسیده، تلفن‌های همراه، نرم‌افزارها و هوش مصنوعی بسیاری از نیازهای کاربران را برطرف کرده و با ایجاد رفاه نسبی یا رفاه‌زدگی بر زندگی همه مردم به‌ویژه نسل‌های نو سلطه‌یافته، نقش رسانه برای تبلیغ، ترویج، تبیین و سایر موارد بیش از پیش نمایان است.

دنیای امروز را بدون فعالیت رسانه‌ها نمی‌توان تصور کرد و اگر روزی رسانه‌ها دست از کار بکشند، جهان فلج خواهد شد اما با وجود این اهمیت، روز به روز بر چالش‌های حوزه رسانه افزوده می‌شود و خبرنگاران به عنوان طلایه‌داران این عرصه با مشکلات مختلفی در حال دست و پنجه نرم کردن هستند.

مجوزهای بی‌حساب و کتاب رسانه‌ای و ولنگاری اجتماعی

فعال رسانه و مدیرمسئول دو هفته‌نامه عصر ملت در مورد اهمیت رسانه‌ها اظهار می‌کند: رسانه را اگر به عنوان یکی از مقوم‌های بنیادین مردم‌سالاری در عصر حاضر پذیرفته باشیم به بسیاری از پرسش‌های بی‌پاسخ پاسخ داده‌ایم.

رسانه در دنیای مدرن امروز بیش از هرزمان دیگری خویش را به جامعه شناسانده است

علی‌اکبر شیوخی با اشاره به اینکه رسانه در دنیای مدرن امروز بیش از هرزمان دیگری خویش را به جامعه شناسانده است، عنوان می‌کند: در این عصر بعید است در حوزه زمامداری کسی بخواهد این نقش را کمرنگ و کم‌رمق تصور کند.

وی تصریح می‌کند: آنچه در معادلات پیچیده دنیا خود را نمایان می‌کند، از دریچه و لنز دوربین رسانه‌ای‌ها به تصویر کشیده می‌شود و همین نوشته‌های کوتاه و تصاویر است که ذهن‌ها را به معادلات جهان منعطف می‌کند.

مدیر پایگاه خبری پیام ملت خاطرنشان می‌کند: بازتاب آنچه در جنگ روسیه و اوکراین و یا جنگ بین رژیم صهیونیستی با مردم بی‌دفاع فلسطین و غزه رخ می‌دهد، ثمره تلاش رسانه‌ای‌ها و رسانه‌هاست و این حجم از اطلاعات نشان می‌دهد سمت و سوی ظالم و مظلوم را رسانه‌ها تعیین می‌کنند.

وی یادآور می‌شود: اگر در یک دوره‌ای جنگ با زره پوش‌ها و موشک‌ها بخشی از سناریوی فرماندهان بود امروز رسانه به عنوان پیشران همه جنگ‌ها تلقی می‌شود و آماده کردن افکار عمومی بخش بزرگی از سناریوی میدان‌های جنگ است.

شیوخی اهمیت رسانه و توجه به رسانه‌ها و خبرنگاران و عکاسان و به‌طور کلی کسانی که در این حوزه فعالیت دارند را بیش از پیش مهم و حیاتی می‌داند.

اولین و مهمترین ضعف در حوزه رسانه در ایران عدم توجه جدی به حوزه آموزش است

وی با تأکید بر اینکه اولین و مهمترین ضعف در حوزه رسانه در ایران عدم توجه جدی به حوزه آموزش است، تصریح می‌کند: باید اذعان کنیم که دروازه این حوزه را به دست کسانی سپرده‌ایم که به هرکس اجازه ورود داده‌اند و می‌دهند.

مدیرمسئول دو هفته‌نامه عصر ملت می‌افزاید: در واقع به دلیل برخی سیاست‌های غلط در حوزه حکمرانی فرهنگی و استراتژیک زمینه افراد غیرمتخصص را به این حوزه تسهیل کردیم و کمیت بر کیفیت ارجحیت داده شده و دولت‌ها در حوزه فرهنگ و رسانه غالب نگاهشان پوپولیستی بوده است.

وی ادامه می‌دهد: نکته دوم که ضعف ناشی از نگاه غلط تلقی می‌شود فکر و نگاه دولت‌ها این بوده است که با صدور مجوزهای بی‌حساب و کتاب برای جامعه ایجاد اشتغال می‌شود که همین نگاه سبب گسترش ولنگاری‌های اجتماعی در این حوزه می‌شود.

شیوخی نگاه غیرمسئولانه به این حوزه را چالش دیگر خواند و می‌گوید: وقتی دروازه این حوزه مهم باز می‌شود بخش بزرگی از مشکلات و ناهنجاری‌های فرهنگی و اجتماعی زاییده نشر متون و تصاویر و اخبار نادرست و هیجانی می‌شود.

وی عنوان می‌کند: بحث دیگر که به عنوان نقص در حوزه رسانه با آن مواجهیم بحث معیشت کسانی است که در این حوزه فعالیت می‌کنند و اگر به صورت جد بخواهیم نقایص ثانویه را برطرف کنیم لازمه‌اش رفع نیازهایی بوده که ذهن افراد را درگیر کرده است.

این فعال رسانه بیان می‌کند: وقتی مقایسه‌ای بین رسانه‌های داخلی و برخی رسانه‌های خارجی از جمله جوامع توسعه یافته می‌کنیم و معترف هستیم اخبار و تحلیل‌هایشان موثق و قابل اتکا است توانستند این دو مؤلفه مهم بستر اولیه و پیامدهای ثانویه را به هم پیوند دهند.

خبرنگاران فعال؛ میدان‌داران بی‌سلاح

دبیر خبرگزاری ایسنای زنجان در مورد شرایط خبرنگاری در برهه کنونی اظهار می‌کند: متأسفانه طی ادوار گذشته با مشکلی به‌نام خبرنگار نماها مواجه شده‌ایم؛ افرادی که الفبای خبر را نمی‌دانند ولی با توجه به موقعیت خبر وارد این عرصه شده‌اند تا از این نمد برای خود کلاهی بدوزند.

برخی از این افراد به‌دنبال مچ‌گیری از افراد و استفاده از رانت خبری برای رسیدن به برخی اهداف خود هستند

مریم نوری ادامه می‌دهد: برخی از این افراد به‌دنبال مچ‌گیری از افراد و استفاده از رانت خبری برای رسیدن به برخی اهداف خود هستند در حالی که در جلسات به تعداد انگشتان دست خبرنگار واقعی حضور داشته و به نوعی سرد و گرم ماجرا را چشیده است.

وی وضعیت بیمه خبرنگاران و عدم امنیت شغلی آن‌ها به دلیل نقض قوانین و عدم حمایت قانونی از آن‌ها را یکی از چالش‌های مهم حوزه رسانه می‌داند و می‌گوید: بسیاری از خبرنگاران در خبرگزاری‌ها با حداقل حمایت حضور دارند و به نوعی میدان‌دار بی‌سلاح عرصه خبر هستند که حتی نمی‌توانند کمترین حق خود را مطالبه کنند که نمونه آن را در اتفاقات مختلف شاهد هستیم.

دبیر خبرگزاری ایسنای زنجان تصریح می‌کند: مشکلات زیاد در عرصه خبر اصولاً گریبان خبرنگاران واقعی را می‌گیرد، در حالی که عده‌ای با نام خبر به خواسته‌ای خود می‌رسند و در جنگ نابرابر پنهانی برنده آن‌ها هستند.

وی ابراز می‌کند: خبرنگار نماها با استفاده از فرصتی که در اختیار دارند می‌توانند اسب خود را بتازند، بدون آن‌که کمترین پاسخگویی را نسبت به افکار عمومی و دستگاه‌های ذی‌ربط داشته باشند.

نبود مدیریت یکپارچه؛ چالش مهم رسانه‌های استان زنجان

رئیس کارگروه آموزش، فرهنگ و رسانه اندیشکده حکمرانی و قانون‌گذاری استان زنجان بزرگترین، مهمترین و کلی‌ترین چالش در حوزه رسانه‌ای استان را رهاشدگی و نبود مدیریت یکپارچه عنوان می‌کند.

رضا رحیم‌پور با بیان این مطلب می‌گوید: رسانه‌ها، حتی رسانه‌های رسمی و مجوز دار استان به جز رسانه ملی و برخی خبر گزاری‌ها، مرجع متمرکز پاسخگو به لحاظ پیگیری امور رسانه‌ها و حتی نظارت بر آنها وجود ندارد.

وی با اعلام اینکه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهادهای غیردولتی عمومی مثل خانه مطبوعات، انجمن صنفی خبرنگاران و بسیج رسانه وجود دارد اما هنوز برای هیچکدام از آن‌ها، وظیفه پاسخگو یک تعریف نشده است، می‌افزاید: بارها و بارها این موضوع در شورای اطلاع‌رسانی استان به‌عنوان مرجع دارای اختیار تصمیم‌گیری در این حوزه متذکر شدیم اما شوربختانه توجهی نشده است.

رئیس انجمن صنفی خبرنگاران استان زنجان تصریح می‌کند: اگر تصمیم متمرکز پیگیری و نظارت بر رسانه‌ها به یک مرجع سپرده شود و از طریق مسئولان استانی آن را در این خصوص به رسمیت بشناسند، به‌طور حتم خیلی از مسائل مبتلابه رسانه‌ها از موضوعات رفاهی آنها گرفته تا پشتیبانی مالی، آموزش، کار تخصصی و نظارت بر طرف خواهد شد و انجمن صنفی خبرنگاران در این زمینه اعلام آمادگی می‌کند.

وی با انتقاد از اینکه جلسه شورای اطلاع‌رسانی استان کمتر در طول سال برگزار می‌شود، خاطرنشان می‌کند: یکی از دلایل آن کم اهمیت دادن به این موضوع به لحاظ ماهوی است و معتقدم کسانی‌که دانش رسانه را عمیقاً داشته باشند، ملاحظات امنیتی و سیاسی را هم درک خواهند کرد.

امروزه تأثیر رسانه‌ها بر همه موضوعات به نوعی سایه انداخته است

رحیم‌پور می‌افزاید: اما فقر دانش رسانه‌ای این موضوعات را هم در افکار عمومی با نقص مواجه می‌کند؛ چرا که امروزه تأثیر رسانه‌ها بر همه موضوعات به نوعی سایه انداخته است.

وی با گرامیداشت فرا رسیدن ۱۷ مرداد سالروز شهادت محمود صارمی و روز خبرنگار اظهار می‌کند: امید داریم این مناسبت فرصتی برای تأمل و توجه به موضوعات اساسی این حوزه باشد و به صرف تشریفات تبریک بسنده نشود.

این پیشکسوت رسانه همچنین از پیگیری کارگروه آموزش و فرهنگ و رسانه اندیشکده حکمرانی و قانون‌گذاری استان زنجان درباره طرح جامع رسانه‌ای کشور که از دولت دوازدهم در وزارت ارشاد مسکوت مانده است، خبر می‌دهد.

بی شک حوزه خبر و رسانه استان زنجان دارای ظرفیت‌های ارزشمند و خوبی است که در صورت توجه ویژه به آن می‌تواند نقش خود را به عنوان یک ابزار مهم توسعه در بخش‌های مختلف، هرچه بیشتر ایفا کند.