سخنرانان تدکس اصفهان ۲۰۲۴ از مسیر پرفراز و نشیب خود می‌گویند؛ از آنچه پشت سر گذاشتند، آنچه در «مسیر» آموختند و هر آنچه پیش روی خود دارند.

رویداد تدکس اصفهان با موضوع «مسیر» ۲۲ دی ۱۴۰۲ برگزار شد که انتشار هرروزه‌ی نسخه‌های تصویری سخنرانی‌های آن شروع شده، شامل سخنرانی ۱۴ متخصص حول موضوع «مسیر» است. مهدی فصیحی، ثریا سلمانیان، محمد عرب، حامد وحدتی‌نسب، سیاوش صفاریان‌پور، آرش برهمند، رضوان جابری، نفیسه عروجی، اهورا نیازی، نوید کوهی، محمد عرفانیان، ایمان احمدپور، علی‌رضا علیخانی و رومینا حیدری سخنرانان این دوره تدکس بوده‌اند. از میان این موارد تاکنون هفت سخنرانی منتشر شده است که در این مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

شکل عملکرد ماشین حافظه و اهمیت آن موضوع سخنرانی سیاوش صفاریان‌پور، برنامه‌ساز و روزنامه‌نگار علم در تدکس ۲۰۲۴ اصفهان است. او از حاضران می‌پرسد: «من چطور فکر می‌کنم و ابزارم چیست؟» و جواب می‌دهد:‌ «حافظه».

برای فکر کردن به گذشته از چیدن اجزای ذخیره‌شده در حافظه کنار هم استفاده می‌کنیم، برای فکر کردن به آینده هم به حافظه برمی‌گردیم اما وقتی می‌توان پیش‌بینی دقیق‌تری از آینده داشت که ذخیره‌ی حافظه بیشتر باشد. ما برای فکر کردن به گذشته و آینده به حافظه تکیه می‌کنیم.

- سیاوش صفاریان‌پور، برنامه‌ساز و روزنامه‌نگار علم

صفاریان‌پور‌ به اختلال توجه و تمرکز در زندگی روزمره اشاره می‌کند و این هشدار را می‌دهد: «خیلی وقت‌ها ما به حافظه تکیه می‌کنیم و مسیرمان را گم می‌کنیم. این یکی از عوارض زندگی مدرن امروز است.» او سپس می‌پرسد:‌ «آیا من حافظه‌ام هستم؟» و از حاضران می‌خواهد به قدیمی‌ترین حافظه‌ی خود فکر کنند و در ادامه سخنانش عملکرد حواس پنجگانه و فعالیت تمام مغز در فرآیند بازآفرینی یک خاطره را «معجزه مغز» وصف می‌کند.

او که چندی پیش مستندی درباره مغز به نام «کاپیتان من» ساخته به سؤالش اینطور جواب می‌دهد: «من فکر می‌کنم ما حافظه‌مان هستیم؛ برای فکر کردن به گذشته، برای فکر کردن به آینده و برای اینکه مسیر زندگی را دنبال کنیم.» سپس از روبه‌رو شدن با آلزایمر پدرش می‌گوید و «بروز روی تاریک آلزایمر» و دشواری انتخاب بین کنترل آلزایمر یا پارکینسون.

آلزایمز شبیه به بنایی در حال تخریب است. در این بیماری خاطرات و اجزایی که در مغز ماست و اجزایی که منجر به رفتار بیرونی ما می‌شود و ذخیره شناختی ما مدام کم و کمتر می‌شود. حافظه‌ی ما و اندوخته‌های شناختی ما، ما را شکل می‌دهد. انتخاب بین کنترل یکی از بیماری‌ها (آلزایمر و پارکینسون) مهم‌ترین تصمیم‌گیری زندگی‌ام بود. از خودم پرسیدم آیا حاضرم خاطراتم یا بخشی از خاطراتم را یکجا بفروشم؟ من تصمیم گرفتم آن قرص آبی را بخورم و پدرم با هوشیاری نسبت به جهان پیرامونش، ما را ترک کرد.

- سیاوش صفاریان‌پور

یکی دیگر از سخنرانی‌های تصویری رویداد تدکس اصفهان مربوط به حامد وحدتی‌نسب، انسان‌دیرینه‌شناس است. او برای حاضران از بقایا و مواد فرهنگی منتسب به حضور انسان در ایران می‌گوید: «قلمرو انسان نئاندرتال از غربی‌ترین نقاط در اروپا تا آسیای مرکزی امتداد داشت و ایران در قلب آن بود. به همین دلیل دور تا دور ایران سنگواره‌هایی بازمانده از آن‌ها وجود دارد.»

وحدتی‌نسب با نمایش تصویری از بازسازی چهره انسان راست‌قامت ادامه می‌دهد: «انسان‌ راست‌قامت اولین انسانی است که حدود ۲ میلیون سال پیش وارد ایران می‌شود. او به حیات خود ادامه داد تا اینکه حوالی ۴۰۰ هزار سال پیش جای خود را به نوع دیگری از انسان داد؛ انسان نئاندرتال. یکی از قدیمی‌ترین استقرارگاه‌های نئاندرتال‌ها در دنیا به ایران مربوط است؛ به غار قلعه‌کرد در آوج قزوین.»

این انسان‌دیرینه‌شناس با اشاره به فعالیت‌های باستان‌شناختی خود به همراه گروهی فرانسوی از ادامه کاوش‌ها در این غار می‌گوید.

این غار قدیمی‌ترین منطقه باستانی ایران است. سن قطعی لایه‌های مربوط به انسان آن به ۴۵۰ هزار سال رسیده است و این سن بیشتر خواهد شد چون هنوز ۲، سه متر دیگر نهشته باستانی باید کاوش شود. اما جالب‌ترین یافته از این غار دندان شیری یک کودک ۹ تا ۱۱ ساله است. این دندان ۱۷۵ هزار ساله قدیمی‌ترین قطعه بدنی یافته‌شده از یک انسان در تاریخ باستان‌شناسی ایران به شمار می‌آید.

- حامد وحدتی‌نسب، انسان‌دیرینه‌شناس

نوید کوهی در تدکس اصفهان ۲۰۲۴ با بداهه‌نوازی تنبور مسیر خود را از خلق سؤال تا رسیدن به خلاقیت روایت می‌کند.

رضوان جابری با شرح دشواری‌های مسیر خود، از سخت‌ترین دوران زندگی‌اش و ضرورت برهم زدن آگاهانه تعادل می‌گوید. او که تولیدکننده محصولات صنعتی است، در رویداد تدکس ۲۰۲۴ اصفهان از تجربه شخصی خودش و انتخاب میان مادری و ادامه تحصیل و البته سخت‌ترین دوران زندگی‌اش حرف می‌زند:

گاهی ما تصمیم می‌گیریم آگاهانه تعادلمان را به‌ هم بزنیم. در واقع تصمیمی می‌گیریم که به منابع، معیارها، نتایج و افراد درگیر در آن آگاهی داریم. بر اساس ارزش‌ها و باورها، شرایط یا ترجیحمان تصمیمی می‌گیریم که در عین حال به ورودی و خروجی آن آگاهیم.

- رضوان جابری، تولیدکننده محصولات صنعتی

جابری می‌پرسد: «چرا با وجود آگاهی درباره مزایای تعادل در زندگی چنین تصمیمی می‌گیریم؟» و خود پاسخ می‌دهد:

پشت این انتخاب یک چرایی قدرتمند است؛ ما می‌دانیم که تمرکز روی یکی از قسمت‌های از زندگی و حذف و کم‌رنگ‌کردن بقیه قسمت‌ها ما را به نتایج خارق‌العاده‌ای می‌رساند. گاهی باید تعادل زندگی را برهم‌ زد اما باید مراقب باشیم که در چرخه دائمی نداشتن تعادل گرفتار نشویم. چیزی که ما را در مسیر نگه می‌دارد، همان چرایی قدرتمند انتخابمان است و هر جا ناامید شدیم باید به آن چرایی قدرتمند برگردیم.

- رضوان جابری، تولیدکننده محصولات صنعتی

علیرضا علیخانی، مدیر استودیو «سایه» هم در سخنرانی خود به دوراهی تصمیم‌گیری بر پایه‌ی حقیقت یا واقعیت می‌پردازد. او در مسیر خود حاضران را در سفرهایی همراه می‌کند که انتخاب بین حقیقت و واقعیت نتیجه را تغییر می‌دهد و می‌گوید: «لزوماً تلاش و پشتکار شما را به رؤیاها و اهدافتان نمی‌رساند.»

علیخانی از تجربه‌‌ی خود و انتخاب سومین مسیر می‌گوید: «زندگی به من نشان داد که خیلی مواقع راه رسیدن به رؤیاهایم خلاف جهت مسیری بود که فکر می‌کردم درست است. بر اساس تجربه زیسته‌ام می‌گویم اگر می‌خواهید به رؤیا و اهدافتان برسید همواره به سمت حقیقت یا کیفیت حرکت کنید اما از مسیر واقعیت که کمّی و قابل اندازه‌گیری است، هرچند ممکن است این دو کاملاً در خلاف جهت هم باشند.»

اهورا نیازی، بلاگر شبکه‌های اجتماعی هم در این رویداد حاضر شده تا از راه‌های موفقیت در شبکه‌های اجتماعی بگوید و تأکید کند که «هر کسی که بلاگر نیست، از زندگی جا نمانده است.»

او در فرصت سخنرانی‌اش از تأثیر نمایش زندگی بلاگرها و حس جا ماندن از زندگی، حسرت دیده نشدن و پول در نیاوردن به اندازه بلاگرها در مخاطبان می‌گوید و توصیه می‌کند: «باید بدانید که شبکه‌های اجتماعی دروغ است. اینجا جای سرگرمی است و کار ما هم سرگرم‌کردن شماست. پس کسی که این کاره نیست از زندگی جا نیفتاده است. این هنر شبکه‌های اجتماعی است که به شما بقبولاند که از چیزی جا مانده‌اید. نفس عمیق بکشید و به زندگی‌تان ادامه دهید.»

نیازی ده نکته برای موفقیت در شبکه‌های اجتماعی را به کسانی که می‌خواهند در این حوزه فعالیت کنند، یادآوری می‌کند.

ویدئوی دیگری که از رویداد تدکس ۲۰۲۴ اصفهان منتشر شده مربوط به رومینا حیدری، تصویرگری است که با نمایش آثار خود از کارکردهای شوخی در مسیر برقراری ارتباط می‌گوید و اینکه شوخ‌طبعی چگونه مسیر موفقیت را هموار می کند؟

تا کنون ۴۲ هزار رویداد تدکس در ۱۸۲ کشور جهان برگزار شده است. در ایران تنها دو رویداد تدکس تهران و تدکس اصفهان از سوی تدکس اجازه‌ی داشتن نام شهر و برگزاری این مراسم با حضور بیش از ۳۰۰ شرکت‌کننده را دارند. تدکس اصفهان در ۱۰ سال گذشته، ۱۵ رویداد بزرگ و کوچک با حضور ۴۰ سخنران (از ۹ تا ۷۰ ساله) و بیش از هزار شرکت‌کننده حضوری داشته است. این رویدادها با موضوعاتی چون محیط زیست، پزشکی، تاریخ، پزشکی، اقتصاد، توسعه فردی، روانشناسی، تکنولوژی، موسیقی، معماری، گردشگری، هنر، آموزش و پرورش، بیماری‌های خاص، کارآفرینی، عکاسی، تحلیل داده و... برگزار شده است.