نوسازی ناوگان مسافری کشور در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین معضلات شهری تبدیل شده و می‌توان گفت تقریبا بخش بزرگی از شهرداری‌ها و اتوبوسرانی‌ کشور را درگیر کرده است. گرچه در سال‌های اخیر گام‌های بزرگی در این خصوص برداشته شد، اما هنوز نتیجه‌ای درخور این ناوگان مشاهده نشده است. بخشی از اقدامات انجام‌شده در این بخش مربوط به خرید و واردات اتوبوس‌های برقی است که قرار است یک تیر و دو نشان این نوسازی‌ها باشد؛ کاهش مصرف سوخت، نوسازی و به‌روزرسانی ناوگان در کنار کاهش آلایندگی، تنها قسمتی از نتایج استفاده از اتوبوس‌های برقی خواهد بود. با این‌حال اما مشکلاتی ازجمله سهم‌خواهی تولیدکنندگان داخلی و تفاوت قیمت تمام‌شده‌ مدل‌های داخلی و خارجی موضوعی است که روند تامین تقاضای ناوگان از طریق الکتروباس‌ها را با اما و اگرهایی روبه‌رو کرده است. در این میان، برخی شهرداری‌های کشور به دنبال تست و به‌کارگیری این خودروها هستند و عزم خود را برای خرید این مدل‌ها جزم کرده‌اند.

اتوبوس‌های الکتریکی بعد از البرز و اراک، به قم رسیدند

تازه‌ترین خبرها حاکی از آن که نخستین اتوبوس برقی وارد ناوگان اتوبوس‌رانی شهر قم شده است. در واقع اجرای طرح آزمایشی اتوبوس برقی در این استان با ورود نخستین اتوبوس به ناوگان اتوبوس‌رانی شهرداری قم آغاز شد. این اتوبوس برقی ساخته شرکت ایران‌خودرو است که با هر شارژ می‌تواند مسافتی بین ۲۲۰ تا ۲۵۰ کیلومتر پیمایش داشته باشد.

پای اتوبوس‌های برقی در شرایطی به شهر قم باز شد که پیش از این الکتروباس‌ها به شهرهایی ازجمله تهران و اراک و البرز رسیده بودند. حالا به نظر می‌رسد ورود این اتوبوس‌ها به شهرها تسریع پیدا کرده است و شهرداری‌ها برای انجام تست‌های اولیه و در ادامه خرید و به‌کارگیری این اتوبوس‌ها به تکاپو افتاده‌اند.

برنامه ورود هزار اتوبوس برقی به ناوگان

برنامه‌ریزی برای توسعه و الکتریکی‌سازی ناوگان مسافری کشور شامل استفاده از اتوبوس‌ها و ون‌ها و تاکسی‌های برقی می‌شود که قرار است بخشی از آن‌ها از طریق واردات و بخش دیگر آن از طریق تولید داخل تامین شود.

مدیر طرح خودروهای برقی وزارت صمت در اردیبهشت‌ماه سال جاری در این خصوص اظهار کرد: «تلاش می‌کنیم تا پایان امسال ۲هزار دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران اضافه شود که از این تعداد، یک‌هزار دستگاه اتوبوس برقی خواهد بود.»

حسن کریمی سنجری همچنین عنوان کرد:‌ «به‌زودی ۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی اضافه خواهد شد که تحقق آن منوط به همکاری شهرداری تهران و خودروساز در عمل به قرارداد مربوطه است.»

وی همچنین تصریح کرد: «تاکنون ۴۰ دستگاه اتوبوس برقی از طریق ایران‌خودرودیزل به ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر کرج اضافه شده است. ضمن این‌که خودروساز دیگری ۲۶ دستگاه اتوبوس برقی وارد کرده و ۲۳ دستگاه هم در ادامه وارد می‌شود و قرار است این اتوبوس‌ها در ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران مورد استفاده قرار گیرد.»

خدمات پس از فروش اتوبوس‌های برقی وارداتی چه می‌شود؟

ازجمله مشکلاتی که در مسیر واردات اتوبوس‌ها و حتی مدل‌های الکتریکی وجود داشت، بحث ارائه خدمات پس از فروش به این خودروها بود که مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی در این خصوص اظهار کرده بود که در حال مذاکره با شرکت‌های تولیدکننده داخلی برای تأمین خدمات پس از فروش این اتوبوس‌ها هستیم و قرار است ظرف ماه جاری برای خدمات پس از فروش به یک تا دو تولیدکننده داخلی واگذار کنیم که در آینده دچار مشکل نشویم.

مهدی علیزاده مهم‌ترین موضوع در اتوبوس برقی را باتری آن‌ها دانسته و گفته است: «اتوبوس برقی درنظر گرفته‌شده بیشترین پیمایش را برای مردم خواهد داشت؛ چیزی بالغ بر بالای ۲۷۰ کیلومتر. همچنین مانند اتوبوس‌های تولید داخل خدمات پس از فروش برای این اتوبوس‌ها در نظر گرفتیم.» این در حالی است که وزارت صمت اعلام کرده که برای توسعه این دستگاه‌ها، تاکید دارد واردات اتوبوس از طریق خودروسازها صورت پذیرد که هم خدمات پس از فروش بهتری داشته باشیم و هم بومی‌سازی ساخت و فناوری این خودروها دنبال شود.

اتوبوس‌های برقی چین از مدل‌های داخلی ارزان‌تر است!

موضوع دیگر در مسیر واردات اتوبوس‌های برقی مربوط به تفاوت قیمت بین مدل‌های داخلی و خارجی و ارزبری مدل‌های خارجی است.

مخالفان واردات خودرو، بارها اعلام کرده‌اند که با هزینه واردات اتوبوس‌ها می‌توان از تولیدکنندگان داخلی خرید را انجام داد، اما شهردار تهران اواخر سال گذشته در دفاع از واردات این خودروها اظهار کرد که «تفاوت قیمت اتوبوس‌های برقی چینی با اتوبوس‌های برقی داخلی بین ۵ تا ۶ میلیارد تومان در هر اتوبوس است و اتوبوس‌های چینی به‌مراتب ارزان‌تر از اتوبوس‌های داخلی هستند.»

از سوی دیگر رئیس شورای شهر تهران نیز در خصوص ایرادات واردشده به قرارداد خرید اتوبوس‌های چینی و قیمت نهایی ‌آن‌ها اظهار کرده است: «قیمت‌ها در دنیا مشخص است و وقتی به آمریکا، فرانسه و تاجیکستان می‌فروشند، قیمت‌ها معلوم است. ما می‌دانیم که کالاها از ارزان‌ترین قیمت تا بالاترین قیمت وجود دارد و ما سعی کردیم حداقل حد متوسط رعایت شود.»