خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- فاطمه سعادتیان نیک: «مکتب اهل‌بیت (ع)، مکتب فرصت‌سازی است؛ یعنی همان کاری که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران امروز در همه شئون انجام می‌دهد و برخلاف آن، کسانی که توجهی به فرصت‌ها ندارند، طبق مرام و سیره اهل بیت (ع) عمل نمی کنند». این جملات، محور سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی دهشت، استاد حوزه و دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار است.

استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: امام باقر (ع) پیش از آن‌که ماجرای مسمومیت و شهادت برایشان رخ دهد، به فرزند خود امام صادق (ع) وصیت می‌کنند تا از محل اموالشان، هر سال در روز هفتم ذی‌الحجه خیمه عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) در مکه مکرمه برپا شود، آن هم به مدت ۱۰ سال. شما ببینید هفتم ذی‌الحجه روزی است که حجاج از مدینه عازم زیارت مکه می‌شوند تا کنگره عظیم حج را به‌صورت رسمی آغاز کنند. حالا عمل به این وصیت آن هم در آغاز مناسک حج و در روزی که تمرکز حضور حاجیان در مکه مکرمه است، باعث می‌شود تا از یک رسانه بسیار مؤثر برای ترویج معارف اهل بیت (ع) و بیان حقایق ماجرای کربلا استفاده شود، آن هم برای استفاده همگان.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین دهشت افزود: در واقع، امام باقر (ع) که خود آخرین بازمانده حادثه کربلا بودند، نخستین برپاکننده خیمه‌های عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) نیز محسوب می‌شوند و با این وصیت، معرفتی به را به شیعه و محب خود آموزش می‌دهند که از فرصت‌ها استفاده کنند و امکانات را به بهترین شکل ممکن در خدمت تبیین حقایق و ترویج آموزه‌های مکتب اهل بیت (ع) قرار دهند.

امام باقر (ع)، پرچمدار جهاد تبیین

جهاد تبیین شاید مفهومی آفریده از بیانات رهبر معظم انقلاب باشد اما واقعیت این است که در سیره اهل بیت (ع) می‌توان به‌وضوح تحقق جهاد تبیین را مشاهده کرد.

حجت الاسلام‌والمسلمین هادی صاحبقرانی، مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با اشاره به مصادیق متعدد از تحقق جهاد تبیین در سیره امام باقر (ع) خاطرنشان کرد: پس از واقعه کربلا و شهادت حضرت سیدالشهدا (ع)، فضای خفقان شدید و بی‌رحمانه‌ای علیه جهان تشیع به راه افتاد. خلفای اموی نهایت تلاش خود را در استفاده از ابزار سرکوب به کار بستند تا شیعیان دوباره نتوانند نهضت‌های روشنگرانه در مقابل امویان ایجاد کنند و در این شرایط، وجود اقدس امام سجاد (ع) تدبیر کردند تا با استفاده از ابزار دعا و بُکاء، جامعه اسلامی را در معرض معارف اهل بیت (ع) و حقایق مسیر حق قرار دهند. این جریان فرصت‌ساز با توجه به اختلافات موجود میان امویان و عباسیان در دوران امامت امام باقر (ع) نیز ادامه پیدا کرد و حضرت، میراث پدر بزرگوار خود را به درجه کمال و ثبات رساند.

مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: در دوران امامت امام باقر (ع) بود که افکار عمومی پس از درک مراتب معنوی و جایگاه عبادی ائمه اطهار (ع) با ابعاد علمی و معرفتی امامان معصوم (ع) نیز آشنا شدند. ایشان از شیعیان خود شبکه‌های منسجم و به‌هم پیوسته‌ای ساخت که بعدها توانستند در دوران امام صادق (ع) به اوج شکوفایی فرهنگی و تأثیرگذاری اجتماعی برسند و بعدها در عصر و زمانه‌ای به کار بیایند که رابطه نزدیک اهل بیت (ع) با مردم بسیار محدود شد. از این حیث، امام باقر (ع) را می‌توان پرچمدار جهاد تبیین دانست؛ تبیینی که بر بستر تعلیم و آموزش شکل گرفت و جهان اسلام را دل‌باخته اهل بیت (ع) کرد.

انقلاب فرهنگی امام باقر (ع)

یک جنبه دیگر از سیره اثرگذار و الهام‌بخش امام باقر (ع) را می‌توان در انقلاب فرهنگی همه‌جانبه‌ای مشاهده کرد که ایشان در دوران امامت خود برپا کردند. حجت‌الاسلام والمسلمین محسن باقری‌کیا، استاد درس خارج فقه حوزه علمیه خراسان در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به این جنبه از سیره امام باقر (ع) گفت: هرکدام از اهل بیت (ع) در دوران خود بسته به اقتضائات زمانه، فصلی از دین را احیا کردند.

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه خراسان ادامه داد: فصل امام باقر (ع) نیز مقارن با انقلاب فرهنگی همه‌جانبه‌ای بود که در مقابل القائات مسموم خلافت اموی، زمینه‌ساز بقای اسلام شد زیرا امویان در دوران خلافت جور هشام‌ابن عبدالملک تلاش داشتند اسلام را به معنای تز قدرت و حکومتی معرفی کنند که با شهادت سیدالشهدا (ع) در کربلا تمام شد و خلیفه اموی آن را سرکوب کرد اما امام باقر (ع) با تعالیم نورانی خود در قالب جلسات درس و بحث، جنبه‌های دیگری از دین را برای مردم تبیین می‌کردند تا همه بدانند اسلام برای همه شئون زندگی برنامه دارد.

وی بیان کرد: زمانی که خلیفه اموی به صراحت در وحیانی‌بودن قرآن کریم و الهی‌بودن نبوت پیامبر اکرم (ص) تشکیک می‌کرد، این امام باقر (ع) بود که پرسش دانشمندان زمانه خود را براساس آموزه‌های دینی پاسخ می‌داد و از احکام روزمره گرفته تا مبانی تخصصی علم، نکات ارزشمندی را برای مسلمین تشریح می‌کرد. این روش تبیین، جهان اسلام را مهیای فصل جدیدی از امامت کرد که بعدها در دوران امام صادق (ع) به بلوغ کامل رسید و اسلام را از گزند تحریف‌ها حفظ کرد.

حضور سازنده و مؤثر در جامعه

در پایان باید تاکید کرد که امام باقر علیه السلام در روزگار خود، بزرگ‌ترین تأثیر علمی و عملی را برای جامعه خویش داشت. حضور در مجامع علمی و پایه گذاری نشست‌های فرهنگی، یکی از بهترین و ارزنده ترین نوع حضور در جامعه و خدمت به اجتماع مسلمانان بود که آن امام به گونه‌ای بارز و اثرگذار، این نقش را بر عهده گرفت.

از دیگر جنبه‌های حضور مؤثر ایشان در جامعه، مرجع بودن و پاسخ گویی به پرسش‌های مردمی بود که از دور و نزدیک به حضور ایشان می‌شتافتند و پاسخ پرسش‌های گوناگون خود را از محضر امام دریافت می‌کردند.