به گزارش خبرگزاری اقتصادایران ، شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، یک پلتفرم ارائه خدمات آزمایشگاهی به دانشجویان و محققان است که متقاضیان آن می‌توانند از تخفیف استفاده از تجهیزات آزمایگاهی بهره‌مند شوند. به گفته متقاضیان استفاده از این شبکه، میزان تخفیف آن مدتی است بدون تغییر مانده و لازم است تا با افزایش اعتبار مواجه شود. با این حال معاونت علمی و فناوری از حمایت بیشتر از پژوهش‌های اولویت‌دار خبر داده است.

هزینه‌های بالای پژوهش و نیاز به حمایت‌های دولتی

پژوهش و تحقیقات، نقطه شروع تغییرات فناورانه و پیشرفت‌های علمی است. متخصصان و محققان مختلف با انجام پژوهش‌های مختلف می‌توانند به پویایی علم کمک کند. از طرفی کسب مدرک تحصیلی در مقاطع تحصیلی دانشگاهی در بسیاری از رشته‌ها به آزمایش و تحقیقات عملی نیاز دارد.

در عمل، پژوهش‌های علمی همواره با هزینه‌های بالایی روبروست. انجام آزمایش معمولا نیاز به نمونه‌های گران و تجهیزات دقیق و کمیاب دارند. از طرفی ممکن است برای برخی از تحقیقات بنیادی و مرز علمی، نیاز به وسایل و دستگاه‌هایی باشد که نمونه آن در آزمایشگاه‌های در دسترس وجود نداشته باشد.

پژوهش و تحقیق، علاوه بر پایان‌نامه‌ها و مقالات دانشگاهی در شرکت‌های دانش‌بنیان و یا حتی صنعتی نیز برای تحقیق و توسعه و افزایش فعالیت‌های نوآورانه دنبال می‌شود.

با توجه به اهمیت پژوهش و انجام تحقیقات علمی در دانشگاه‌ها و از آنجایی که ممکن است ذی‌نفع اقتصادی در فعالیت‌های تحقیقاتی وجود نداشته باشد، لازم است تا سیاست‌های حمایتی برای دنبال کردن آن با کمک به کاهش هزینه‌ها یا تأمین زیرساخت‌های اشتراکی صورت پذیرد.

تجمیع تجهیزات آزمایشگاهی برای خدمت‌رسانی بهتر

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در سال 1393 شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی در کشور را راه‌اندازی کرد تا سکویی برای هم‌افزایی دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ایجاد شود. این شبکه در پی آن است که مراکز تحقیقاتی دولتی و خصوصی در کل کشور به این شبکه وصل شوند و امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی خود را به اشتراک بگذارند تا اساتید دانشگاه،‌ اعضای هیئت علمی و پژوهشگران به آن‌ها دسترسی داشته باشند.

با استناد به وبگاه شبکه، خدمات آزمایشگاهی متنوعی مانند حوزه‌های فنی و مهندسی، محیط زیست، کشاورزی، گیاهان دارویی، حوزه‌های زیست‌فناوری و پزشکی مانند داروسازی، سلول‌های بنیادی، مهندسی بافت، علوم شناختی و مغز، صنایع دستی، مواد غذایی و غیره در این شبکه ارائه می‌شود.

این شبکه آزمایشگاهی با داشتن 31 هزار دستگاه و تجهیز توسط 1500 دانشگاه و پژوهشگاه به 150 هزار نفر از دانشجویان و محققان خدمات ارائه می‌دهد.

امکان مهم در استفاده از این شبکه آزمایشگاهی، اختصاص تخفیف استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی است. تخفیف عمومی این شبکه برای استفاده از تجهیزات، 2 میلیون تومان اعتبار با تخفیف 40 درصدی برای هر فصل است. مجموع یارانه اعطایی عمومی در سال گذشته به میزان 27 میلیارد تومان بوده و در حال حاضر به 30 میلیارد تومان رسیده است. مبالغ تخفیف را که آزمایشگاه‌های عضو شبکه به اساتید و دانشجویان و شرکت‌ها اختصاص می‌دهد، توسط معاونت علمی و فناوری به آزمایشگاه‌ها پرداخت می‌شود.

نیاز به افزایش ظرفیت‌های حمایتی از پژوهشگران

در عمل، به گفته متقاضیان خدمات این شبکه، هزینه تحقیقات علمی بسیار بیشتر از آن است که تخفیف 2 میلیون تومانی بتواند تأثیر قابل توجهی برای آن داشته باشد. میزان تخفیف کم این شبکه باعث می‌شود بسیاری از دانشجویان و اساتید نتوانند هزینه تحقیقات خود را با استفاده از این شبکه آزمایشگاهی کاهش دهند.

از طرفی، مدت کمی بعد از اعلام ثبت‌نام برای استفاده از تخفیف، ظرفیت آن تکمیل می‌شود. برای مثال با اینکه مدت ثبت‌نام برای کسب اعتبار تخفیفی فصل بهار و تابستان، تا شهریورماه مدت دارد، بر اساس پیگیری خبرنگار فارس تکمیل ظرفیت خورده و دیگر امکان ثبت‌نام وجود ندارد.

پژوهش‌های اولویت‌دار حمایت می‌شوند

بنا به اعلام شقایق حق‌جوی، رئیس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، در سال 1402 علاوه بر اعتبارات عمومی اعتبارات ویژه‌ای به طرح‌های برنامه‌محور اختصاص یافته است. در قالب این طرح، اعتباری تا سقف مبلغ 10 میلیون تومان به پژوهشگران تخصیص خواهد یافت.

به گفته وی اولویت‌های پژوهشی ستادها از طریق پایگاه اینترنتی شبکه آزمایشگاهی و ستادها اطلاع‌رسانی می‌شود و دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌توانند با انتخاب طرح ویژه هر ستاد در بخش اعتبارات باشگاه مشتریان شبکه آزمایشگاهی و بارگذاری مستندات لازم، درخواست فعال‌سازی اعتبار را ثبت کنند. مجموع اعتبار تخصیص یافته به پژوهش‌های اولویت‌دار به میزان 50 میلیارد تومان خواهد بود.