قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری به کجا رسید؟
اقتصاد ایران: معاون پرستاری وزارت بهداشت ضمن اعلام آخرین جزئیات از اصلاحات قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری درباره میزان افزایش کارانه پرستاران توضیح داد.
معاون پرستاری وزیر بهداشت گفت: مهمترین دستاورد این قانون ارتقای هویت حرفهای و کمک به استقلال مالی پرستاران است. همچنین در ادامه به بهبود رفتار سازمانی مدیران در اصلاح ساختار نیروی انسانی و سازماندهی کارکنان بر اساس نیاز واقعی در مراکز درمانی خواهد شد.
وی ادامه داد: در اجرای این قانون ما در ابتدای راه هستیم و براساس بازخوردهایی که از مراکز درمانی، گروه های فنی، انجمنها و کارشناسان اقتصاد سلامت دریافت می کنیم فرایندها و دستورالعملها ارتقا پیدا خواهند کرد.
عبادی درباره اصلاحات قانون تعرفهگذاری پرستاری خاطرنشان کرد: مبنای پرداخت تعرفهها تولید خدمت و مبتنی بر عملکرد است. بنابراین پرداختی کارانه پرستاران به شکل مساوی نخواهد بود و مبتنی بر تعداد بیمار دریافت کننده مراقبت توسط هر پرستار، سطح مراقبتی و ارزش نسبی (k) خدمات پرستاری است.
وی افزود: ارزش نسبی خدمات پرستاری در بخشهایی که سختی کار بیشتر است، بالاتر است. در سال جاری، مثلا در بخشهای عمومی و داخلی جراحی ارزش نسبی معادل " 8 کا" و در بخشهای مراقبتهای ویژه تا" 33.4 کا" هم افزایش پیدا میکند. البته چون تعداد بیماران بخشهای عمومی نسبت به بخشهای ویژه بیشتر است، نوعی تعادل در پرداختیها صورت میگیرد؛ در آیین نامه هم پیشبینی شده که نباید بین همکاران پرستار هم رده تفاوت کارانه بیشتر از 2.5 برابر باشد.
عبادی تصریح کرد: با افزایش 35 درصدی در ضریب ریالی و 30 درصدی ارزش نسبی مراقبت یا (K)، اصلاحاتی در آیین نامه اجرایی تعرفهگذاری صورت گرفت. البته همچنان 5 درصد از جزء حرفهای پزشکی در اختیار رئیس دانشگاه قرار میگیرد. این کار اختیارات رئیس دانشگاه را افزایش میدهد که پرداخت کارانهها را تعدیل کند و اگر میزان کارانه گروهی مثل همکاران اتاق عمل یا هوشبری پایین باشد، اصلاح میشود.
وی افزود: در ویرایش آییننامه اجرایی قانون تعرفهگذاری پرستاری برخی ضرایب مثل ضریب همکاران شبکار، اتاق عمل، دیالیز و اورژانس به سمت افزایش تعدیل شد و پرداختی به شاغلان این گروه ها نسبت به 1401 بیشتر میشود.
معاون پرستاری وزارت بهداشت گفت: در هفتههای آینده جلسات فنی و کارشناسی مقادیر کارانه برای سال 1403 برگزار میشود و از همه همکاران میخواهیم اگر نکتهای دارند، اعلام کنند تا در رفع اشکالات مد نظر قرار گیرد. این مسیر رو به اصلاح است.
وی افزود: در سال 1401 حدود 17 بسته خدمتی برای کارانههای پرستاران داشتیم و در سال 1402 به 27 مورد رسید. در سال 1403 میتواند بستههای جدیدی اضافه شود و به مرور اجرای این قانون بهتر میشود.
مبلغ کارانه هر پرستار به میزان ارائه خدمت بستگی دارد
وی گفت: مبلغ کارانه هر پرستار به میزان ارائه خدمت بستگی دارد. بنابراین تابعی از ضریب اشغال تخت بیمارستان، تعداد بیمارانی که خدمت میگیرند و میزان ثبت خدمات بستگی دارد. اگر دستورالعمل به درستی اجرا شود، به طور میانگین دریافتی پرستاران از تعرفههای پرستاری ماهانه حدود 3.5 میلیون تومان است، با این حال ممکن است همکارانی کمتر یا بیشتر از این عدد دریافت کنند که البته تفاوت نباید از 2.5 برابر برای پرستاران هم رده بیشتر باشد.
معاون پرستاری وزارت بهداشت در مورد گروههایی که در تدوین آیین نامه تعرفهگذاری خدمات پرستاری مشارکت داشتند، گفت: تا قبل از تشکیل دولت دوازدهم اقدام عملی برای اجرای این قانون صورت نگرفته بود، چون بودجهای برای آن پیشبینی نشده بود. بعد از استقرار تیم جدید در وزارت بهداشت و بعد از فرمایش مقام معظم رهبری بلافاصله کارگروههای فنی تشکیل شدند. در کارگروه های فنی همه تشکل های صنفی حضور داشتند و بیشتر وزن مربوط به سازمان نظام پرستاری بود.
وی ادامه داد: آنچه به عنوان دستورالعمل بازتوزیع منابع تعرفهگذاری خدمات پرستاری در اختیار دانشگاههای علوم پزشکی قرار گرفت و به دستورالعمل 3 امضایی معروف است سازمان نظام پرستاری در جزء به جزء آن دخالت داشت و صورتجلسهها و امضاهای آنها موجود است.
وی گفت: برای اجرای این قانون در سال 1401 عجله داشتیم، اما بعد از ابلاغ دستورالعملها، متاسفانه تا آبان ماه هیچ اعتباری بابت تعرفههای پرستاری به وزارت بهداشت و سازمان بیمه پرداخت نشده بود که پیگیری وزیر بهداشت و مساعدت رئیس کمیسیون بهداشت و دستور رئیس جمهور به سازمان مدیریت وقت باعث شد اولین دریافتی را اواخر آبان 1401 داشتیم.
عبادی افزود: در آن بازه زمانی چون سامانهها آماده نبودند به ناچار از پرداخت علی الحساب استفاده کردیم. شاید عمده انتقادات بابت این موضوع است. این انتقادات پذیرفتنی است، اما در آن ظرف زمانی چاره دیگری نبود و اگر منتظر سامانهها می ماندیم ممکن بود آن اعتبارات قابل توزیع نباشد و ارقام بعدی هم که وارد سیستم بیمه شد قابل دریافت نبود.
وی گفت: مجبور بودیم برای اینکه این اعتبارات از بین نرود، برای مرحله اول، کارانهها را به صورت علیالحساب پرداخت کنیم، اما در نسخه دوم آییننامه که اسفند 1401 ابلاغ شد و نسخه سوم که 22 شهریور امسال ابلاغ شد، بسیاری از اشکالات بر طرف شد.
عبادی با انتقاد از فرافکنی مسئولان نظام پرستاری بعد از گلایههای پرستاران از روند اجرای قانون تعرفهگذاری پرستاری، گفت: متاسفانه این دوستان از جایگاه سازمان نظام پرستاری به جای اینکه مدافع حقوق مردم و صنف پرستاری باشند، برای دستاوردهای فردی خودشان استفاده میکنند.
وی گفت: متاسفانه افرادی که خود سالها مقامهای حاکمیتی در حوزه پرستاری داشتهاند، با بیان مطالبات غیرکارشناسی، بر ناامیدی و نارضایتی پرستاران دامن زدند.
وعده پرداخت کارانه بالای 10 میلیون تومان صحت ندارد
معاون پرستاری وزارت بهداشت افزود: برخی گروهها به جای اینکه به دولت کمک کنند تا مشکلات پرستاران حل شود، شعارهایی می دهند که خارج از ظرفیتهای موجود دولتی است که خودشان هم به آن واقفند. در بخش تعرفه پرستاری هم متاسفانه این اتفاق افتاد و هنگامی که اولین پرداختی را داشتیم، رییس کل سازمان نظام پرستاری یکباره اعلام کرد، هیچ پرستاری نباید کمتر از 3 میلیون تومان کارانه ماهانه بگیرد. این حرف هیچ مبنای کارشناسی نداشت و اگر پرستاری در بیمارستانی باشد که حداقل مراجعه کننده را نداشته باشد چون تولید خدمتی صورت نمیگیرد تعرفه کمتری دریافت میکنند.
وی افزود: این حرف ایشان باعث شد برخی پرستاران معترض شوند و بگویند در اجرای این قانون سوء استفاده شده است و پول کجاست، در حالی که پولی در آن بخش خاص تولید نشده است. تعرفه بر اساس نظام خدمت رسانی به بیمار است. مبلغ ثابتی نیست که به افراد داده شود.
عبادی اضافه کرد: متاسفانه بدتر از آن، این است که اخیرا شنیدم، این دوستان مصاحبهای داشتند که در سال 1402 چندین میلیون کای پرستاری تولید می کنیم و اگر این میزان را تقسیم بر تعداد پرستاران کنیم، هیچ پرستاری نباید کمتر از 10 میلیون تومان کارانه بگیرد. این صحبتها نیز هیچ مبنای کارشناسی ندارد و متاسفانه با این حرفها در بین همکاران ما بر اساس یک مصاحبه غیر مستند، انتظاراتی ایجاد میشود، بعد گروهی که این وعده را شنیدند به آنها مراجعه میکنند و می پرسند چه شد، آنها هم میگویند ما قدرت اجرایی نداریم، حاکمیت جای دیگری است. بروید از وزارت بهداشت مطالبه کنید.
برخی در نظام پرستاری موجب نا امیدی پرستاران میشوند
عبادی گفت: گاهی این تصور به وجود می آید که این افراد تعمدا این موضوعات را مطرح می کنند که در اقشار مختلف از جمله پرستاران ناامیدی ایجاد کنند. باید انتظارات را بر اساس ظرفیت های واقعی تعریف کنیم. البته باید ظرفیتها را هم بالا ببریم.
وی افزود: بنده نیز معتقدم میزان دریافتی کارانه پرستاران با توجه به مسائل اقتصادی کشور مناسب نیست. باید با کمک سایر دستگاه های خارج از وزارت بهداشت کمک کنیم این ظرفیت بالا رود. اما این اصلاحات نیاز به زمان دارد. نباید با حرف ها و وعده های غیر کارشناسی کام همکاران پرستار را تلخ و آنها را ناامید کنیم.
معاون پرستاری وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: قطعاً هماهنگی و همکاری سازمان نظام پرستاری با وزارت بهداشت برای اجرای درست قوانین و حفظ حقوق مردم و پرستاران یک اصل مهم است و هرگونه ایجاد اختلاف بین جامعه پرستاری و مدیران نظام سلامت نه تنها مشکلی را حل نمیکند، بلکه باعث انسداد در تعامل و تاخیر در حل مسائل جامعه بزرگ پرستاری میشود و امیدواریم منتخبان جدید نظام پرستاری در دور ششم به این تغییر رویکرد توجه ویژهای داشته باشند.
وی ادامه داد: البته فعالیتهای وزارت بهداشت در حوزه پرستاری به اجرای قانون تعرفهگذاری محدود نمیشود و پروژههای دیگری مثل «پرستار پیگیر» برای بعد از ترخیص بیماران دنبال میشود.
وی افزود: در این طرح در 11 بیماری مزمن شایع پیگیری توام با آموزش بیماران بعد از ترخیص به مدت یک ماه منجر به افزایش رضایتمندی، افزایش تبعیت از درمان، کاهش بستری مجدد و مراجعه غیربرنامه ریزی شده شود. محاسبات نشان میدهد تاکنون از این محل حدود 1.4 هزار میلیارد تومان صرفه جویی برای اقتصاد سلامت شده است.
عبادی ادامه داد: ابلاغ دستورالعمل آنکالی پرستاران، برخورداری از مزایای تعطیلات غیرمنتظره اعلامی کشوری، برگزاری آزمون استخدام حدود 12 هزار نفری برای گروه پرستاری، تبدیل وضعیت حدود 19 هزار نفر از محل قانون جامع ایثارگران، ساماندهی آموزش کمک پرستاری، توسعه کمی مراکز مراقبت از منزل از 980 مرکز در سال 1399 به 1410 مرکز در سال جاری، توسعه آزمون صلاحیت حرفه ای، اخذ مجوز امضای الکترونیک در پرونده نویسی الکترونیک، توسعه نقش پرستاری در حوزههای مختلف از جمله تاسیس چهار انجمن علمی جدید، توسعه مراقبتهای تسکینی و نیز تدوین پیشنویس قانون جامع پرستاری از جمله اقدامات دوره اخیر است.
وی گفت: تدوین پیشنویس بسته نگهداشت پرستاران، اصلاح مبلغ ریالی اضافه کار از برنامههای پیش روی معاونت پرستاری است.
بنابه این گزارش، قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری که در سال 1386 به تصویب رسید و اجرای آن از سال 1400 آغاز شد مبتنی بر پرداخت تعرفه مشخص بهازای عملکرد پرستاران در بخشهای بستری و سرپایی است؛ بیمههای پایه 90 درصد هزینهها در بخش بستری و 70 درصد هزینهها در بخش سرپایی را پرداخت میکنند و بیماران ملزم به پرداخت 10 تا 30 درصد تعرفه خدمات پرستاران از جیب خود هستند.