قبلا هر کسی در نمایش‌های تلویزیون یا فیلم‌ها از پشت بام می‌افتاد یا تصادف می‌کرد، به احتمال زیاد کارش به استفاده از گردن‌بند (کولار گردنی) می‌کشید.

حتما می‌دانید منظور از این گردنبندها چیست: حلقه فومی کرم رنگ یا حلقه سفت پلاستیکی که از چانه بازیگر تا جناغ سینه امتداد داشت. جک لمون، هنرپیشه معروف آمریکایی در فیلمی از آن استفاده کرده بود. جری ساینفلد، جولیا فیونا رابرتس و بیل موری نیز در فیلم‌های خود از گردن‌بندهای طبی استفاده کرده‌اند. سال‌ها، این گردن‌بندها نماد جهانی «صدمه دیدن» بود.

حالا دیگر گردن‌بندهای طبی معروف را در فیلم‌ها نمی‌بینیم. به‌نظر می‌رسد دیگر افراد در فیلم‌ها مانند گذشته دچار آسیب گردن نمی‌شوند. البته، در درمانگاه‌ها هم دیگر اثری از آن‌ها نیست. اما ماجرای رواج استفاده از این تجهیزات پزشکی چه بود؟

به‌نوشته‌ی مجله آتلانتیک، داستان در مطب پزشکان و زمانی آغاز شد که فرم جدیدی از جراحت معروف به ویپلش (واخوردگی گردن) در میان فرهنگ رو به رشد خودرو در دهه ۱۹۴۰ و اوایل دهه ۱۹۵۰ ظاهر شد. پزشکان علت افزایش شیوع گردن‌درد را حوادث رانندگی درنظر گرفتند و توضیح دادند که به دنبال تصادف جلو به عقب، بدن راننده به سمت جلو و بالا پرتاب می‌شود و گردن وی مانند آنتن رادیویی خودرو در هر دو جهت خم می‌شود.

آسیب ناشی از تکان خوردن شدید گردن لزوما در اسکن‌های پزشکی قابل مشاهده نیست. این حالت بیشتر نوعی کشیدگی به جای شکستگی است که موجب درد و سفتی گردن می‌شود و ممکن است به شانه نیز گسترش پیدا کند.

در بسیاری از بیماران، مشکلات گردن سریعا ناپدید می‌شد و برای حدود نیمی از آن‌ها این ناراحتی ادامه داشت. ویپلش در شکل شدید خود به سرگیجه، اختلالات حسی و زوال شناختی منجر می‌شد (تمام این علائم همچنین نشانه آسیب‌های خفیف مغزی هستند). این وضعیت همچنین می‌تواند قربانیان خود را در حالت ناتوانی پایدار (معروف به ویپلش مزمن) قرار دهد که با علائم خستگی، مشکلات حافظه و سردرد مشخص می‌شود.

از همان ابتدا، درمان استاندارد ویپلش شامل استفاده از گردن‌بند فومی برای حمایت از سر بیمار و جلوگیری از حرکات اضافی بود. اما اگر آسیب به گردن در تصاویر پزشکی مشخص نبود، چگونه باعث این‌ همه مشکلات می‌شد؟

برخی از پزشکان حدس می‌زدند زخم‌های عمیق‌تر و پایدارتر ناشی از ویپلش ممکن است ریشه روانی داشته باشد. مقاله‌ای که سال ۱۹۵۳ در مجله‌ی انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، نشان می‌داد شکل مزمن ویپلش را می‌توان به‌عنوان «روان‌نَژَندی» درک کرد، یعنی نوعی واکنش عاطفی منفی به حوادثی که موجب بیماری‌های پایدار می‌شوند.

پزشکان مدعی نشدند که بیمارانشان تمارض می‌کنند، بلکه استدلال کردند که علت این رنج متنوع و ممکن است به نسبت‌های مختلف ناشی از عواملی نظیر آسیب‌دیدگی رباط‌ها و ماهیچه‌ها، وارد آمدن ضربه به مغز و همچنین عوامل روانشناختی باشد.

تفکیک علل فوق دشوار بود و خصوصا وقتی بحث دریافت غرامت در میان بود، می‌توانست مشکل‌ساز شود؛ چرا که در مواردی افراد برای تظاهر به آسیب‌دیدگی نیز از کولار گردنی استفاده می‌کردند تا آنجا که این موضوع در فیلم‌ها نیز به نمایش درآمد.

نگرانی درباره دعاوی مدنی بی‌اساس، در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ افزایش پیدا کرد. حق بیمه‌ خودروها درحال افزایش بود و شرکت‌ها به ادعاهای اغراق‌آمیز ویپلش ازسوی رانندگانی اشاره داشتند که جراحات نامحسوس آن‌ها را نمی‌شد به صورت عینی تایید کرد. با افزایش تظاهر به آسیب‌دیدگی به کمک گردن‌بندهای طبی، سرانجام جامعه پزشکی نیز به مخالفت با آن برخاست.

مجموعه‌ای از کارآزمایی‌های کنترل‌شده تصادفی که در دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ روی درمان‌های ویپلش انجام شد، به نتایج مشابه دست یافت: استفاده از گردن‌بندهای فومی نرم در بهترین حالت هیچ اثری در درمان آسیب‌دیدگی ویپلش ندارد و در بدترین حالت با ممانعت از شرکت بیماران در برنامه‌های حرکتی و ورزشی می‌تواند آسیب‌رسان نیز باشد.

در همین زمان، پزشکان از توصیه بیماران برای بی‌حرکت ماندن دست کشیدند و روی مداخلات فعال تمرکز کردند. برای مثال، استراحت در بستر و سایر اشکال بی‌حرکت ماندن در درمان آسیب‌های کمر از بین رفت. پزشکان درمانگر ضربات مغزی نیز به فکر فرو رفتند که آیا توصیه‌ی بی‌حرکت ماندن برای بیماران اصلا ایده خوبی است یا نه (شواهد خلاف آن را نشان می‌داد).

عدم اطمینان حتی به سایر انواع ارتزهای گردن مانند گردن‌بندهای سفت ساخته‌شده از جنس فوم و پلاستیک که به‌طور گسترده توسط تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی استفاده می‌شد، گسترش یافت. هدف این نوع گردن‌بندها بی‌حرکت نگه داشتن گردن بیمار است تا اطمینان حاصل شود که آسیب واردآمده به بخش بالای ستون فقرات آن‌ها بدتر نخواهد شد. اما منطق استفاده از آن‌ها نیز زیر سوال رفت.

علیرغم استفاده از کولارهای گردنی از دهه ۱۹۶۰، هیچ کس واقعا نمی‌داند که آن‌ها چقدر ممکن است مفید باشند یا حتی آسیب وارد کنند.

دستورالعمل‌های رسمی برای استفاده اضطراری از بریس‌های گردنی اخیرا در برخی از کشورها مورد بازبینی قرار گرفته است اما سانستروم انتظار ندارد تغییرات چشمگیری رخ دهد. او فکر نمی‌کند مطالعات باکیفیتی برای بررسی اثربخشی یا مضرات گردن‌بندهای طبی انجام شود و یکی از علت‌ها آن است که آسیب ستون فقرات گردنی بسیار نادر است.

حتی ممکن است هرگز مطمئن نشویم که آیا گردن‌بندهای طبی برای بیمارانی که شکستگی گردن آن‌ها در بیمارستان تایید شده، مناسب است یا نه. علاقه‌ای به پژوهش دراین‌باره وجود ندارد و درعوض پزشکان روی مداخلاتی تکیه می‌کنند که به‌نظر بیشتر متخصصان مفید است. بنابراین، استفاده از گردن‌بندهای سخت احتمالا همچنان با عدم قطعیت همراه خواهد بود.

میزان اثربخشی و همچنین مضرات احتمالی بسیاری از مداخلات استاندارد به‌طور کامل شناخته‌شده نیست، اما تجربه ما در رابطه با گردن‌بندهای طبی نشان می‌دهد علم می‌تواند خود را اصلاح کند و پیشرفت ممکن است کند باشد، اما درنهایت حاصل می‌شود.