به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رابطه امام با امت در اندیشه اسلامی،‌ فراتر از رابطه یک رهبر سیاسی با ملت است؛ یعنی هرچند در دیدگاه کلامی، امام ریاست عام و فراگیر در امور دینی و دنیایی تعریف شده، اما وقتی به نص آیات قرآن و روایات پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت وحی رجوع می‌کنیم، حقیقت را فراتر از آن چیزی می‌یابیم که کلامیون مطرح کردند. در دیدگاه وحیانی، رابطه‌ای معنوی میان امام با امت برقرار است و امت شامل همه افرادی می‌شود که دل به امامت ائمه سپردند و تسلیم اوامر ایشان شدند؛ از جمله آنکه امام رضا علیه‌السلام در  فرازی از حدیث امامت فرمود: «الْإِمَامُ الْأَمِینُ الرَّفِیقُ وَ الْوَلَدُ الشَّفِیقُ وَ الْأَخُ الشَّقِیقُ وَ کَالْأُمِّ الْبَرَّةِ بِالْوَلَدِ الصَّغِیرِ» یعنی امام، امینى رفیق و پدرى مهربان، و برادرى بى‏‌نظیر و مادرى دلسوز فرزند خردسال خویش است.

در این فراز، «امام» از منظر امام رضا علیه‌السلام چهار رابطه معنوی با مأموم خویش دارد: رفیق،‌ پدر، برادر و مادر؛ به این معنا که امام از هر رفیقی نسبت به شیعیانش امانت‌دار و دلسوزتر است؛ همچنان که خداوند در آیه69 سوره نساء این رابطه را اینگونه ترسیم می‌کند «وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفیقا؛ و کسانى که از خدا و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانى خواهند بود که خدا ایشان را گرامى داشته [یعنى‏] با پیامبران و راستان و شهیدان و صالحانند و آنان چه نیکو رفقایی هستند!» امام باقر علیه‌السلام در تأویل این آیه فرمود «فَمِنَّا النَّبِیُّ وَ مِنَّا الصِّدِّیقُ وَ الشُّهَدَاءُ وَ الصَّالِحُونَ.» یعنی نبی از ماست، صدیق و شهدا و صالحان از ماست. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج2، ص78) و ام سلمة می‌گوید درباره این آیه از پیامبر صلی الله علیه و آله پرسیدم که ضمن بیان مصادیقی فرمود: «وَ حَسُنَ‏ أُولئِکَ‏ رَفِیقاً الْأَئِمَّةُ الِاثْنَا عَشَرَ بَعْدی»؛ یعنی منظور از «آنها خوب رفقایی هستند»، ائمه علیهم‌السلام هستند. (کفایة الأثر فی النص على الأئمة الإثنی عشر، ص 183)

تقویت این حس در انسان مؤمن سبب بهبودی رابطه او با امام معصوم می‌شود، چرا که این نوع نگاه رابطه مؤمنین با امام را از وضعیتی رسمی به حالتی صمیمی و رفاقتی ارتقاء می‌دهد. وقتی سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت وحی را مرور می‌کنیم، چیزی غیر از این نمی‌بینیم. آن بزرگواران در عین ادب و حفظ کرامت یاران، رابطه‌ای دوستانه با آنها برقرار می‌کردند تا ابهت معنوی‌شان در دل اصحاب نیفتند. در مقابل، یاران نیز در نهایت ادب و تواضع، رابطه‌ای رفاقتی با معصومین علیهم‌السلام داشتند و به راحتی با پیامبر و اهل بیت وحی علیهم‌السلام مراوده می‌کردند.

انتهای‌پیام/