حدود یک دهه پیش ریش جایگاه برجسته‌ای در مد مردانه داشت. چیزی که زمانی در اواخر دهه ۲۰۰۰ تجدید حیات موقتی در میان طرفداران استایل  هیپستر پنداشته می‌شد، اکنون به ویژگی ثابت چانه‌ها  تبدیل شده است.

صرف‌نظر از اینکه فکر کنید ریش جذاب است یا نه، مردان انگیزه‌های مختلفی برای حفظ ریش خود دارند. پژوهش جدیدی نشان داده است داشتن ریش ممکن است با انگیزه‌های اجتماعی خاصی برای موقعیت مرتبط باشد و همچنین نشانگر تعهد به مراقبت از خانواده باشد.

موهای صورت در انسان ویژگی با دوشکلی جنسی است، یعنی در مردان نسبت‌به زنان به شکل برجسته‌تری ظاهر می‌شود. اما آیا تابه‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که ریش در گونه ما چه هدفی را دنبال می‌کند؟

با توجه به اینکه انسان‌ها، مانند سایر نخستی‌سانان موجودات اجتماعی هستند که در گروه‌های با اندازه مختلف و با سازمان‌های اجتماعی چند لایه فعالیت می‌کنند، این استدلال که ریش می‌تواند به نشان دادن موقعیت در میان مردان و همچنین جذب کردن زنان عمل کند، معقول به‌نظر می‌رسد. برای مثال، داشتن ریش ممکن است به نشان دادن سن، تسلط و جایگاه فرد در گروه کمک کند.

طبق همین استدلال، مردان عمدا مقدار و شکل موهای صورت خود را به‌عنوان بخشی از استراتژی تبلیغ خود دستکاری می‌کنند. اما نگهداری ریش هم از نظر زمان و هم از نظر مالی هزینه دارد. پس کدام عوامل روانی موجب می‌شود مردان بخواهند ریش خود را بلند کرده و از آن نگهداری کنند؟ این سوالی بود که پژوهشگران دانشگاه سیلسیا در لهستان و دانشگاه پادووا در ایتالیا به دنبال پاسخ آن بودند.

پژوهشگران ۴۱۴ مرد ۱۸ تا ۴۰ ساله را مورد بررسی قرار دادند. شرکت‌کنندگان اطلاعاتی درمورد موهای صورت خود ارائه دادند و پرسش‌نامه‌هایی را پر کردند که چهار عامل را اندازه‌گیری می‌کرد: انگیزه آن‌ها از بلند کردن ریش، انگیزه‌های اجتماعی بنیادین، استرس نقش جنسیتی و رقابت با سایر مردان.

پژوهشگران دریافتند مردانی که موهای صورتشان بیشتر بود، با احتمال بیشتری برای حفظ روابط طولانی‌مدت ارزش قائل بودند و نسبت به مردانی که موهای صورتشان کمتر بود، علاقه بیشتری برای مراقبت از خانواده خود داشتند.

بنا به توضیح پژوهشگران، یافته‌های گذشته نشان داده است مردم معمولا چنین فرض می‌کنند که مردان دارای ریش مهارت‌های والدی بیشتری دارند. بنابراین، داشتن موهای بیشتر در صورت ممکن است توسط مردان برای آگاه کردن دیگران از این موضوع استفاده شود که آن‌ها روی روابط عاشقانه پایدار و خانواده تمرکز دارند.

جالب اینکه مردانی که رقابت‌جویی بیشتری را گزارش می‌کردند، موهای صورتشان بیشتر نبود. در‌همین‌حال، استرس نقش جنسیتی در میان مردانی که موهای صورتشان بیشتر بود، بالاتر نبود، بنابراین می‌توان استدلال کرد که ریش گذاشتن تلاشی برای جبران سایر زمینه‌های مرتبط با مردانگی نیست.

نویسندگان نتیجه می‌گیرند: ترکیبی از انگیزه‌های تعلق و رقابت که با رشد موهای صورت در ارتباط است، نشان می‌دهد مردانی که تمایل به گذاشتن ریش دارند، می‌خواهند خود را به‌عنوان دوست و  شریکی ارزشمند و قابل اعتماد نشان دهند.

توجه به این نکته ضروری است که مطالعه حاضر محدودیت‌هایی دارد. نویسندگان می‌گویند ممکن است نحوه بلند کردن موهای صورت نیز اهمیت داشته باشد. از طرف دیگر، مطالعه بر معیارهایی تکیه دارد که خود شرکت‌کنندگان گزارش کرده بودند، بنابراین ممکن است پاسخ‌دهندگان به جای انگیزه واقعی خود، باورهای آگاهانه خود را ذکر کرده باشند.

گرچه مطالعه جدید روی جمعیت محدودی انجام شده است و علت بلند کردن ریش در مناطق مختلف جهان می‌تواند متفاوت باشد، اولین مطالعه‌ای است که به بررسی انگیزه بلند کردن موهای صورت در مردان می‌پردازد و بینش جدیدی دراین‌باره ارائه می‌دهد که چرا در دنیای امروز ریش گذاشتن مد شده است.

این مطالعه در مجله‌ی Archives of Sexual Behavior منتشر شده است.