خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: از شلوغی و هیاهوی خیابان جمهوری که مردم را به بازار پر رنگ و لعاب شهر دعوت می‌کند وارد خیابان جمهوری ۲۹ می‌شوم. کوچه‌هایی که در واقع تاریخ بیرجند محسوب می‌شود.

سراغ حسینیه کبابی‌ها را از همسایه‌ها می پرسم و این مکان نام آشنا را به آسانی پیدا می‌کنم. خانه‌ای با معماری اصیل ایرانی که یک بیرجندی مؤمن و معتقد در حدود بیش از یک قرن قبل (حدود ۱۱۰- ۱۱۱ سال قبل) آن را وقف عزاداری سید الشهدا (ع) و برگزاری هیئت در این مکان می‌کند.

نذر و نیتی که با گذشت سالیان سال هنوز هم وراث و بازماندگان خاندان کبابی آن را اجرایی می‌کنند و عطر اسپند و گلاب و عزای حسین را در محیط خانه و کوچه‌های اطراف می‌پیچانند.

نشانی از تاریخچه عزاداری در بیرجند

حسینیه‌ای که از یک قرن قبل محل تجمع برخی از هیأت‌های قدیمی شهر نیز بوده است و وجود آن در واقع تاریخچه عزاداری در شهر بیرجند است چرا که فعالیت یکی از هیئت‌های قدیمی شهر یعنی هیئت ابوالفضلی از این مکان شروع شده است.

وارد حسینیه که می‌شوم هنوز مراسم شروع نشده است. اجازه می‌گیرم و وارد چایخانه حسینیه می‌شوم. نکته‌ای که در وهله اول توجه را جلب می‌کند این است که برای هر مهمان یک چای در یک سینی کوچک استیل آورده می‌شود که با با یک نبات اصل خراسان خوش طعم تر شده است.

سماورهای قدیمی نیز توجه ام را جلب می‌کند. یکی از میزبانان با لبخندی می‌گوید همین سماورهای بزرگ نیز هر کدامشان ۱۰۰ سال قدمت دارند.

آقایان در حیاط حسینیه که سقفش را چادری سیاه نصب کرده اند جمع شده اند و خانم‌ها نیز در اتاق‌های اطراف حیاط مستقر هستند و منتظر تا سخنران مراسم به جمع آنان اضافه شود.

پرده نقالی یکی از زیبایی‌های حسینیه است

مریم مودی از شهروندانی که در مراسم عزاداری حاضر شده است در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: یکی از زیبایی‌های این حسینیه پرده نقالی قدیمی است که در حیاط حسینیه نصب شده است.

وی افزود: شنیده ام پرده تعزیه عاشورای این حسینیه در هفت تابلو، صحنه‌های مختلفی از روز عاشورا را تداعی می‌کند، اثری تاریخی که در فهرست آثار ملی کشور نیز ثبت شده است.

به کمک جست و جوگرهای فضای مجازی سخن این بانو را پیگیری می‌کنم و متوجه می‌شوم که این پرده نقالی و این اثر توسط استاد محمدحسین در سال ۱۳۳۸ قمری روی پارچه کرباس با رنگ‌های گیاهی به صورت ترکیب نقاشی و مهر اجرا شده است.

یک عکاس با سلیقه نیز مشغول عکاسی از معماری اصیل حسینیه است. خود را رضا حسنی معرفی می‌کند و می‌گوید بسیار از این حسینیه شنیده بودم ولی آنچه می بی نم فراتر از شنیده‌ها است.

اصالت عزاداری در حسینیه کبابی‌ها

وی افزود: برایم بسیار جالب است که به سنت گذشته هنوز در یک سینی کوچک استکان‌های به قول معروف کم باریک و یک نبات می‌گذارند و با آن از مهمانان پذیرایی می‌کنند و این نشان اصالت جلسه است.

حسنی می‌گوید: من به پشت بام حسینیه هم رفته ام و از آن بالا از حیاط حسینیه که محل تجمع آقایان برای مراسم است عکس گرفته ام و دوست دارم به عنوان فرهنگ و تمدن خراسان جنوبی به دیگران منتقل کنم.

محمد حسین کیان فرد نبیره مرحوم غلامرضا کبابی در گفت و گوی با مهر اظهار کرد: حسینیه کبابی همزمان با تأسیس هیئت محترم ابوالفضلی بیرجند که قدیمی ترین هیأت بیرجند است توسط مرحوم غلامرضا کبابی وقف شد.

عزاداری که نسل به نسل منتقل شد

وی ادامه داد: به عبارت دیگر هیأت محترم ابوالفضلی ابتدا در همین حسینیه کبابی‌ها فعالیت داشت ولی بعد به واسطه توسعه به مصلی منتقل شد ولی وراث مرحوم غلامرضا کربلایی مراسم عزاداری را نسل به نسل ادامه دادند.

کیان فرد افزود: در همین حسینیه یک پرده نقالی وجود دارد که خودش یک میراث فرهنگی محسوب می‌شود و قدیمی ترین پرده نقالی در خراسان جنوبی و مربوط به ۱۱۰ سال قبل است.

نبیره مرحوم کبابی واقف حسینیه گفت: خاطرم هست آقای اکبرپور مسئول هیئت مرتضوی از هیأت‌های قدیمی بیرجند و از افراد سرشناس شهر به من می‌گفتند از این خیمه و دستگاه عزاداری دست نکشید که من می دانم آقای کبابی که اینجا را وقف کرد چه کسی بود.

وی افزود: آقای اکبر پور بعد بیان کرد من در سفری که به کربلا داشتم روزی از سر دلتنگی به حرم حضرت ابوالفضل (ع) رفتم و دیدیم مرحوم کربلایی بالای سر مرقد مطهر نشسته و مشغول قرآن خواندن است و این در حالی است که از فوت ایشان ۱۰ -۱۵ سال گذشته بود.

کیان فرد اظهار کرد: حاج آقای اکبرپور انسان مؤمن و معتقدی بود و همین طوری مطلبی را بیان کرد و خود مرحوم کربلایی غلامرضا کبابی نیز ارادت ویژه ای به حضرت عباس (ع) داشت.

توصیه‌ای پدرانه

وی ادامه داد: مرحوم پدر من نیز همواره تأکید می‌کرد که دست از خیمه اباعبدالله برندارید و ما نیز تلاش داریم که توصیه‌های پدر را مد نظر قرار دهیم.

نبیره مرحوم کربلایی غلامرضا کبابی ادامه داد: اینکه این روضه‌ها و مراسم‌ها نسل به نسل منتقل می‌شود هم یک توفیق است که نصیب ما شده است و امیدواریم که خداوند این توفیق را از ما نگیرد.

جلسه به پایان می‌رسد. بیرون که می‌روم متوجه می‌شوم که جمعیت آنقدر زیاد بوده که حتی در بیرون خانه برای بانوان صندلی گذاشته اند. آری این است ثمره اخلاص که آدم‌ها را چون آهن ربا سمت خود جلب می‌کند.