آزمایش موشک ساخت شرکت خصوصی چینی اسپیس پایونیر، با شکست فاجعه‌بار و انفجاری مهیب در روز یکشنبه به پایان رسید. این شرکت روز ۳۰ ژوئن قصد داشت مرحله‌ی اول موشک تیان‌لانگ ۳ را در تاسیسات خود در شهرستان گونگی در استان هنان چین تحت آزمایش احتراق ثابت قرار دهد.

اما فیلم‌هایی که توسط شهروندان ساکن گونگی گرفته شده و در شبکه‌های اجتماعی چینی منتشر شده‌اند، سوزش ۹ موتور موشک و سپس برخاست ناخواسته‌ی آن از روی سکو را نشان می‌دهند. درجریان آزمون‌های احتراق ثابت، معمولا از اتصالات مخصوص و سایر سازه‌ها برای نگه‌داشتن موشک‌ها روی سکو و ممانعت از برخاست آن‌ها استفاده می‌شود.

آن‌طور که در تصاویر دیده می‌شود، موشک ابتدا در آسمان صعود می‌کند و سپس ظاهرا با خاموش‌شدن موتورهایش، متوقف می‌شود و به سمت زمین بازمی‌گردد. موشک چینی تقریبا ۵۰ ثانیه پس از برخاست ظاهرا با باقیمانده‌ی پیشران اکسیژن مایع و کروسین، با زمین برخورد کرد و انفجار بزرگی را به‌وجود آورد. مرحله‌ی اول تیان‌لونگ ۳ در پروازهای مداری احتمالا برای چندین دقیقه موتورهایش را روشن نگه می‌دارد.

اسپیس پایونیر با هدف آمادگی برای پرتاب مداری تیان‌لونگ ۳ در ماه‌های آینده، درصدد انجام آزمایش احتراق ثابت بود. تیان‌لونگ ۳ قرار است موشکی چندبارمصرف باشد که مرحله‌ی اول آن همانند فالکون ۹ اسپیس ایکس پس از پرتاب قادر به فرود عمودی روی زمین است. اسپیس پایونیر ماه گذشته اعلام کرد که در دور جدید جذب سرمایه، توانسته ۲۰۷ میلیون دلار جمع‌آوری کند.

اسپیس پایونیر در بیانیه‌ای اعلام کرد که در اتصال بین بدنه‌ی موشک و جایگاه آزمایش، نقص ساختاری وجود داشت. پس از برخاست، کامپیوترهای موشک به‌طور خودکار موتورها را خاموش کردند و موجب سقوط آن در ۱٫۵ کیلومتری جنوب غربی شدند. بااین‌حال، بنا به گزارش‌ها، سقوط و انفجار موشک تلفات جانی نداشته است.

آزمایش‌های احتراق ثابت بخشی از روند ساخت موشک‌ها یا آزمایش آن‌ها پیش از پرتاب هستند و وقوع مشکل در آن‌ها دور از انتظار نیست. به‌عنوان مثال، یک نمونه‌ی اولیه از موشک استارشیپ اسپیس ایکس پس از آزمایش احتراق ثابت در سال ۲۰۲۰ منفجر شد. بااین‌حال، اتفاقی شبیه مورد اخیر که در آن موشک از سکوی خود برخیزد و پرتاب شود، بی‌سابقه بود.

انتظار می‌رفت پرتاب مداری تیان‌لانگ ۳ از تاسیسات پرتاب تجاری جدید در نزدیکی پایگاه فضایی ون‌چانگ در جزیره هاینان انجام شود. تلاش برای آن پرتاب اکنون ممکن است با تاخیر طولانی مواجه شود. اسپیس پایونیر می‌گوید در اسرع وقت تجزیه‌وتحلیل حادثه را انجام خواهد داد و آزمایش‌ها را با سخت‌افزار جدید شروع خواهد کرد.

حادثه‌ی اخیر می‌تواند بر اکوسیستم شرکت‌های خصوصی فعال در صنعت فضایی چین، تاثیرات گسترده‌تری داشته باشد. بخش خصوصی حمایت فزاینده‌ای از سوی دولت چین دریافت کرده است.

اسپیس پایونیر اولین شرکت پرتاب خصوصی چینی بود که در سال ۲۰۲۳ با موشک تیان‌لانگ ۲ به مدار رسید. تیان‌لانگ ۳ با قطر ۳٫۸ متر و جرم برخاست ۵۹۰ تن، از مدل قبلی بسیار بزرگ‌تر است و انتظار می‌رود که بتواند ۱۷ تن محموله را به مدار نزدیک زمین یا ۱۴ تن را تا مدار خورشید‌آهنگ حمل کند.