خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: «اندیشه این تألیف از چند دهه پیش در خاطرم بوده و در ساله‌ای اخیر قوت یافته است. در این دفتر کوشیده‌ام با استفاده از منابع معتبر و موجه آنچه را دیگران دوستدار و غیر آن درباره زندگی و کارهای احمد شاملو گفته‌اند. ارزیابی کنم و سره را از ناسره باز شناسانم. مباد کسی به گمان نادرست افتد که این مستندِ بی صوت و حرکت سعی در تبلیغ یا تخریب کسی دارد، کسی که در هر حال خودش و نثر بدیعش در ذهن و زبان شیفتگان بسیارش جای گرفته است.» این بخشی از یادداشت بهرام گرامی است، نویسنده کتاب شاملو در پس آینه.

احمد شاملو، متولد ۲۱ آذر ۱۳۰۴ خورشیدی، هرچند به علت شغل نظامی پدر و انتقال مدام از شهری به شهر دیگر و البته فعالیت‌های سیاسی چپ‌گرایانه، هرگز تحصیل در دبیرستان را تمام نکرد؛ اما شهرتش به خاطر فعالیت‌هایی نظیر ترجمه و روزنامه نگاری و سرایش شعر است. او از پیشگامان شعر سپید است؛ شعری رها از وزن و قافیه و نثرگونه که گفته می‌شود موسیقی درونی آن، هنگام خوانش، آن را از دیگر انواع نثر جدا می‌کند و از این رو آن را شعر منثور و شعر شاملویی نیز می‌نامند.

شاملو شاعران بزرگ کهن نظیر سعدی و فردوسی را بسیار نکوهش می‌کرد، و در مقابل بعضی شاعران اروپایی نظیر الوار و لورکا را ستایش می‌نمود. علیرغم مخالفتش با شعر سنتی تصحیحی از حافظ ارائه کرد که بی ارزش قلمداد شد و سخنرانی جنجالی اش درباره فردوسی در دانشگاه برکلی بسیاری از ایرانیان داخل و خارج کشور را آزرده خاطر کرد. ترجمه‌های او نیز توسط مترجمان چندان دقیق دانسته نمی‌شود، زیرا بدون دانستن زبان اصلی متن ترجمه‌های دیگران را بازنویسی می‌کرد؛ و این خود مخالفت‌های زیادی را برمی‌انگیخت.

شاملو پس از یک دوره بیماری و ابتلاء به دیابت که منجر به قطع پای او هم شد، در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۷۹ درگذشت.

بهرام گرامی، پژوهشگر و ویراستار دانشنامه ایرانیکا و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان است، پیشتر دو کتاب گل و گیاه در هزار سال شعر فارسی و سنگ و گهر در هزار سال شعر فارسی از او منتشر و به بازار عرضه شده است. او کتابی با عنوان «احمد شاملو در پس آینه» دارد که ۲ مرداد سالروز درگذشت شاملو بهانه‌ای برای سرک‌کشیدن به آن و تورقش است.

این‌کتاب سال ۱۴۰۱ با ۲۷۸ صفحه توسط انتشارات علمی چاپ شد.

گرامی در کتاب خود این‌گونه می‌نویسد: «این دفتر یک نقد ادبی نیست، گامی است برای بهتر شناختن و بیشتر شناساندن احمد شاملو با استفاده از منابع معتبر و موجه… کسی که با احاطه بر واژگان فارسی و چیدمان و کاربرد درست آنها پیام خود را به شکلی بدیع و اثر گذار بر جان و دل مخاطبان خود نشانده است. با آنکه شخصیت و رفتار یک هنرمند و شیوه زندگی او ربطی به هنرش ندارد و از هنرمند فقط باید هنرش را در نظر داشت و قدردان آن بود، در مورد شاملو بسیاری از جوانان هر نسل، نه تحت تأثیر شهرت او، وی را الگویی مناسب برای تقلید دانسته‌اند.»

مولف «احمد شاملو در پس آینه» در ادامه می‌گوید: «این دفتر تناقض آشکار با این ادعای شاملوست که: در خانه‌ای شیشه‌ای زندگی می‌کنم و چیزی برای پنهان کردن ندارم.»