به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، اگر چه آمار معاملات نشان می‌دهد طی سه ماه گذشته ارزش سهام گروه بانکی حدود 9 درصد کاهش یافته اما شاخص‌های بنیادی نشان می‌دهد بسیاری از نمادهای فعال در این صنعت در سطح ارزنده‌ای قرار گرفته و جذابیت را برای سرمایه‌گذاری حفظ کرده است.

بر اساس این گزارش از نظر کارشناسان بازار سرمایه در پی اصلاحات انجام شده در نرخ کارمزدها و دسترسی به منابع ارزان‌ قیمت، بانک ها یکی از گروه‌ های برنده بازار در سال جاری خواهد بود که بازدهی قابل قبولی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان خواهد آورد. موضوعی که برای تمامی نمادهای فعال گروه بانکی صادق نخواهد بود. برخی بانک‌های ناتراز که در دوره‌های جاری نیز نتوانستند روند بازدهی را اصلاح کنند، حتی اگر از انحلال نیز نجات پیدا کنند در آینده توسط بانک‌های با درجه اعتباری بالا از بازار پول کنار گذاشته خواهند شد و سرنوشت مطلوبی برای آنها در بلند مدت متصور نیست.

اما در طرف مقابل بانک‌هایی که به سرعت نسبت به اصلاح ساختارهای معیوب اقدام کرده و از درجه اعتباری بالا و نسبت کفایت سرمایه مناسبی برخوردار هستند، بازدهی بسیار مناسبی را برای سهامداران به ثبت می رسانند و سهم را از فعالیت‌های پولی و مالی اقتصاد بیشتر می کنند.

خالص سود و زیان بانک‌های بورسی در فصل بهار

بررسی آمار عملکرد 20 بانک فعال در بازار سرمایه نشان می‌دهد در پی اصلاحات ساختاری و ایجاد بستری برای افزایش سطح بهره‌وری، کاهش هزینه مطالبات مشکوک‌ الوصول، افزایش نرخ کارمزد بانکی و افزایش دسترسی بانک‌ها به منابع ارزان‌ قیمت برای پرداخت تسهیلات، روند درآمد و سودسازی بانک ها به میزان قابل توجهی بهبود یافت و بسیاری از بانک‌های خصوصی و دولتی در فصل بهار بازدهی را بیشتر کردند.

20 بانک فعال در بازار سرمایه این بانک‌ها طبق صورت‌های مالی حسابرسی نشده سه ماه نخست سال بالغ بر 5.9 هزار میلیارد تومان سود خالص شناسایی کردند. این در حالی است که جمع سود و زیان 20 بانک بررسی شده در سه ماه نخست 1401 به منفی 4.9 هزار میلیارد تومان رسیده بود.

بررسی جزئیات عملکرد بانک‌ها نشان می‌دهد، بیش از همه از طریق بهبود سه عامل افزایش نسبت درآمد تسهیلات اعطایی به هزینه سود سپرده‌ها، افزایش خالص درآمد کارمزد و کاهش نسبت هزینه مطالبات مشکوک‌ الوصول به کل مطالبات بانک‌ها، میسر شده است. به نظر می‌رسد سال‌جاری بانک‌ها بهره‌وری را در بخش عملیات بانکداری بالا بردند و در کنار افزایش درآمدها، میزان هزینه‌های را نیز کنترل کردند.

امیدی به آینده بانک‌های ناتراز نیست

بانک ها را می‌توان به دو دسته با درجه اعتباری بالا و ناتراز تقسیم‌بندی کرد. در حالی که سطح بهره‌وری و بازدهی در بانک‌های سالم در هر دوره افزایش یافته اما در بانک‌های ناتراز میزان کفایت سرمایه، زیان حسابداری و کاهش قدرت جذب سپرده بانکی بالا رفته است.

با وجود اینکه آمار تجمعی بانک‌ها در سه ماه نخست سال بهبود یافته اما شرایط در بانک‌های ناتراز همچنان در حال بدتر شدن است. بررسی صورت‌های مالی بانک‌های آینده، ایران زمین، دی، سرمایه و پارسیان نشان می‌دهد زیان خالص آنها همچنان در حال افزایش است. همچنین برخی بانک‌ها مانند دی و رفاه حتی در افزایش درآمدها نیز ناکام بودند.

صورت‌های برخی دیگر از بانک‌ها مانند بانک سامان نشان می‌دهد افزایش درآمدها از طریق افزایش پرشتاب‌تر هزینه سپرده‌ها اتفاق افتاده است. این موضوع باعث شده فاصله درآمدی و درجه اعتباری بانک‌های موفق با بانک‌های کم‌اعتبار و ناموفق بطور قابل توجهی افزایش یابد.

تجربه بازارهای جهانی نشان می‌دهد این شکاف اعتباری در نهایت باعث خواهد شد منابع پولی و مالی تماماً از بانک‌های ناتراز و با رتبه اعتباری پایین‌تر، خارج و به سمت بانک‌های سالم و با رتبه اعتباری بالا گسیل شود.

از این رو حتی اگر بانک‌های ناتراز و یا زیانده، بتوانند در آینده روند زیان را متوقف کنند، بازهم در بلند مدت نمی توانند جایگاه در میان بانک ها را بازپس گیرند و به‌تدریج توسط بانک‌های موفق و با درجه اعتباری بالاتر از سیستم پولی و مالی حذف خواهند شد.