تقریباً یک نفر از هر چهار نفر به دریاچه‌های آب شیرین، نهرهای آب و سدها دسترسی ندارد و برای بقا، به مخازن آب‌های زیرزمینی وابسته است. اما تا پایان قرن حاضر، ده‌ها تا صدها میلیون نفر ممکن است حتی از همین ذخایر اندک آب شیرین نیز محروم شوند. افزایش دما، خطر تبدیل‌شدن منابع کم‌عمق آب‌های زیرزمینی به مخازن سمی را افزایش می‌دهد.

گروهی بین‌المللی از محققان، با ایجاد مدلی از انتقال گرما در مقیاس جهانی، داده‌های مربوط به تغییرات دمایی منابع آب‌های زیرزمینی سراسر جهان را در سناریوهای مختلفی از گرمایش، آزمایش کردند. در بدترین حالت، در سال ۲۱۰۰ نزدیک به ۵۹۰ میلیون نفر برای بقا به منابعی از آب متکی خواهند بود که با سختگیرانه‌ترین استانداردهای آب آشامیدنی مناسب، همخوانی ندارند.

در عصری که امواج گرما، ذوب‌شدن کلاهک‌های یخی و افزایش سطح آب اقیانوس‌ها را مرتباً در سرفصل اخبار می‌بینیم، آثار گرمایش جهانی بر خود زمین به ندرت توجه ما را به خود جلب می‌کند.

دیلن ایروین، آب‌زمین‌شناس از دانشگاه چارلز داروین در استرالیا، می‌گوید: «تمرکز زیاد روی تغییرات اقلیمی، از رویدادهای آب‌وهوایی و دسترس‌پذیری آب ناشی می‌شود. اما ما باید به شکلی گسترده‌تر به آثار تغییرات اقلیمی بر آب‌های زیرزمینی نیز بپردازیم.»

اگر این مخازن راکد فقط یک یا دو درجه گرم‌تر شوند، نتیجه می‌تواند فاجعه‌بار باشد. گرما، اکسیژن محیط را سلب و شرایط را برای رشد باکتری‌های خطرناک تسهیل می‌کند یا به انحلال غلظت بیش‌از‌حدی از فلزات سنگین، مانند آرسنیک یا منگنز می‌انجامد.

سوزان بنز، دانشمند علوم زمین در مؤسسه فناوری کارلسروهه در آلمان و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید:

در حال حاضر، حدود ۳۰ میلیون نفر در مناطقی زندگی می‌کنند که دمای مخازن آب‌های زیرزمینی، گرم‌تر از آن چیزی است که در سختگیرانه‌ترین دستورالعمل‌های آب آشامیدنی به چشم می‌خورد. این بدین معنی است که در چنین مکان‌هایی، نوشیدن آب بدون تصفیه ممکن است ایمن نباشد. مثلاً شاید نیاز باشد که آب پیش از نوشیده‌شدن، ابتدا جوشانده شود. آب آشامیدنی حتی در لوله‌های آب نیز در اثر حرارت موجود در زمین، گرم می‌شود.

حتی برای جوامعی با مخازن سطحی کافی در نزدیکی‌شان، خروج آب‌های زیرزمینی گرم‌شده می‌تواند سازوکاری که ایمنی آب را برای مصرف توسط انسان حفظ می‌کند، تغییر دهد.

براساس پیش‌بینی گزارش هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم از تغییرات اقتصادی اجتماعی جهان، انتظار می‌رود که ارقام فوق به بیش از دو برابر برسند. یعنی تا سال ۲۱۰۰، حدود ۷۷ تا ۱۸۸ میلیون نفر در مناطقی زندگی می‌کنند که مخازن آب‌های زیرزمینی، سختگیرانه‌ترین استانداردهای آب آشامیدنی را برآورده نمی‌کنند.

همچنین، با توجه به افزایش بسیار بالای انتشار کربن، ۵۸۸ میلیون نفر احتمالاً باید پیش از نوشیدن آب، آن را تصفیه کنند.

البته، همه‌ی مناطق به طور یکسان در معرض خطر قرار نخواهند داشت. برای مثال، مکان‌هایی مانند کوه‌های آند و راکی ​​با سطح ایستایی عمیق می‌توانند ایمن بمانند، زیرا آب در این مناطق برای مدت طولانی‌تری خنک می‌ماند.

در مقابل، جوامعی که در مناطقی با سیستم‌های آب کم‌عمق یا گرمایش جوی بسیار بالایی مواجه هستند، به طور قطع باید با افزایش دمای آب‌های زیرزمینی در سطوح نگران‌کننده‌ای مقابله کنند. در بسیاری از موارد، این جوامع از کم‌ترین منابع برای ایمن‌سازی آب‌های در‌دسترسشان برخوردار هستند.

گروه محققان مطالعه با ساخت برنامه‌ای کاربردی و تعاملی، به کاربران امکان می‌دهند تا از طریق سامانه تحت وب گوگل ارث انجین، تغییرات پیش‌بینی‌شده در مخازن آب زیرزمینی محل زندگی خود را بررسی کند.

بنز می‌گوید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد که اقدام برای حفاظت از آب‌های زیرزمینی و یافتن راه‌حل‌های پایدار برای مقابله با تأثیر منفی تغییرات اقلیمی بر آب‌های زیرزمینی، از اهمیت بسیاری برخوردار است.

یافته‌های مطالعه در مجله Nature Geoscience منتشر شده است.