خبرگزاری مهر گروه استان‌ها، هادی شمسی ثانی: اهمیت تغذیه طبیعی نوزاد با شیر مادر و نقش حیاتی آن در سلامتی و رشد موجب شده است تا با هدف فرهنگ‌سازی و ترویج مناسب آن، همه ساله ۱۰ تا ۱۶ مردادماه به عنوان هفته جهانی ترویج تغذیه با شیر مادر نامگذاری شود.

تغذیه با شیر مادر به عنوان بهترین و کامل‌ترین غذا برای شیرخوار نقشی مهم و کلیدی در بقا و سلامت انسان‌ها دارد. بر اساس توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت شیرخواران برای تأمین رشد، تکامل و سلامتی در ۶ ماه نخست زندگی فقط باید با شیر مادر تغذیه شوند و هیچ نوع مایعات یا غذای جامد دیگری دریافت نکنند.

اهمیت تغذیه طبیعی نوزاد با شیر مادر و نقش حیاتی آن در سلامتی و رشد موجب شده است تا با هدف فرهنگ‌سازی و ترویج مناسب آن، همه ساله ۱۰ تا ۱۶ مردادماه به عنوان هفته جهانی ترویج تغذیه با شیر مادر نامگذاری شود.

علاوه بر این اهمیت تغذیه با شیر مادر در آیات و روایات دینی نیز از جایگاه خاصی برخوردار است به طوری که در آیه ۲۳۳ سوره بقره آمده است: «مادران، فرزندان را دو سال تمام، شیر می‌دهند. (این) برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند و بر آن کس که فرزند برای او متولد شده [پدر]، لازم است خوراک و پوشاک مادر را به طور شایسته (در مدت شیر دادن بپردازد، حتی اگر طلاق گرفته باشد.) هیچکس موظف به بیش از مقدار توانایی خود نیست! نه مادر (به خاطر اختلاف با پدر) حق ضرر زدن به کودک را دارد، و نه پدر و بر وارث او نیز لازم است این کار را انجام دهد [هزینه مادر را در دوران شیرخوارگی تأمین نماید] و اگر آن دو، با رضایت یکدیگر و مشورت، بخواهند کودک را (زودتر) از شیر باز گیرند، گناهی بر آنها نیست و اگر (با عدم توانایی، یا عدم موافقت مادر) خواستید دایه‌ای برای فرزندان خود بگیرید، گناهی بر شما نیست، به شرط اینکه حق گذشته مادر را به طور شایسته بپردازید و از (مخالفت فرمان) خدا به پرهیزید و بدانید خدا، به آنچه انجام می‌دهید، بیناست!»

احادیث و روایات زیادی هم درباره اهمیت تغذیه با شیر مادر آمده است که «برای کودک هیچ شیری بهتر از شیر مادرش نیست.» از پیامبر اعظم (ص) و «کودک با هیچ شیری تغذیه نمی‌شود که به اندازه شیر مادر خویش مبارک و پر برکت باشد.» از امیرالمومنین علی (ع) نمونه‌هایی از آن است.

شیر مادر با دارا بودن از مجموعه خاص و متنوعی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها ضمن فراهم کردن زمینه افزایش وزن سالم، تقویت سیستم ایمنی و تأمین نیازهای غذایی نوزاد نقش مهمی در تأمین سلامتی و نشاط مادر نیز دارد.

آنتی‌بادی‌های شیر مادر، نوزاد را در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کند

متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی گناباد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمتر در معرض خطر ابتلاء به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲، چاقی و بیماری‌های قلبی قرار می‌گیرند گفت: تأمین مواد مغذی ضروری برای رشد و تکامل نوزاد از مهم‌ترین مزایای تغذیه با شیر مادر است.

الیاس نطاق اشتیوانی با بیان اینکه شیر مادر حاوی پروتئین‌ها، چربی‌ها و ویتامین‌های مورد نیاز نوزاد است که به راحتی هضم می‌شوند اظهار کرد: تحقیقات نشان داده‌اند که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، در آزمون‌های شناختی و هوشی عملکرد بهتری دارند چراکه شیر مادر دارای اسیدهای چرب ضروری مانند DHA است که برای رشد مغز بسیار مهم هستند.

وی خاطرنشان کرد: شیر مادر با وجود ترکیبات منحصر به فرد خود موجب تنظیم متابولیسم و تقویت سیستم ایمنی بدن و در نهایت کاهش خطر ابتلاء به بیماری‌های مزمن در آینده می‌شود.

نطاق اشتیوانی با بیان اینکه آنتی‌بادی‌های شیر مادر، نوزاد را در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کند تصریح کرد: شیردهی علاوه بر کمک کردن به کاهش وزن اضافی مادر ناشی از بارداری خطر ابتلاء به سرطان سینه، سرطان تخمدان و پوکی استخوان را در مادر شیرده کاهش می‌دهد.

وی افزود: شیردهی مادر به فرزند با آزادسازی هورمون اکسی‌توسین، به بازگشت رحم به اندازه‌ی پیش از بارداری و کاهش خونریزی بعد از زایمان کمک می‌کند.

شیر مادر شیری پویا است

فوق تخصص گوارش اطفال و نوزادان دانشگاه علوم پزشکی گناباد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از شیر مادر به عنوان بهترین شیر برای هر شیرخواری یاد و اظهار کرد: شیرخوارانی که تا ۶ ماهگی تنها از شیر مادر استفاده می‌کنند، اسهال، عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های گوش و عفونت ادراری کمتری را تجربه می‌کنند.

راحله درفشی با بیان اینکه تغذیه با شیر مادر احتمال عفونت‌های خونی و مننژیت و مرگ و میر نوزادی را خیلی کم می‌کند افزود: بیماری‌های دیابت نوع ۱ و ۲، چاقی، هایپرکلسترومی و حتی احتمال لنفوما و سرطان خون و بیماری‌های روده‌ای در سنین بالاتر در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند کمتر است.

وی تاکید کرد: احتمال بروز ضایعات پوستی، خس خس سینه، تنگی نفس، رفلاکس و بازگشت شیر، آلرژی‌ها و حساسیت‌ها در نوزادانی که از شیرخشک استفاده می‌کنند بسیار بیشتر است.

درفشی با بیان اینکه شیر مادر شیر سبک و مناسبی برای نوزاد است که خیلی راحت‌تر از معده عبور می‌کند اظهار کرد: شیر مادر شیری پویا است که در ساعت‌های مختلف از لحاظ چربی و پروتئین متفاوت است و با همین تغییر نیازهای نوزاد را تأمین می‌کند.

وی تصریح کرد: برخلاف شیرخشک که تغییر پروتئین‌ها در آن به خوبی اعمال نمی‌شود، پروتئین شیر مادر در ۴ تا ۶ هفته بعد از تولد شروع به کم شدن می‌کند و کاملاً خودش را با نیازهای شیرخوار تطبیق می‌دهد.

فوق تخصص گوارش اطفال و نوزادان رشد مغزی شیرخواران تغذیه شده با شیر مادر را بهتر دانست و خاطرنشان کرد: نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند بهتر مزه‌های غذا را درک می‌کنند و در سنین بالاتر برای غذا خوردن کمتر با مشکل مواجه می‌شوند.

درفشی با تاکید بر اینکه شیر مادر علاوه بر فوایدی که برای نوزاد دارد در سلامتی قلبی و عروقی مادر هم تأثیرگذار است گفت: مادرهایی که با شیر خود کودک را تغذیه می‌کنند، با مصرف روزانه ۴۸۰ کالری باعث برقراری تعادل در ذخایر چربی جمع شده در دوران بارداری می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه شیردهی نوزاد مقاومت به انسولین و احتمال دیابت در مادر را کم می‌کند افزود: چربی‌ها، تری گلیسرید ها و کلسترول‌های انباشت شده در زمان بارداری با شیردهی مادر از بین می‌رود و چربی‌های جدید در بدن تولید می‌شود.

بدون تردید ارتقای آگاهی جامعه در کنار فراهم کردن بستر مناسب برای دسترسی برابر به تغذیه با شیر مادر سلامت کودک و مادر را تضمین و از هزینه‌های بالای درمانی و مشکلات اجتماعی و اقتصادی ناشی از بروز بیماری‌های مرتبط با عدم تغذیه مناسب با شیر مادر در آینده جلوگیری می‌کند.