کارشناس اقتصادی درگفتگو با اکونیوز:
صندوق های بازنشستگی بهره ور نیستند
اقتصاد ایران: کارشناس اقتصادی گفت: صندوقهای بازنشستگی بهرهور نیستند و دولت با افزایش سن بازنشستگی فقط به نوعی مسکن موقتی به صندوقها تزریق میکند.
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، هادی حقشناس، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتگو بااکونیوز با اشاره به افزایش سن بازنشستگی در برنامه هفتم توسعه و تأثیر آن بر بهبود یا عدم بهبود صندوقهای بازنشستگی گفت: افزایش سن بازنشستگی کمکی به بهبود شرایط صندوقهای بازنشستگی نخواهد کرد و لذا اگر میخواهیم کمکی به این صندوقها شود تنها باید این کمک از طریق افزایش ورودیها به این صندوقها صورت پذیرد.
وی افزود: صندوقهای بازنشستگی با ناترازیهایی مواجه هستند که با افزایش ورودیها تا حدودی قابل رفع خواهند بود. اصل این است به ازای هر پنج شاغل یک بازنشسته داشته باشیم یا تعداد شاغلان از بازنشستگان بیشتر باشند ولی در حال حاضر در برخی از صندوقهای بازنشستگی این عدد یک به یک بوده یا شاید کمتر باشد یعنی به ازای هر بازنشسته یک شاغل در کشور وجود دارد.
کارشناس اقتصادی با بیان اینکه وقتی تعداد شاغلان با بازنشستگان برابری کند در نتیجه ورودی منابع با خروجی منابع تطبیق ندارد، اظهار کرد: این مسئله و مشکل سبب شده به جای اینکه اشتغال را افزایش دهیم و به تعداد جوانان شاغل بیمهپرداز بیفزاییم، بلافاصله به سن بازنشستگی اضافه کنیم.
حقشناس برخی تصمیمات مانند بازنشستگی پیش از موعد را در تشدید مشکلات صندوقهای بازنشستگی مفید و مؤثر دانست و در این رابطه گفت: برخی از افراد که بازنشسته میشوند حتی سنوات 30 سال را پر نکردهاند و تحت عناوین و تبصره و مواد مختلف پیش از موعد بازنشست شدهاند که این موضوع بار هزینهای بسیار زیاد را به صندوقها تحمیل کرده است. واقعاً جالب است فردی که هنوز 50 سال سن ندارد بازنشست میشود و این اتفاق در کمتر کشوری رخ میدهد. به هر حال قوانین قبلی باعث شده تا وضعیت صندوقها مطلوب نباشد.
وی بیان کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که سبب شده وضعیت صندوقهای بازنشستگی مطلوب نباشد، ریشه در بدهی دولت یا دولتها به آنها دارد. متأسفانه این بدهیها به حدی است که دولت از طریق تهاتر شرکتها آن را تسویه میکرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در پیشنهادی افزود: اگر دولت قوانین صندوقهای بازنشستگی را اصلاح کند، تکالیف اضافه به این صندوقها تحمیل نکند یا اینکه از بازنشستگی پیش از موعد ممانعت به عمل آورد، میتوان انتظار داشت شرایط این صندوقها به سمت بهبودی پیش برود.
حقشناس با بیان اینکه افزایش سن بازنشستگی به نوعی مُسکن موقتی محسوب میشود، یادآور شد: در بعضی از کشورها مانند فرانسه این شیوه اجرایی شد ولی نتیجهبخش نبود و در ایران هم قطعاً نتیجهای در پی نخواهد داشت. صندوقهای بازنشستگی نکات پیچیده بسیار زیادی دارند؛ از جمله اینکه برخی از شرکتهای زیرمجموعه آنها خیلی هم بهرهور و کارآمد نیستند و اینکه به صورت خصولتی اداره میشوند و دولتها در روند فعالیت و تصمیمگیری این شرکتها مداخله دارد.
وی به اکونیوز گفت: ما با نوعی دوگانگی در رفتار دولتها مواجه هستیم، یعنی هم میخواهند دخالت کنند و هم میخواهند استقلال این صندوقها را به رسمیت بشناسند که همین مسئله موجب سردرگمی صندوقهای بازنشستگی شده است.
این کارشناس اقتصادی با تأکید بر این موضوع که در ایران آخرین راهحل به عنوان اولین راهحل قرار داده میشود، گفت: مثلاً میگوییم برای اینکه اتلاف انرژی اتفاق نیفتد راهکار چیست؟ اینکه قیمت را افزایش دهیم. در صندوقهای بازنشستگی هم افزایش سن بازنشستگی را به عنوان راهکار انتخاب میکنند، درصورتیکه همه اینها آخرین راهکار محسوب میشوند. به نظر من اولین راهکار این است که به فکر بهرهوری باشیم و بررسی شود آیا این همه منابع و شرکتهایی که در اختیار صندوقهای بازنشستگی قرار دارند بهرهور هستند و اگر نیستند، دلایلش چیست؟
حقشناس تأکید کرد: اگر بهرهوری را افزایش دهیم قطعآً شرایط بهتر خواهد شد اما اگر جواب نداد در نهایت میتوان سن بازنشستگی را افزایش داد. همیشه در اقتصاد ایران سادهترین راهها انتخاب شده و از انتخاب راهکارهای سخت دوری کردهایم.
وی در پایان گفت: باید سخن افرادی که ذینفع صندوقهای بازنشستگی هستند به خوبی شنیده شود؛ امری که امروزه از آن غفلت شده و افرادی در سرنوشت صندوقها اثرگذارند که واقعاً ذینفع نیستند.