با تکرار سناریوی رشد قیمت خودرو همراه با تحولات سیاسی در بیش از دو سال گذشته، ‌حالا این پرسش مطرح است که آیا بازار خودرو می‌تواند مصون از رخدادها و ریسک‌ها باشد؟ و سوال دیگر این‌که شرط مصونیت خودرو از وقایع تنش‌زا چیست؟ در این زمینه دو سناریوی اثرپذیری محض و دیگری تدبیر در سیاستگزاری مطرح است.

در سال‌های گذشته تعیین قیمت از سوی شورای‌رقابت یا دیگر مراجع قیمت‌گذار، میزان تولید و عرضه خودرو و همچنین نرخ دلار از عوامل تاثیرگذار بر بازار خودرو بوده‌اند؛ حال آن‌که از سال گذشته آن‌چه بیش از عوامل مذکور به‌عنوان محرک خودرو شناخته شده، وقایع تنش‌زا در منطقه خاورمیانه است.

این وقایع در ابتدا تاثیر خود را بر نرخ ارز گذاشته و بعد از آن دیگر بازارها را متاثر از خود می‌کند. بدین معنا که با ظهور وقایع تنش‌زا در ابتدا قیمت ارز افزایشی می‌شود و بعد از آن دیگر بازارها از جمله خودرو متاثر از ارز، روند صعودی به‌خود می‌گیرند.

این رویه به‌خصوص از سال گذشته تکرار شده و متقاضیان و فروشندگان خودرو را نسبت به این‌که چه زمانی خودرو خود را عرضه و چه زمانی اقدام به‌خرید کنند، آگاه کرده است.

تجربه یک سال گذشته نشان داده است با هر واقعه سیاسی که بازار را با تنش مواجه می‌کند، فروشندگان قیمت‌ها را افزایش می‌دهند؛ حال آن‌که متقاضیان تا آرامش و ثبات بازار اقدام به‌خرید نمی‌کنند.این درشرایطی است که با گذر از وقایع تنش‌زا و به‌دنبال آن آرامش در بازار، متقاضیان بیشتری برای خرید به‌بازار ورود می‌کنند.

این روند در شرایطی از یک سال پیش به‌رویه شناخته‌شده‌ای برای بازار خودرو تبدیل شده که به‌نظر می‌رسد می‌توان با راهکاری، بازار خودرو را از ترکش رخدادهای سیاسی مصون نگه داشت و مسیر بازار خودرو را از وقایع و تحولات سیاسی دور نگه داشت.

خودرو نیز همچون طلا، سکه و مسکن بعد از تشدید تحریم‌های بین‌المللی، حکم کالای سرمایه‌ای را به‌خود گرفته و بسیاری خواهان آن هستند که این کالا را در شرایط مناسب و با سود بیشتر در بازار عرضه کنند و به‌دنبال آن برخی نیز خواهان خرید این محصول در شرایط باثبات و قیمت مناسب هستند.

برخی کارشناسان معتقدند می‌توان خودرو را با تدبیر سیاستگزار از تنش‌های موجود دور نگه داشت و آرامش را برای دوره‌های طولانی به این بازار بازگرداند و برخی دیگر معتقدند تا زمانی که خودرو به‌عنوان کالای سرمایه‌ای نزد مردم نگه داشته شود، نمی‌توان این کالا را منفک از وقایع سیاسی کرد.

با توجه به اظهارنظرهای مختلف در این زمینه می‌توان دو سناریو برای پاسخ به‌این سوال که آیا می‌توان خودرو را از وقایع تنش‌زا مصون نگه داشت، مطرح کرد. در سناریوی اول، وقایع و رخدادهای سیاسی به‌عنوان محرک رشد قیمت در بازار خودرو شناخته می‌شوند.

به این معنا که هر رخدادی در وهله اول منجر به‌رشد نرخ ارز می‌شود و نرخ ارز نیز محرکی می‌شود برای افزایش قیمت در دیگر بازارها؛ مثل بازار خودرو. در کنار نرخ ارز باید انتظارات تورمی را به‌این پروسه اضافه کرد. بسیاری از متقاضیان خودرو به‌این امید که خودرو خریداری‌شده را با قیمت بالایی در آینده به فروش برسانند، اقدام به‌خرید خودرو می‌کنند.

بر این اساس در پنج سال گذشته بازار خودرو پناهگاه سرمایه‌های سرگردان بوده و با دخالت دلالان و واسطه‌گران از یک سو متقاضیان واقعی به‌خودرو دسترسی پیدا نکردند و از آن سو برخی خودرو را برای حفظ سرمایه خود خریداری کردند.

اما سناریوی دومی نیز وجود دارد و آن این‌که می‌توان با تزریق و عرضه مناسب خودرو، بازار را مدیریت و تنظیم کرد؛ به‌طـــــوری ‌که هر واقعه‌ای منجر به‌تنش در قیمت‌ها نشود.

همان‌طور که عنوان شد خودرو هم‌اکنون کالایی سرمایه‌ای است؛ اما می‌توان این کالا را همچنان مصرفی کرد؛ آن هم با ابزار و تدبیر سیاستگزار در نحوه عرضه و مدیریت تقاضا.

تولید مناسب، تسریع ورود خودروهای خارجی به‌کشور و همچنین ابلاغ سازوکار واردات خودروهای دست‌دوم به‌کشور می‌تواند روند مناسبی در عرضه خودرو به‌بازار باشد. با بهبود عرضه خودرو، تقاضای کاذب نیز کاهش پیدا کرده و با تداوم این روند خودرو همچنان به‌عنوان یک کالای مصرفی تلقی خواهد شد و بازار، دیگر مامن سرمایه‌های سرگردان نخواهد بود.

طی پنج سال گذشته که واردات خودرو متوقف بوده، خودروسازی کشور به‌تنهایی بار عرضه به‌بازار را به‌دوش کشیده که در ناتوانی رشد تیراژ، بازار با کمبود خودرو مواجه شده است. موضوع مهم‌تر در این سناریو می‌تواند تدبیر سیاستگزار باشد. سیاستگزار می‌تواند با اصلاح قیمت خودرو، رشد تیراژ را در شرکت‌های خودروساز کلید بزند.

افزایش قیمت۵۰ میلیون‌تومانی کیا سلتوس (۲۰۲۳)

خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۱۰ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که تارا ۶ دنده (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۷۶۴ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای هیدرولیک (۸۵گانه) (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۷۲۱ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای فول (۸۵ گانه) (۱۴۰۲) با ۹ میلیون‌تومان کاهش ۷۱۸ میلیون‌تومان، سورن پلاس دوگانه (۱۴۰۳) با ۸ میلیون‌تومان کاهش ۷۶۴ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان کاهش ۸۹۰ میلیون‌تومان و پژو پارس TU۵ (دریچه‌برقی) (۱۴۰۳) با ۶ میلیون‌تومان کاهش ۸۷۰ میلیون‌تومان اعلام قیمت شدند.

همچنین درمیان خودروهای چینی شاهد افت بهای ۲ تا ۲۵ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت دیگنیتی پرستیژ (۱۴۰۲) با ۲۵ میلیون‌تومان کاهش به ۲ ‌میلیارد و ۲۸۰ میلیون‌تومان، هایما S۵ جدید (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۵۲۰ میلیون‌تومان، چانگان CS۳۵ تیپ ۳ (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۶۵۰ میلیون‌تومان، ام‌وی‌ام X۲۲ پرو دنده (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به ۹۵۵ میلیون‌تومان و جک S۳ (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۱۸۵ میلیون‌تومان رسید.

همچنین در گروه خودروهای خارجی پریمیوم شاهد کاهش و افزایش بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که هیوندای کونا (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۴ میلیارد و ۹۵۰ میلیون‌تومان و سوزوکی سیاز (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کـــاهش یک‌میلیارد و ۹۰۰ میلیون‌تومان اعلام قیمت شدند. از طرفی کیا سلتوس (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون‌تومان و هیوندای کرتا (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ ‌میلیاردتومان ارزش‌گذاری شدند.

همچنین در بازار خودروهای لوکس نوسان قیمت چندانی مشاهده نشد و بازار این خودروها با ثبات قیمت در روز گذشته به‌کار خود ادامه داد.