چند روز قبل دولت ترکیه در تصمیمی جنجالی و به‌منظور حفاظت از صنایع داخلی خود تعرفه ۴۰درصدی را روی خودروهای وارداتی از چین اعمال کرد. در مقابل وزیر تجارت چین از ترکیه خواست فورا این تعرفه‌های تبعیض‌آمیز علیه محصولات چینی را حذف کند.

چینی‌ها می‌گویند تصمیم ترکیه برخلاف قوانین سازمان تجارت جهانی است و این سیاست‌های متغیر نه تنها به منافع دو طرف و مصرف‌کنندگان ترک آسیب می‌زند بلکه نگرانی شرکت‌های چینی درباره محیط کسب‌وکار ترکیه را تشدید کرده و اعتماد آن‌ها به سرمایه‌گذاری در این کشور را کاهش می‌دهد.

ترکیه تنها روی خودروهای سواری ساخت چین تعرفه اضافی وضع کرده و بنابراین محصولات چینی گزینه‌ای نامطلوب در مقایسه با محصولات سایر اعضای سازمان تجارت جهانی خواهند بود.

وزیر تجارت چین تصریح کرد چنین کاری تبعیض علیه خودروهای چینی محسوب می‌شود و به‌طور جدی اصل رفتار سازنده با کشور طرف مقابل را نقض می‌کند. به همین خاطر وزیر تجارت چین از ترکیه درخواست کرده سریعا تعرفه‌های تبعیض‌آمیز یاد شده را حذف کند.

او همچنین گفت اقدامات ضروری را به منظور حفاظت از منافع و حقوق شرکت‌های چینی را انجام خواهد داد. لین جیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز چند روز قبل اظهار کرد تصمیم ترکیه در زمینه وضع تعرفه‌های جدید روی خودروهای چینی با قوانین سازمان تجارت جهانی سازگار نیست و بر روابط دوجانبه چین و ترکیه تاثیر منفی می‌گذارد.

تغییرات جهانی

خبرنگاران از لین جیان درباره تعداد فزآینده برخی کشورها ازجمله مکزیک و برزیل که روی محصولات چینی تعرفه وضع می‌کنند، سوال پرسیدند و او گفت روابط دوجانبه چین با کشورهای آمریکای‌لاتین ازجمله برزیل، مکزیک، شیلی و کلمبیا در وضعیت خوب و روبه‌رشدی قرار دارد و همکاری‌های تجاری دوجانبه نیز پایدار و در حال توسعه است.

لین ضمن ارجاع سوالات خبرنگاران درباره تعرفه‌ها به بخش‌های مرتبط اظهار کرد همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین چین و این کشورها در راستای منافع اساسی و انتظارات طرفین است.

این اظهارات پس از آن بیان می‌شوند که ترکیه اعلام کرد از چند روز دیگر ۴۰درصد تعرفه اضافه را روی خودروهای وارداتی از چین اعمال می‌کند تا از خودروسازان داخلی خود حفاظت کند. این تعرفه‌ها به ازای هر خودرو حداقل ۷هزار دلار خواهند بود.

وزارت تجارت ترکیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد تصمیم در این زمینه به منظور بهبود کسری تجاری این کشور و تلاش برای سرمایه‌گذاری و تولید بیشتر گرفته شده است.

به گزارش بلومبرگ، ترکیه در سال ۲۰۲۳ نیز میزان تعرفه خودروهای برقی وارداتی از چین را افزایش داد تا از تولید داخلی خود حمایت کند. کارشناسان می‌گویند تصمیم ترکیه علیه خودروهای چینی کمکی به صنعت داخلی و مصرف‌کنندگان ترک نخواهد کرد.

جوئی دانگشو، مدیر انجمن خودروهای سواری چین گفته یکی از دلایل اصلی وضع تعرفه اضافی روی خودروهای چینی کسری تجاری بزرگ ترکیه و رکود اقتصادی مداوم آن است. ترکیه به دنبال توسعه صنعت خودرو برقی خود است و رقابت با خودروسازان چینی را یک چالش مهم می‌داند.

مخالفتِ خودروسازان غیر چینی

اروپایی‌ها نیز در صدد ابلاغ و اجرای تعرفه بیشتر هستند اما صنایع داخلی از این تصمیم حمایت نمی‌کند. خودروسازان قاره‌سبز به‌شدت به بازار چین متکی هستند و درصورت افزایش تعرفه‌های واردات خودروهای چینی به اروپا، با مقابله‌به‌مثل شرقی‌ها مواجه خواهند شد که درنتیجه عرصه را برای آن‌ها تنگ خواهد کرد.

چین به‌وضوح تهدید کرده است که درصورت اعمال تعرفه، اقدامی مشابه را علیه اروپا اجرایی می‌کند. چین برای خودروسازان اروپایی نه‌تنها یک بستر فروش و بازار بزرگ بلکه محل تولید برخی محصولات آن‌ها مانند ب‌ام‌و iX۳، سیتروئن C۵X یا داچیا اسپرینگ محسوب می‌شود؛ بنابراین تصمیم اتحادیه اروپا می‌تواند بر تولید و حتی فروش این محصولات اروپایی مقیم چین هم تاثیر بگذارد.

مجوعه «HSBC» معتقد است خودروسازان آلمانی حدود ۲۰ تا ۳۰درصد سود خود را از بازار چین به دست می‌آورند؛ در همین راستا، مدیران بالارده مرسدس‌بنز، ب‌ام‌و و فولکس‌واگن هشدارهای مخالف خود را به مقامات سیاسی اعلام کرده‌اند.

مدیرعامل گروه خودروسازی ب‌ام‌و، اولیور زیپس به رسانه‌ها اعلام کرد جهان تجارت نیازی به محافظت خارجی ندارد و درگیری در نبرد اقتصادی باعث خودزنی خواهد شد.

مدیر فولکس‌واگن اولیور بلوم، هم گفت ریسک محدودسازی بالاست و می‌تواند به ضرر اروپا تمام شود. مدیر استلانتیس، کارلوس تاوارس نیز مقابله با چین را تله‌ای برای دنبال‌کنندگان آن دانست.

خوشبختانه برای چینی‌ها، اروپا با شدت آمریکا به مقابله اقتصادی نخواهد پرداخت و ممکن است به تعرفه ۱۰درصدی کنونی بسنده کند. با این وجود تحلیلگران انتظار دارند خودروسازان چینی ۱۰ تا ۲۵درصد تعرفه بیشتری را به این اتحادیه پرداخت کنند.

مدیر مجموعه تحقیقاتی «اشمیت اتوموتیو» می‌گوید مقابله ایالات‌متحده با چین در این زمینه یک حرکت دفاعی مشخص است؛ اما انجام دوباره آن توسط اروپا به معنای نسبی‌سازی خواهد بود.

او می‌گوید: «اگر تعرفه واردات محصولات چینی به بازار اروپا در محدود ۲۵درصد نگه داشته شود، بیشتر معنای برابر کردن بازی برای رقابت با برگ برنده چینی‌ها یعنی ۳۰درصد هزینه تولید کمتر آن‌ها خواهد بود.»

با وجود بالا گرفتن این تنش اقتصادی، به نظر شما اروپا محتاطانه عمل می‌کند یا مانند ایالات‌متحده یک بازی سیاسی اقتصادی را شروع خواهد کرد؟ آیا این جریان به کشور ما هم خواهد رسید؟